 |
| Pavel Filonov, universal flowering, 1915, The State Russian Museum, via Wikimedia commons |
του Χ. Γεωργούλα
από την ΕΠΟΧΗ, 11.12.11
Συμμαχίες χωρίς συμμάχους
«Τα σενάρια αποπομπής της Ελλάδας από την ευρωζώνη ενισχύονται (…) Το θέμα δεν είναι να υπάρχουν χώρες που εκδιώκονται από την ΕΕ, το θέμα είναι να αποφασίσουν να φύγουν οι λαοί με τη θέλησή τους (…) Για τους λαούς της Ευρώπης, όσο περισσότεροι το αποφασίσουν, θα είναι μια μεγάλη πρώτη νίκη κι ένα στέρεο βήμα για να πάμε προς τα μπρος».
Το κείμενο προέρχεται από πρωτοσέλιδο άρθρο του «Ριζοσπάστη» (7-12-2011) και καταγράφει τις πρόσφατες, πιο επεξεργασμένες θέσεις της ηγεσίας του ΚΚΕ για την ευρωζώνη και την ΕΕ, που ως τώρα εκφραζόταν με το λακωνικό «αποδέσμευση από την ΕΕ».
Έξοδος με πρόσημο
Η ανάγκη να μιλήσει η ηγεσία του ΚΚΕ με περισσότερα λόγια γι’ αυτά τα ζητήματα, έγινε πιο έντονη και πιεστική, καθώς αυτή η «αποδέσμευση» άρχισε να έρχεται ως ορατό ενδεχόμενο από την εντελώς αντίθετη ιδεολογικοπολιτική κατεύθυνση. Ενδεχόμενο που υποχρεώνει την ηγεσία του ΚΚΕ να τονίσει ότι δεν είναι αντίθετη με τη «συνεργασία των λαών» της Ευρώπης ή και των «ευρωπαϊκών χωρών», αλλά ότι, επειδή είναι η ΕΕ «συνεργασία καπιταλιστικών χωρών», δεν «ανοικοδομείται», χρειάζεται να ανατραπεί (δηλαδή μια θέση πολύ κοντά στην «επανίδρυση» του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς).
Η εξέλιξη αυτή έκανε φανερές δύο αδυναμίες της λακωνικής θέσης: πρώτον, δεν είχε αδιαμφισβήτητο ιδεολογικό πρόσημο και δεύτερον, δεν κάλυπτε τον υποστηρικτή της από το ενδεχόμενο να γίνει πράξη ηέξοδος με πρωτοβουλία των αστικών δυνάμεων, τώρα και όχι σε κάποιο μακρινό, ή απωθημένο, μέλλον.
Με πιο απλά λόγια, τώρα γίνεται ορατός ο κίνδυνος να υπάρξουν εξελίξεις, οι οποίες θα εντυπώνουν στη συνείδηση των λαϊκών τάξεων ότι, όπως η ΕΕ δεν ήταν ποτέ παράδεισος (αλλά ένα νέο πεδίο ταξικών αγώνων, για να θυμηθούμε το ΚΚΕ Εσωτερικού), έτσι και η έξοδος από αυτήν μπορεί να θυμίζει κόλαση.
Τόσο πιο κοντά, τόσο πιο μακριά…
Το πρόβλημα, όμως, γι’ αυτήν είναι ότι, λειαίνοντας την τοποθέτησή της, αφενός την κάνει να προσεγγίζει «επικίνδυνα» τους προβληματισμούς ορισμένων δυνάμεων της αριστεράς, αφετέρου αναγκάζεται να παραπέμψει την έξοδο από την ΕΕ στον ορίζοντα της οικοδόμησης της «λαϊκής εξουσίας–λαϊκής οικονομίας». Με αποτέλεσμα να διαφαίνονται μεγαλύτερα περιθώρια πίεσης για συνεργασία με άλλες αριστερές δυνάμεις με βάση τα πιο άμεσα πολιτικά επίδικα.
Γι’ αυτό, άλλωστε, τελευταία κάνει ό,τι μπορεί για να ανεβάσει τους τόνους της ενδοαριστερής αντιπαράθεσης στα ύψη, ώστε να μην υπάρξει οποιαδήποτε υπόνοια ότι διαμορφώνεται έδαφος προς αναζήτηση κοινής δράσης. Είναι ενδεικτικό ότι στις πρόσφατες μεγάλης διάρκειας ομιλίας της η Αλ. Παπαρήγα αφιερώνει πολύ χρόνο για να αποδείξει πόσο… αδύνατο είναι να υπάρξει τέτοιου είδους προσέγγιση και συνεργασία, οξύνοντας τις επιθέσεις της κυρίως προς τον ΣΥΡΙΖΑ. Και οι επιθέσεις αυτές πολλαπλασιάζονται, καθώς όλο και πιο συχνά συναντιούνται οι άνθρωποι του ΣΥΡΙΖΑ με τους ανθρώπους του ΚΚΕ στο πλάι των πληττόμενων τάξεων (πιο πρόσφατο παράδειγμα οι λαϊκές πρωτοβουλίες για το χαράτσι και τα κινήματα συμπαράστασης απεργών).
Η «αδύνατη συμμαχία»
Αν ήταν μόνο αυτό, θα λέγαμε ότι πρόκειται για συνηθισμένα πράγματα –για την ηγεσία του ΚΚΕ. Το κακό είναι πως, στην προσπάθειά της αυτή, αρχίζει να αναπτύσσει μια επικίνδυνη για την πορεία των λαϊκών αγώνων απολογητική όσον αφορά την πολιτική συμμαχιών.
Ας εξηγηθούμε με τρία παραδείγματα:
Πρώτο: «Μας λένε ορισμένοι “καλές είναι οι θέσεις σας, αλλά βρείτε ορισμένα σημεία να συμφωνήσετε με όσο περισσότερες γίνεται πολιτικές δυνάμεις, μήπως γίνει κάτι”… Δυστυχώς δεν μπορούμε να απαντήσουμε τόσο απλά σ’ αυτά τα ζητήματα (…) Στη δεκαετία του ’70-’80 μπορούσες με όρους κινήματος να επιλέξεις τέσσερα – πέντε προβλήματα να τα προτάξεις (…) Τώρα είναι τεράστια τα προβλήματα και είναι και οξυμένα και πρωτόγνωρα. Ποια να προτάξεις; Είναι τόσα και τέτοια που δεν μπορείς να τα ξεχωρίσεις. Σήμερα μπαίνουν βασικές επιλογές. Εδώ πια συγκρούονται δύο δρόμοι ανάπτυξης. Εδώ πρέπει να απαντήσεις «με τα μονοπώλια» ή με το λαό», μέσα ή έξω από την ΕΕ (από την ομιλία Παπαρήγα στη Λιβαδιά, 5-12-2011).
Δεν θα μπορούσε να βρεθεί πιο αμήχανο κείμενο, που προσπαθεί να καλύψει την απουσία πολιτικής συμμαχιών, με την απόφανση ότι, για να αποκρούσεις την επίθεση του κεφαλαίου, μπορείς να συμμαχήσεις μόνο με τον εαυτό σου. Μόνο με τον εαυτό σου; Όχι ακριβώς, μπορείς να συμμαχήσεις με... το λαό, όπως διαπιστώνουμε στο δεύτερο παράδειγμα:
«Η μόνη διαφορά που μπορεί να γίνει σήμερα, είναι η αποφασιστική ενίσχυση του ΚΚΕ (…) η ενίσχυση θα φέρει την ανατροπή μέσα στο κίνημα (...) Εμείς λέμε ότι αυτό που προέχει είναι η κοινωνική συμμαχία (…) κανένα άλλο κόμμα μην περιμένετε να προβάλει την αναγκαιότητα αυτής της συμμαχίας (…) Εμείς επιμένουμε: εργατική τάξη, μικροί επιχειρηματίες, αυτοαπασχολούμενοι, φτωχή αγροτιά (…) λέμε ελάτε όλοι, κάτω στη βάση πρέπει να είναι όλοι, γιατί τα προβλήματα είναι κοινά» (Παπαρήγα στη Λιβαδιά, 5-12-2011).
Σύμμαχοι δεν υπάρχουν πια…
Τόσο φτωχή αντίληψη για τις συμμαχίες δεν είχε ποτέ το ελληνικό κομμουνιστικό κίνημα. Τέτοια απλουστευτική άποψη, όπου οι κοινωνικές δυνάμεις δεν εκφράζονται παρά αυτοπροσώπως στο πολιτικό πεδίο και συναντούν η μία την άλλη χωρίς διαμεσολαβητές και με μόνο σημείο αναφοράς το ΚΚΕ και μόνο πολιτικό στόχο την «αποφασιστική ενίσχυσή του», δεν διατυπώθηκε ποτέ στην ελληνική αριστερά! Και για να μην υπάρχει καμία αμφιβολία, το σχετικό κεφάλαιο κλείνει με την αποστομωτική παραδοχή: «Στο πολιτικό επίπεδο αυτή τη στιγμή η συμπόρευση με το ΚΚΕ είναι η απάντηση. Δυστυχώς δεν υπάρχουν πολιτικές δυνάμεις με τις οποίες μπορούμε να συμφωνήσουμε»…
Τρίτο παράδειγμα: Με μια τέτοια πολιτική συμμαχιών –ανύπαρκτη– καταλαβαίνει και η ίδια η Αλ. Παπαρήγα ότι δεν μπορεί να πάει μακρυά. Γι’ αυτό και μινιμάρει όσο μπορεί τους στόχους της: «Αυτή η συμμαχία μπορεί να καθορίσει και τη διέξοδο. Μπορούμε να παρεμποδίσουμε κάποια μέτρα; Μπορούμε να κερδίσουμε χρόνο; Ναι, μπορούμε».
Από το μάξιμουμ στο μίνιμουμ
Ενώ, λοιπόν, η ηγεσία του ΚΚΕ εμφανίζεται να μην μπορεί να συμμαχήσει με άλλες αριστερές πολιτικές δυνάμεις, επειδή έχει τάχα πολύ προχωρημένους στόχους, στην πραγματικότητα, με την ασφυκτική αντίληψή της για τις συμμαχίες, οδηγείται στην ελαχιστοποίηση των στόχων του κινήματος, εν ονόματι του ότι δεν έχει ενισχυθεί επαρκώς το ΚΚΕ και δεν έχουν, συνεπώς, ωριμάσει οι συνθήκες: «Εμείς θεωρούμε ότι ο λαός πρέπει να ετοιμαστεί και για μια σχετικά μακρόχρονη πάλη χωρίς άμεσα αποτελέσματα και να μην κουραστεί. Να έχει αντοχή και για απότομες εξελίξεις» (ομιλία Αλ. Παπαρήγα στη Βουλή για τον Προϋπολογισμό, 6-12-2011).
Γιατί είναι επικίνδυνη για την πορεία των λαϊκών αγώνων αυτή η αντίληψη της ηγεσίας του ΚΚΕ; Διότι αποκλείει εκ των προτέρων κάθε προσέγγιση των δυνάμεων της αριστεράς σε μια στιγμή κρίσιμη για την προώθηση ενός σχεδίου οικοδόμησης του αντίπαλου προς τις αστικές συσπειρώσεις συνασπισμού κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων. Σε μια στιγμή που οι συνειδήσεις ωριμάζουν για κάτι τέτοιο. Σε μια στιγμή που η έναρξη και μόνο μιας τέτοιας διαδικασίας θα δημιουργούσε νέα ποιοτικά στοιχεία στο πολιτικό και κοινωνικό γίγνεσθαι.
Τα αποτελέσματα αυτής της πολιτικής της είναι ήδη ορατά και στους λιγότερο “εκπαιδευμένους” πολιτικά. Αυτό το «κάντε κάτι» που μεταφέρει η Αλ. Παπαρήγα ως αγωνία των «συμπαθούντων» ή και των μελών του ΚΚΕ (επιχειρώντας ταυτόχρονα να το αντικρούσει), πηγάζει από τις κοινωνικές ανάγκες, γι’ αυτό επανέρχεται όσο κι αν ξορκίζεται.
Χ.Γ.
Και το ΚΚ Ισπανίας στο στόχαστρο του ΚΚΕ
Δημοσιεύοντας τα αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών στην Ισπανία, ο «Ριζοσπάστης» είναι αλήθεια ότι δεν έδειξε να ικανοποιείται από την επιτυχία της Ενωμένης Αριστεράς, στην οποία συμμετέχει το ΚΚ Ισπανίας. Ερμηνεύοντας, μάλιστα, το θετικό για την ΕΑ αποτέλεσμα σημείωνε ότι οι ψήφοι δόθηκαν στο κόμμα αυτό με την ελπίδα καλύτερης διαχείρισης του καπιταλιστικού συστήματος...
Μόλις πληροφορήθηκαν στη Μαδρίτη για το σχετικό δημοσίευμα, έστειλαν επιστολή στο ΚΚΕ, στην οποία ανέφεραν μεταξύ άλλων:
«Διαβάσαμε με ανησυχία το άρθρο στην εφημερίδα σας «Ριζοσπάστης» με ημερομηνία 22 Νοεμβρίου την ανάλυση για τα αποτελέσματα των εκλογών στην Ισπανία, όπου υποστηρίζεται ότι πήραμε τις ψήφους με την ελπίδα της καλύτερης διαχείρισης του καπιταλιστικού συστήματος.
Κατά τη γνώμη μας η άποψη αυτή είναι λανθασμένη και δεν ανταποκρίνεται καθόλου με τις θέσεις και το αντικαπιταλιστικό πρόγραμμα που υπερασπίστηκαν οι υποψήφιοι και οι υποψήφιες και μαζί τους τα μέλη της Ενωμένης Αριστεράς. (...)
Σε κάθε περίπτωση, για την ΕΑ και το ΚΚ της Ισπανίας, στο πλαίσιο της τρέχουσας κρίσης που προκλήθηκε από τον αρπακτικό καπιταλισμό που επιτίθεται στα κεκτημένα δικαιώματα των εργαζομένων όλου του κόσμου, είναι καιρός για την ενότητα της συνεπούς αριστεράς για να κατακτήσει μια σύγκλιση για μια εναλλακτική λύση για το Σοσιαλισμό του 21ου αιώνα.
Για αυτό, παρά τη δυσφήμηση της ΕΑ που εμφανίστηκε στην εφημερίδα σας, συνεχίζουμε να διατηρούμε με το κόμμα σας αδελφικές διμερείς σχέσεις θεωρώντας ότι αποτελείτε αδιαμφισβήτητο τμήμα της αντικαπιταλιστικής αριστεράς.
Παρά το κριτικό μεν αλλά φιλικό τόνο της επιστολής του ΚΚ Ισπανίας, η απάντηση του ΚΚΕ ήταν σκληρή και επέμενε στην άποψη περί «καλύτερης διαχείρισης του καπιταλιστικού συστήματος», με επιχειρήματα όπως: «Το γεγονός ότι η συμμετοχή του ΚΚ Ισπανίας στο προεδρείο του λεγόμενου Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, που έχει αποδεχτεί στα ιδρυτικά ντοκουμέντα του τη διαφύλαξη των αρχών της ΕΕ και στηρίζεται σε θέσεις που υπερασπίζονται τη διαχείριση του καπιταλισμού, δίνει μόνο του την απάντηση».
Κατόπιν καταπιάνεται λεπτομερώς με το πρόγραμμα της Ενωμένης Αριστεράς και με τη μέθοδο της απόσπασης απομονωμένων φράσεων δικαιολογεί την αρχική εκτίμηση του «Ρ». Για παράδειγμα: «Στη σελίδα 6 [του προγράμματος] μπαίνει ο στόχος της “υπέρβασης του σημερινού κοινωνικού, πολιτικού και πολιτιστικού μοντέλου, που κυριαρχείται από το νεοφιλελευθερισμό”, που παραπέμπει στη σοσιαλδημοκρατική διαχείριση». Ή στη σελίδα 8 «μπαίνει στόχος η “δημιουργία απασχόλησης από το δημόσιο, γιατί σήμερα οι επιχειρήσεις έχουν πολλές δυσκολίες να το κάνουν χωρίς βοήθεια”, που εκφράζει την αγωνία για τους καπιταλιστές και τις απαιτήσεις τους για ζεστό κρατικό χρήμα», τη στιγμή που απαιτεί το ακριβώς αντίθετο.
Απαντώντας αρνητικά και στην πρόσκληση για συνεργασία, η ηγεσία του ΚΚΕ παρατηρεί: «Η διαχειριστική, σοσιαλδημοκρατική γραμμή ενός εξανθρωπισμένου καπιταλισμού, η άρνηση του σοσιαλισμού που οικοδομήθηκε τον 20ό αιώνα είναι η ιδεολογικοπολιτική βάση της λεγόμενης ενότητας της αριστεράς».
Η ηγεσία του ΚΚΕ, συνεπής στη γραμμή του αποκλεισμού οποιασδήποτε συνεργασίας με δυνάμεις της αριστεράς, φαίνεται ότι προωθεί την εξαγωγή αυτής της πολιτικής σε ευρωπαϊκή κλίμακα. Μετά την κριτική που είχε απευθύνει προς το ΚΚ Πορτογαλίας για τη συνεργασία του με το Μπλόκο, τώρα ήρθε η σειρά του ΚΚ Ισπανίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου