Tom Joad: I ain't thought it all out clear in my mind, I can't. I don't know enough.
Ma Joad:How am I gonna know about ya, Tommy? Why, they could kill ya and I'd never know. They could hurt ya. How am I gonna know?
Tom Joad:Well, maybe it's like Casy says. A fella ain't got a soul of his own, just a little piece of a big soul - the one big soul that belongs to ever'body.
Ma Joad:Then what Tom?
Tom Joad:Then...then, it don't matter. I'll be all around in the dark. I'll be ever'-where - wherever you can look. Wherever there's a fight so hungry people can eat, I'll be there. Wherever there's a cop beatin' up a guy, I'll be there. I'll be in the way guys yell when they're mad - I'll be in the way kids laugh when they're hungry an' they know supper's ready. An' when the people are eatin' the stuff they raise, and livin' in the houses they build - I'll be there, too.
Ma Joad:I don't understand it Tom
Tom Joad:Me neither, Ma, but just somethin' I've been thinkin' about.
(από την ταινία The Grapes of Wrath του John Ford, 1940, με τον Henry Fonda και Jane Darwell στη συγκεκριμένη σκηνή)
«... Δεν τα ξεκαθάρισα μες στο μυαλό μου. Μητέρα μη με στενοχωρείς. Μη με στενοχωρείς.»
Κάθονταν σιωπηλοί μέσα στη θεοσκότεινη σπηλιά που φτιάναν οι βατομουριές. Η μητέρα είπε: «Πώς θα μαθαίνω νέα σου; Μπορεί να σε σκοτώσουν και να μην το μάθω. Μπορεί να σε χτυπήσουν. Πώς θα ξέρω τι γίνεσαι;»
Ο Τομ γέλασε βιασμένα. «Ε, όπως έλεγε κι ο Κέισι, μπορεί ο άνθρωπος να μην έχει μια δική του ψυχή, μα μόνο ένα κομματάκι από μια μεγάλη ψυχή... κι έτσι, τότε...»
«Τομ, τότε, τι;»
«Τότε δε θα 'χει σημασία. Τότε θα βρίσκομαι αόρατος παντού, θα βρίσκομαι παντού... όπου κι αν γυρίσεις να κοιτάξεις. Όπου αγωνίζονται οι πεινασμένοι για να βρουν να φάνε, θα 'μαι κι εγώ εκεί. Όπου κανένας πολισμάνος χτυπάει κάποιον άνθρωπο, θα 'μαι κι εγώ εκεί. Αν είναι όπως τα 'λεγε ο Κέισι, ε, θα 'μαι κι εγώ μες στη φωνή των οργισμένων ανθρώπων, και ... θα 'μαι και μες στο γέλιο των παιδιών, σαν είναι πεινασμένα και ξέρουν πως το φαγητό είναι έτοιμο. Και όταν πια οι δικοί μας θα τρώνε απ'όσα οι ίδιοι ανάστησαν, και όταν πια θα ζουν μες στα σπίτια που έχτισαν οι ίδιοι -ε, θα βρίσκομαι κι εγώ εκεί. Βλέπεις; Μα το Θεό, μιλάω σαν τον Κέισι. Είναι γιατί τον συλλογιέμαι όλη την ώρα. Είναι φορές που θαρρείς και τον βλέπω ζωντανό μπροστά μου.»
«Δεν καταλαβαίνω» είπε η μητέρα. «Στ' αλήθεια, δεν ξέρω».
«Ούτε εγώ» είπε ο Τομ. «Όλα αυτά είναι συλλογές που μου ΄ρχονται στο μυαλό»
(Η σκηνή στο βιβλίο του Τζον ΣτάινμπεκΤα σταφύλια της Οργής, σε μετάφραση Κοσμά Πολίτη)
[Ο Τζον Έρνστ Στάινμπεκ (John Ernst Steinbeck: Σαλίνας Βάλεϋ, Καλιφόρνια, 27 Φεβρουαρίου 1902 – Νέα Υόρκη, 20 Δεκεμβρίου 1968) ήταν αμερικανός συγγραφέας. Έγραψε το βραβευμένο με Βραβείο Πούλιτζερ μυθιστόρημα Τα Σταφύλια της Οργής το 1939]
Men walkin' 'long the railroad tracks
Goin' someplace there's no goin' back
Highway patrol choppers comin' up over the ridge
Hot soup on a campfire under the bridge
Shelter line stretchin' 'round the corner
Welcome to the new world order
Families sleepin' in their cars in the Southwest
No home no job no peace no rest
The highway is alive tonight
But nobody's kiddin' nobody about where it goes
I'm sittin' down here in the campfire light
Searchin' for the ghost of Tom Joad
He pulls a prayer book out of his sleeping bag
Preacher lights up a butt and takes a drag
Waitin' for when the last shall be first and the first shall be last
In a cardboard box 'neath the underpass
Got a one-way ticket to the promised land
You got a hole in your belly and gun in your hand
Sleeping on a pillow of solid rock
Bathin' in the city aqueduct
The highway is alive tonight
Where it's headed everybody knows
I'm sittin' down here in the campfire light
Waitin' on the ghost of Tom Joad
Now Tom said "Mom, wherever there's a cop beatin' a guy
Wherever a hungry newborn baby cries
Where there's a fight 'gainst the blood and hatred in the air
Look for me Mom I'll be there
Wherever there's somebody fightin' for a place to stand
And I say, "Hello, Satan,"
I believe it's time to go."
Me and the Devil
walkin' side by side
Me and the Devil,
walkin' side by side
And I'm goin' to see my woman
until I get satisfied
She say you don't see why
that you will dog me 'round
*Now, babe, you know you ain't doin' me right
Say don't see why,
people doggin' me 'round
Got-a be that old evil spirit
so deep down in the ground
You may bury my body
down by the highway side
* Baby, I don't really care where you bury my
body when I'm dead and gone
You may bury my body,
down by the highway side
So my old evil spirit
can take a 'Hound bus and ride
Standing in the ruins
of another black man's life,
or flying through the valley
separating day and night
"I am Death", cried the Vulture,
"for the people of the light"
Charon brought his raft
from the sea that sails on souls,
And saw the scavenger departing,
taking warm hearts to the cold.
He knew the ghetto was a haven
for the meanest creature ever known
In a wilderness of heartbreak
and a desert of despair
Evil's clarion of justice
shrieks a cry of naked terror.
Taking babies from their mamas
leaving grief beyond compare
So if you see the Vulture coming
flying circles in your mind
remember there is no escaping
for he will follow close behind
only promise me a battle
a battle
for your soul and mine
and mine
and mine
Ο Gil Scott-Heron του The Revolution Will Not be Televised
θυμάται τον Robert Johnson του Me and the Devil Blues
και γράφει ξανά...
Νωρίς το πρωί όταν χτύπησες την πόρτα μου, λέω "Γειά χαρά διάβολε, ώρα να φεύγουμε"
Εγώ και ο διάβολος περπατάμε πλάι πλάι.
Και θα δω τη γυναίκα μου μέχρι να ευχαριστηθώ
Κ' αυτή λέει "δεν καταλαβαίνεις ότι θα με προδώσεις"
*Λοιπόν, μωρό, ξέρεις πως με αδικείς.
Λέει δεν καταλαβαίνω γιατί με προδίδουν οι άνθρωποι
Πρέπει να είναι κείνη η παλιο διαβολεμένη ψυχή τόσο βαθιά μέσα στο χώμα.
Μπορείς να θάψεις το κορμί μου απ' την πλευρά της δημοσιάς.
*Μωρό μου, δεν με νοιάζει πού θα θάψεις το κορμί μου όταν θα'μαι νεκρός και πεθαμένος
Μπορείς να θάψεις το κορμί μου απ' την πλευρά της δημοσιάς
Έτσι η παλιο διαβολεμένη μου ψυχή θα πάρει το υπεραστικό και θα φύγει.
Όρθιος στα χαλάσματα
της ζωής άλλου ενός μαύρου
ή πετώντας στην κοιλάδα
που χωρίζει τη μέρα και τη νύχτα
"Είμαι ο Θάνατος", φωνάζει το Όρνιο,
"για τους ανθρώπους του φωτός"
Ο Χάρος έφερε τη βάρκα του
από τη θάλασσα που πλέει σε ψυχές
και είδε τον νεκροφάγο να φεύγει
παίρνοντας ζεστές ψυχές προς το κρύο.
Ήξερε πως το γκέτο ήταν καταφύγιο
για το αγριότερο πλάσμα που είδε ο κόσμος.
Στην ερημιά της θλίψης
στην έρημο της απόγνωσης
η σάλπιγγα της δικαιοσύνης του κακού
στριγγλίζει την κραυγή του απόλυτου τρόμου
παίρνοντας μωρά από τις μάνες τους
αφήνοντας πίσω πόνο αμέτρητο.
Αν λοιπόν δεις το Όρνιο να 'ρχεται
κάνοντας κύκλους στο μυαλό σου
θυμήσου, δεν υπάρχει διαφυγή
γιατί θ' ακολουθεί από κοντά.
There’s a look on your face I would like to knock out See the sin in your grin and the shape of your mouth All I want is to see you in terrible pain Though we won’t ever meet I remember your name Can’t believe you were once just like anyone else Then you grew and became like the devil himself Pray to god I can think of a nice thing to say But I don’t think I can so fuck you anyway You are scum, you are scum and I hope that you know That the cracks in your smile are beginning to show Now the world needs to see that it’s time you should go There’s no light in your eyes and your brain is too slow Can’t believe you were once just like anyone else Then you grew and became like the devil himself Pray to god I can think of a nice thing to say But I don’t think I can, so fuck you anyway Bet you sleep like a child with your thumb in your mouth I could creep up beside put a gun in your mouth Makes me sick when I hear all the shit that you say So much crap coming out it must take you all day There’s a space left in hell with your name on the seat With a spike in the chair just to make it complete When you look at yourself do you see what I see If you do why the fuck are you looking at me
Why the fuck why the fuck are you looking at me (Repeat x 4)
There’s a time for us all and I think yours has been Can you please hurry up cos I find you obscene We can’t wait for the day that you’re never around When that face isn’t here and you rot underground Can’t believe you were once just like anyone else Then you grew and became like the devil himself Pray to god I can think of a nice thing to say But I don’t think I can so fuck you anyway
Padded with power here they come International loan sharks backed by the guns Of market hungry military profiteers Whose word is a swamp and whose brow is smeared With the blood of the poor
Who rob life of its quality Who render rage a necessity By turning countries into labour camps Modern slavers in drag as champions of freedom
Sinister cynical instrument Who makes the gun into a sacrament -- The only response to the deification Of tyranny by so-called "developed" nations' Idolatry of ideology
North South East West Kill the best and buy the rest It's just spend a buck to make a buck You don't really give a flying fuck About the people in misery
IMF dirty MF Takes away everything it can get Always making certain that there's one thing left Keep them on the hook with insupportable debt
See the paid-off local bottom feeders Passing themselves off as leaders Kiss the ladies shake hands with the fellows Open for business like a cheap bordello
And they call it democracy And they call it democracy And they call it democracy And they call it democracy
See the loaded eyes of the children too Trying to make the best of it the way kids do One day you're going to rise from your habitual feast To find yourself staring down the throat of the beast They call the revolution
IMF dirty MF Takes away everything it can get Always making certain that there's one thing left Keep them on the hook with insupportable debt
Κύριε Πρόεδρε,
[...] Η κυβέρνηση, αν και είχε συναίσθηση της ευθύνης της, μπορούσε ν' αρπάξει το σκουπόξυλο και να σαρώσει το λημέρι αυτό του ιησουιτισμού, όπως τους αποκάλεσε ο ίδιος ο Μπιγιό. Πού είναι το αληθινά πατριωτικό υπουργείο, που θα 'χει την τόλμη να τα γκρεμίσει όλα και να τα ξαναφτιάξει όλα εκεί μέσα; Πόσους ανθρώπους ξέρω που, μπροστά στην πιθανότητα ενός πολέμου, τρέμουν από αγωνία, βλέποντας σε τι χέρια βρίσκεται η εθνική μας άμυνα! Και τι σφηκοφωλιά από χυδαίες πρόστυχες δολοπλοκίες, κουτσομπολιά και οργιαστικές σπατάλες έχει γίνει το ιερό αυτό άσυλο όπου κρίνεται η τύχη της Πατρίδας! Τρομάζει κανείς μπροστά στο τρομερό φως που έριξε εκεί μέσα η υπόθεση Ντρέιφους, η ανθρώπινη αυτή θυσία ενός δυστυχισμένου, ενός «βρομερού Εβραίου». Α! τι φοβερό ανακάτεμα από ηλιθιότητα και παραφροσύνη, πολλές φαντασιοπληξίες, αγροίκες αστυνομικές μεθόδους, ήθη τυραννικά και απάνθρωπα τα τρισχειρότερα, αυτή η χυδαία τέρψη μερικών γαλονάδων που βάζουν τις μπότες τους πάνω στο Έθνος, του ξαναχώνουν μέσα στο λαρύγγι την κραυγή του για την αλήθεια και τη δικαιοσύνη, με την ψεύτικη και ιερόσυλη πρόφαση της σωτηρίας του Κράτους!
Και διαπράξανε άλλο ένα έγκλημα, αφού θελήσανε να στηριχθούν στον ακάθαρτο δημοσιογραφικό τύπο. Δεν ντραπήκανε να ζητήσουν ή να δεχθούνε την προστασία όλης της σαβούρας του Παρισιού - κι έτσι τώρα ο συρφετός αυτός θριαμβολογεί αναίσχυντα για την ήττα του δικαίου και της απλής ηθικής. Έγκλημα επίσης είναι ότι κατηγόρησαν για ταραχοποιούς της Γαλλίας εκείνους που τη θέλουν γενναιόφρονη, επικεφαλής των ελεύθερων και δικαίων εθνών, κι αυτό τη στιγμή που σκευωρούσαν οι ίδιοι μια επονείδιστη συνομωσία για να επιβάλλουν την πλάνη, μπροστά στον κόσμο ολόκκληρο. Έγκλημα είναι ότι παραπλάνησαν την κοινή γνώμη, ότι χρησιμοποίησαν για μια πλεκτάνη θανάτου, τη γνώμη αυτή που διέστρεψαν, μέχρι του σημείου να την κάμουν να παραληρεί. Έγκλημα είναι ότι δηλητηρίασαν τους μικρούς και τους ταπεινούς, ότι διέγειραν τα πάθη της αντίδρασης και της αδιαλλαξίας, καμουφλάροντάς την πίσω από το μισητό αντισημιτισμό, πάθη από τα οποία η μεγάλη φιλελεύθερη Γαλλία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου θα πεθάνει, αν δε θεραπευθεί εγκαίρως απ' αυτά. Έγκλημα είναι ότι εκμεταλλευθήκανε τον πατριωτισμό για έργα μίσους, έγκλημα, τέλος, είναι ότι έκαναν στάχτη ένα μοντέρνο θεό, όταν όλη η ανθρώπινη επιστήμη μοχθεί για την προσεχή καρποφορία της αλήθειας και της δικαιοσύνης.
Η αλήθεια αυτή, αυτή η ίδια η δικαιοσύνη, που με τόσο πάθος τις θελήσαμε, τι απελπισία να τις βλέπουμε έτσι καταρρακωμένες, περισσότερο παραμορφωμένες, περισσότερο μουντές από κάθε άλλη φορά! Υποπτεύομαι τον συγκλονιστικό σεισμό που θα έγινε μέσα στην ψυχή του κ. Σέρερ-Κέστνερ, και πιστεύω απόλυτα ότι κάποια μέρα θα νιώσει τύψεις που δεν ανέτρεψε τα πάντα, την ημέρα της επερώτησης στη Γερουσία, εξαπολύοντας ολόκληρο το φάκελο, ώστε να τα ρίξει όλα κάτω. Ήταν ο μεγάλος έντιμος άνθρωπος, ο άνθρωπος της ηθικής ζωής του, πίστεψε ότι η αλήθεια ήτανε αυτάρκης, προπάντων όταν του φαινόταν φεγγοβολούσα σαν το άπλετο φως. Προς τι λοιπόν να αναστατώσει τα πάντα, αφού σε λίγο θα λαμποκοπούσε ο ήλιος; Και για την εύπιστη αυτή ψυχική γαλήνη του τιμωρήθηκε τόσο σκληρά. Το ίδιο ισχύει και για τον αντισυνταγματάρχη Πικάρ, που από ένα υψηλό συναίσθημα αξιοπρέπειας, δε θέλησε να δημοσιεύσει τα γράμματα του στρατηγού Γκονζ. Οι ενδοιασμοί του αυτοί τον τιμούν περισσότερο όσο, οι προϊστάμενοί του τον σπρώχνανε μέσα στο βούρκο, επεμβαίνανε στο ανακριτικό του έργο και αλλοιώνανε τη δικογραφία κατά τον πλέον απροσδόκητο και προσβλητικό τρόπο ενώ αυτός ενεργούσε με αυστηρό σεβασμό προς την πειθαρχία. Υπάρχουν δυο θύματα, δυο γενναίες ψυχές, δυο απλές καρδιές, που αφήσανε το θεό να ενεργήσει, ενώ ενεργούσε ο διάβολος.
Είδαμε μάλιστα, σχετικά με τον αντισυνταγματάρχη Πικάρ, κι αυτή την ακατονόμαστη προστυχιά: ένα γαλλικό δικαστήριο, αφού άφησε τον εισηγητή να καταγγείλει δημόσια ένα μάρτυρα, να τον κατηγορήσει για όλα τα σφάλματα, έκλεισε τις σύρτες όταν ήρθε ο μάρτυρας αυτός για να εξηγηθεί και να υπερασπιστεί τον εαυτό του. Λέω ότι αυτό είναι ένα επιπλέον έγκλημα και ότι το έγκλημα αυτό θα εξεγείρει την παγκόσμια συνείδηση. Αναντίρρητα, τα στρατιωτικά δικαστήρια έχουν μιαν ιδιόρρυθμη ιδέα για τη δικαιοσύνη.
Αυτή λοιπόν είναι η απλή αλήθεια, κύριε Πρόεδρε, και είναι φρικιαστική· θα στιγματίσει την προεδρεία σας. Ξέρω βέβαια ότι δεν είχατε καμιάν αρμοδιότητα στην υπόθεση αυτή, ότι είσαστε αιχμάλωτος του Συντάγματος και του περιβάλλοντός σας. Αλλά έχετε ένα ιερό καθήκον σαν άνθρωπος, και το καθήκον αυτό οφείλετε να το θυμηθείτε και να το εκπληρώσετε. Μη νομίσετε πως έχω απελπιστεί, πως έχω και την παραμικρή έστω αμφιβολία για το θρίαμβο. Το επαναλαμβάνω με τη σφοδρότερη βεβαιότητα: η αλήθεια προχωρεί και τίποτε δε θα τη σταματήσει. Σήμερα μόλις αρχίζει η υπόθεση Ντρέιφους, γιατί μονάχα σήμερα αρχίζει να ξεκαθαρίζει η κατάσταση. Από τη μια μεριά, οι ένοχοι που δε θέλουν να απονεμηθεί η δικαιοσύνη. Από την άλλη μεριά, οι οπαδοί της δικαιοσύνης που θα δώσουν και τη ζωή τους για να την επιβάλλουν.
Αν θάψετε την αλήθεια κάτω από τη γη, μεγαλώνει εκεί μέσα και μαζεύει τέτοια εκρηκτική δύναμη, ώστε την ημέρα που ξεσπά, παρασύρει τα πάντα μπροστά της.
Θα δούνε λοιπόν, θα το δουν αναπόφευκτα ότι προπαρασκευάσανε την εκρηκτικότερη απ΄ όλες τις καταστροφές.
Αλλά η επιστολή αυτή παρατράβηξε, κύριε Πρόεδρε, και είναι καιρός να την τερματίσω.
Κατηγορώ...
Κατηγορώ...
...Διατυπώνοντας τις κατηγορίες αυτές, δεν αγνοώ ότι υπόκειμαι στις διατάξεις των άρθρων 30 και 31 του Νόμου περί Τύπου της 29 Ιουλίου 1881, που κολάζουν τα αδικήματα της δυσφήμισης. Εκθέτω οικειοθελώς τον εαυτό μου σ' αυτόν τον κίνδυνο. Όσο για τους ανθρώπους που κατηγορώ, δεν τους ξέρω, δεν τους είδα ποτέ, δεν έχω εναντίον τους ούτε μνησικακία ούτε μίσος.
Δεν είναι για μένα παρά αφηρημένες έννοιες, κακοποιά πνεύματα της κοινωνίας. Και η πράξη που εκτελώ εδώ δεν είναι παρά ένα επαναστατικό μέσον για να επισπεύσω την έκρηξη της αλήθειας και της δικαιοσύνης.
Δεν έχω παρά ένα πάθος, το πάθος του φωτός, εν ονόματι της ανθρωπότητας που τόσο υπέφερε και που έχει δικαίωμα στην ευτυχία. Η πυρακτωμένη διαμαρτυρία δεν είναι παρά η κραυγή της ψυχής μου. Ας τολμήσουν λοιπόν να με παραπέμψιυν στο κακουργιοδικείο και η διαδικασία να γίνει στα φανερά.
Περιμένω.
Ευαρεστηθείτε, κύριε Πρόεδρε, να δεχθείτε τη διαβεβαίωση του βαθύτατου θαυμασμού μου.
ΕΜΙΛ ΖΟΛΑ
από το Κατηγορώ,(13.01.1898), του Εμίλ Ζολά, εκδ. Γκοβόστη, μτφ. Γιάννης Κωνσταντίνου
Ο Émile Zola (Παρίσι, 2 Απριλίου 1840 - Παρίσι, 29 Σεπτεμβρίου 1902) ήταν Γάλλος συγγραφέας. Θεωρείται ο πατέρας αλλά και ο κυριότερος εκπρόσωπος του νατουραλισμού. Επιπλέον πήρε ενεργό μέρος στην πολιτική και τάχθηκε υπέρ της απελευθέρωσης της κοινωνίας.
Žert ΙΙΙ 3. [...] Σου έγραψε πως αναγνωρίζει τη δύναμη του οπτιμισμού; ρώτησαν συνέχεια. Μάλιστα, είπα. Και τι γνώμη έχεις εσύ για τον οπτιμισμό; Τι γνώμη θάπρεπε να έχω; ρώτησα. Θεωρείς τον εαυτό σου οπτιμιστή; Τον θεωρώ, είπα άτολμα. Μ' αρέσουν τ' αστεία, είμαι σχεδόν χαρούμενος χαρακτήρας, προσπάθησα ν' αλαφρύνω τον τόνο της εξέτασης. Χαρούμενος μπορεί νάναι κι ο μηδενιστής, είπε ο ένας τους, μπορεί λογου χάρη να περιγελά τους ανθρώπους που βασανίζονται. Χαρούμενος μπορεί νάναι κι ο κυνικός, συνέχισε. Νομίζεις πως είναι δυνατόν να οικοδομηθεί σοσιαλισμός χωρίς την αισιοδοξία; ρώτησε ο άλλος. Όχι, είπα. Έτσι λοιπόν, εσύ δεν είσαι υπέρ της οικοδόμησης του σοσιαλισμού στον τόπο μας είπε ο τρίτος. Πώς έτσι; υπεράσπισα τον εαυτό μου. Επειδή η αισιοδοξία για σένα είναι το όπιο του ανθρώπινου είδους, μου επιτέθηκαν. Πώς έτσι όπιο του ανθρώπινου είδους; υπερασπιζόμουν συνέχεια. Μη μασάς τα λόγια σου, το έγραψες. Ο Μαρξ αποκάλεσε όπιο του ανθρώπινου γένους τη θρησκεία αλλά για σένα όπιο είναι η αισιοδοξία μας! Το έγραψες στη Μαρκέτα. Θα ήμουν περίεργος ν' ακούσω τι θάλεγαν οι εργάτες μας κι ανάμεσά τους οι πρωτοπόροι, που υπερκαλύπτουν τα πλάνα σαν μάθαιναν πως η αισιοδοξία τους είναι όπιο, συνέχισε αμέσως ο άλλος. Κι ο τρίτος συμπλήρωσε: Για τον τροτσκιστή η οικοδομητική αισιοδοξία είναι πάντα όπιο. Και συ είσαι τροτσκιστής. Προς θεού, πώς φανταστήκατε κάτι τέτοιο; αμύνθηκα. Το έγραψες, ή δεν το έγραψες; Ίσως κάτι τέτοιο στ' αστεία να έγραψα, πέρασαν δυο μήνες, δε θυμάμαι καλά. Μπορούμε να στο θυμίσουμε, είπαν και μου διάβασαν την κάρτα μου: Η αισιοδοξία είναι το όπιο του ανθρώπινου είδους. Το υγιές πνεύμα μυρίζει ανοησίες! Ζήτω ο Τρότσκυ! Λούτβιχ. Οι φράσεις στον μικρό χώρο του πολιτικού γραφείου αντήχησαν τόσο φοβερά που εκείνη τη στιγμή τις φοβήθηκα κι αιστάνθηκα πως έχουν τέτοια καταστρεπτική δύναμη που δεν θα μπορέσω να την αντέξω. Σύντροφοι, αυτό ήταν μονάχα στ' αστεία, είπα κι αιστανόμουν πως κανένας δεν με πίστευε. Μοιάζει αυτό γι' αστείο; ρώτησε ο ένας απ' τους συντρόφους τους άλλους δυο, και κείνοι κούνησαν αρνητικά το κεφάλι τους. Έπρεπε να γνωρίζατε τη Μαρκέτα! είπα. Εμείς την ξέρουμε, μ' απάντησαν. Λοιπόν το βλέπετε, συνέχισα, η Μαρκέτα τα παίρνει όλα στα σοβαρά γι' αυτό μαζί της αστειευόμασταν και προσπαθούσαμε να τη σοκάρουμε. Αυτό είναι ενδιαφέρον, είπε ο ένας από τους συντρόφους, δεν διαπιστώσαμε από τα επόμενά σου γράμματα πως η Μαρκέτα δεν το παίρνει το πράγμα στα σοβαρά. Μήπως διαβάσατε όλα τα γράμματά μου προς τη Μαρκέτα; Λοιπόν έτσι, επειδή η Μαρκέτα τα παίρνει όλα στα σοβαρά, πήρε το λόγο άλλος, εσύ μαζί της κάνεις αστεία. Αλλά πες μας, τι είναι αυτό που παίρνει στα σοβαρά; Είναι λογου χάρη κόμμα, αισιοδοξία, πειθαρχία, έτσι; Κι όλα αυτά, ό,τι εκείνη παίρνει στα σοβαρά είναι για σένα γελοία. Σύντροφοι, καταλάβετε, έλεγα, ακόμα ούτε θυμάμαι πως το έγραψα, το έγραψα στο γόνατο, δυο τρεις φράσεις μόνο και μόνο για ν' αστειευτώ, ούτε που σκεφτόμουν καλά καλά τι γράφω, αν σκεφτόμουν τίποτα κακό ασφαλώς δεν θα το έστελνα στην κομματική σχολή! Το ίδιο κάνει πώς το έγραψες. Το έγραψες βιαστικά ή με την ησυχία σου, στο γόνατο ή στο τραπέζι, μπόρεσες να γράψεις αυτό μόνο που έχεις μέσα σου. Τίποτα άλλο δεν μπορούσες να γράψεις. Ίσως αν το σκεφτόσουν περισσότερο να μην το έγραφες. Αλλά έτσι το έγραψες χωρίς προσποίηση. Ξέρουμε τουλάχιστο τώρα ποιος είσαι. Ξέρουμε ακόμα πως έχεις δυο πρόσωπα, ένα για το κόμμα και το δεύτερο για τους άλλους. Αισθανόμουν πως η υπεράσπισή μου γκρεμιζόταν με αποτελεσματικά επιχειρήματα. Επανέλαβα μερικές φορές ακόμα τα ίδια: πως ήταν ένα αστείο, πως ήταν μόνο λέξεις χωρίς σημασία, πως απλώς ήταν μια διάθεση και τα τοιαύτα. Τα απόρριψαν όλα. Είπαν πως έγραψα τις φράσεις μου σε ανοιχτή κάρτα, πως οποιοσδήποτε μπορούσε να τις διαβάσει, πως οι λέξεις αυτές είχαν αντικειμενική σημασία και πως εκεί δεν ήταν γραμμένη καμιά επεξήγηση για τη διάθεσή μου. Έπειτα με ρώτησαν τι και τι διάβασα από τον Τρότσκυ. Τους είπα, πως τίποτα. Με ρώτησαν ποιος με δάνεισε αυτά τα βιβλία. Τους είπα, πως κανένας. Με ρώτησαν με ποιους τροτσκιστές σύχναζα. Τους είπα, με κανέναν. Μου είπαν πως απ' αυτή τη στιγμή μου αφαιρούν την ισχύ της λειτουργίας μου στην Ένωση φοιτητών και με κάλεσαν να επιστρέψω το κλειδί του γραφείου. Το έιχα στην τσέπη μου και τους το έδωσα. Μετά μου είπαν πως την κομματική μου περίπτωση θα την λύσει η οργάνωσή μου στη φυσικομαθηματική σχολή. Σηκώθηκαν και κοιτούσαν αλλού. Είπα «τιμή στη δουλειά» κι έφυγα.[...]
4. [...] Αλλά αισθανόμουν στην πραγματικότητα αθώος; Είναι αλήθεια, πως συνεχώς επιβεβαίωνα το γελοίο αυτού του σκανδάλου, αλλά συνάμα (κι αυτό σήμερα, ύστερα από τόσα χρόνια, μου φαίνεται περισσότερο οδυνηρό) άρχισα να βλέπω τις τρεις φράσεις της κάρτας μου με τα μάτια εκείνων που με ανέκριναν· να τις βλέπω με φρίκη και τρόμαζα πως κάτω από τα αριστοτεχνικά αστεία μου αποκαλύπτεται ίσως κάτι στ' αλήθεια σοβαρό: ότι ποτέ δεν ενώθηκα με το σώμα του κόμματος, ότι ποτέ δεν υπήρξα πραγματικός προλεταριακός επαναστάτης, αντίθετα πως είμαι ένας απλός οπαδός του «εμπρός με τους επαναστάτες» (νιώθαμε δηλαδή την προλεταριακή επαναστατικότητα, για να το πω έτσι, όχι σαν θέμα ε κ λ ο γ ή ς, αλλά σαν θέμα ο υ σ ί α ς· επαναστάτης κανείς ή είναι και μετά ενώνεται με το κίνημα σ' ένα κολλεκτιβικό σώμα, σκέφτεται με το κεφάλι αυτού του σώματος κι αισθάνεται με την καρδιά του, ή δεν είναι και μετά δεν του μένει άλλο παρά μόνο ν α θ έ λ ε ι να γίνει. Αλλά έτσι είναι ένοχος για κάτι που δεν είναι: είναι ένοχος για την ανεξαρτησία του, για τη μη συγχώνευσή του).
Όταν θυμάμαι σήμερα την τότε κατάστασή μου, έρχεται στο νου μου σε αναλογία, η αδιάκοπη δύναμη του χριστιανισμού, που υποβάλλει στον πιστό την βασική και αιώνιά του αμαρτία· και γω στάθηκα (όλοι έτσι σταθήκαμε) μπροστά στην επανάσταση και στο κόμμα της με το κεφάλι συνέχεια κατεβασμένο, έτσι που σιγά σιγά συμφιλιώθηκα με την ιδέα, πως οι φράσεις μου όσο και να είχαν γραφτεί με το πνεύμα ενός αστείου, δεν είναι λιγότερο ένοχες, κι άρχισε μέσα μου ένας αγώνας αυτοκριτικής: έλεγα, πως οι φράσεις δεν μου κατέβηκαν έτσι χωρίς αιτία, στην τύχη, πως από παλιά ακόμα οι σύντροφοι (και δικαίως) μου καταλόγιζαν «κατάλοιπα ατομικισμού» και «διανοουμενισμό», και πως ο πατέρας μου που ήταν εργάτης και πέθανε στον πόλεμο σ' ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης, θα καταλάβαινε πολύ καλά τον κυνισμό μου· κατηγορούσα τον εαυτό μου για το κάθε τι και συμφιλιώθηκα ακόμα και με την ανάγκη κάποιας τιμωρίας· μια τιμωρία μόνο δεν μπορούσα ν' αντέξω: να διαγραφώ από το κόμμα και να χαρκτηριστώ σαν ε χ θ ρ ό ς του· να ζω σαν σημαδεμένος εχθρός αυτού, που διάλεξα από νεαρό αγόρι ακόμα και του δόθηκα, μου φαινόταν απελπιστικό.
Μια τέτοια αυτοκριτική που ήταν συνάμα και λυπηρή μου υπεράσπιση, την ανακοίνωσα εκατό φορές ίσως στον εαυτό μου, το λιγότερο δέκα φορές σε διάφορες επιτροπές και στο τέλος και στη συνέλευση της σχολής μας, όπου ο Ζέμανεκ, ειδικά για την περίπτωσή μου, διάβασε εισαγωγική έκθεση (επιβλητική, λαμπρή, αξέχαστη) και πρότεινε εν ονόματι της επιτροπής να διαγραφώ από το κόμμα. Η συζήτηση που επακολούθησε κατέληξε κι αυτή εις βάρος μου· κανείς δεν σηκώθηκε να με υπερασπιστεί και στο τέλος όλοι (ήταν εκεί περίπου εκατό κι ανάμεσά τους οι καθηγητές μου και οι πιο κοντινοί μου συνάδελφοι), μάλιστα όλοι ως τον τελευταίο, σήκωσαν το χέρι για να επικυρώσουν όχι μόνο τη διαγραφή μου απ' το κόμμα, αλλά (κι αυτό δεν το περίμενα καθόλου) και την αποβολή μου απ' το πανεπιστήμιο για πάντα.[...]
από το βιβλίο του Μίλαν Κούντερα, Το Αστείο, (1967), εκδ. Κάλβος, μτφ. από τα τσέχικα Ανδρέα Τσάκαλη
Η επίσημη βιογραφία του Κούντερα (1.04.29) για τις γαλλικές εκδόσεις: «Milan Kundera est né en Tchécoslovaquie. En 1975, il s'installe en France»
Η Ευρώπη μετά τη βροχή (1940-1942)
[...] Η θέση του Έρνστ ήταν δύσκολη. Persona non grata στη Γερμανία, είχε ζήσει για χρόνια στη Γαλλία, αλλά ποτέ δεν απέκτησε γαλλική υπηκοότητα, όπως τον είχαν συμβουλέψει· με την έναρξη του πολέμου θεωρήθηκε σύμμαχος του εχθρού και έτσι τέθηκε υπό περιορισμό σε στρατόπεδο.
Το 1938 είχε μετακομίσει, μαζί με τη Λεονόρα Κάρρινγκτον, από το Παρίσι στον γαλλικό Νότο και αγόρασε μια ετοιμόρροπη αγροικία στο Σαιν-Μαρτέ-ντ' Αρντές, ένα χωριό περίπου πενήντα χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Αβινιόν. Σχετικά φτωχοί -μοναδικοί του προστάτες ήταν ο Πωλ Ελυάρ και Ζοέ Μπουσκέ-, άρχισαν να ανακαινίζουν το μέρος και ο Μαξ το διακόσμησε με υπέροχα τσιμεντένια γλυπτά. [...].
Όταν ξέσπασε ο πόλεμος, ο Μαξ αρχικά φυλακίστηκε στη Λαρζεντιέρ και κατόπιν μεταφέρθηκε στο στρατόπεδο πολιτικών κρατουμένων της Λε Μιλ, κοντά στην Αιξ-αν-Προβάνς, όπου μοιραζόταν ένα δωμάτιο σαν κελί με τον συμπατριώτη του ζωγράφο Χανς Μπέλμερ. Το στρατόπεδο της Λε Μιλ ήταν προηγουμένως εργοστάσιο τούβλων και ο Μπέλμερ φιλοτέχνησε το πορτρέτο του Μαξ εκεί, ζωγραφίζοντας το πρόσωπο πάνω σε τούβλα. Οι δυο άντρες ζωγράφιζαν διαρκώς, ώστε να μη σκέφτονται την πείνα τους. Στη Λαρζεντιέρ ο Μαξ είχε φτιάξει έναν πίνακα του τοπίου κατόπιν αιτήματος του διοικητή, αλλά ο Γάλλος προσβλήθηκε επειδή το έργο δεν ήταν καθόλου κολακευτικό. Ευτυχώς ο Μαξ είχε πολλούς πιστούς Γάλλους φίλους με επιρροή, που με τη βοήθεια της Λεονόρας κατάφεραν να πετύχουν την απελευθέρωσή του έως τα Χριστούγεννα. Επέστρεψε στο Σαιν-Μαρτέν και μια ολοένα πιο έξαλλη Λεονόρα, μα η ελευθερία του υπήρξε βραχύβια. Την άνοιξη ασκήθηκε εναντίον του δίωξη και φυλακίστηκε ξανά -η αρχή μιας σειράς τρομακτικών επεισοδίων, από τα οποία ξεχωρίζει η απειλή να μεταφερθεί στη γαλλική Βόρεια Αφρική για να δουλέψει στη σιδηροδρομική γραμμή της Σαχάρας. Ο Μαξ απέδρασε, συνελήφθη ξανά και απέδρασε εκ νέου. Γύρισε στο Σαιν-Μαρτέν, για να διαπιστώσει με φρίκη ότι κατά την απουσία του η Λεονόρα είχε πάθει νευρικό κλονισμό, είχε πειστεί από έναν ντόπιο επιχειρηματία να του πουλήσει το σπίτι τους (οι χωρικοί αντιμετώπιζαν με καχυποψία και δυσπιστία το ζεύγος των ξένων καλλιτεχνών) για ένα μπουκάλι μπράντι και είχε εξαφανιστεί. Εκείνη τη θλιβερή περίοδο ξεκίνησε έναν από τους σπουδαιότερους πίνακές του, την Ευρώπη μετά τη βροχή 2. Μια μέρα πριν φύγει από το χωριό, έφτασε ο ταχυδρόμος της περιοχής με μια σειρά ημερολόγια για το νέο έτος. Ο Μαξ διάλεξε ένα τοπίο, ενώ ο ταχυδρόμος τον ικέτευε να αγοράσει ένα με την προσωπογραφία του μαρεσάλ Πεταίν - «κανείς δεν τον θέλει».[...]
από Peggy Guggenheim εθισμένη στην τέχνη του Anton Gill, εκδ. Νεφέλη, μτφ.Σπύρος Τσούγκος.
Ο Max Ernst,2 Απριλίου 1891 - 1 Απριλίου 1976, ήταν Γερμανός ζωγράφος και γλύπτης και θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες του κινήματος του υπερρεαλισμού και του ντανταϊσμού.
Ο Serge Gainsbourg ή Lucien Ginsburg( 2.04.28-2.03.91), ήταν τραγουδιστής, συνθέτης, ηθοποιός, σκηνοθέτης. ΤοBonnie and Clydeαπό το άλμπουμ του Initials B.B. (1968), βασίζεται σ'ένα ποίημα της ίδιας της Bonnie Parker, που αφηγείται την ιστορία των δυο ληστών. Ο Gainsburg τραγουδά με την Brigitte Bardot.
"Trial Before Pilate (Including the Thirty-Nine Lashes)" από το Jesus Christ Superstar, ταινία του 1973, σκηνοθετημένη από τον Norman Jewison και βασισμένη στην ομώνυμη ροκ όπερα των Τim Rice και Andrew Lloyd Webber. O Tedd Neely στον ρόλο του Ιησού και ο Barry Dennen (του οποίου ιδέα υπήρξε η μεταφορά της όπερας στον κινηματογράφο) ως Ιούδας.
στοιχεία και εικόνες από την Wikipedia και Βικιπαίδεια.
Του Ρούσσου Βρανά, rvranas@otenet.gr (δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα 1 Φεβρουαρίου 2010 στη στήληΔρόμοι της εφ. Τα Νέα)
Αγάπα...
... το κελί σου, τρώγε όλο το φαΐ σου, διάβαζε πολύ, για να βγάλεις φυλακή, έλεγαν οι πολιτικοί κρατούμενοι στα πέτρινα χρόνια. Ο κόσμος έβγαινε τότε από πολέμους και στερήσεις αλλά, είτε μέσα είτε έξω από τα τείχη, όλοι ονειρεύονταν ένα καλύτερο αύριο.
Στο πατρικό...
... τραπέζι, οι άνθρωποι σταυρώνανε το ψωμί ευλαβικά, όποτε τύχαινε να τους πέσει από τα χέρια. Ήταν συνήθως ένα τραπέζι στρωμένο φτωχικά. Κι όταν μαζευόταν η οικογένεια ολόγυρά του, συχνά υπήρχε σε μιαν άκρη του ένα πιάτο που, όταν όλοι οι άλλοι απόσωναν πια το φαΐ τους, εκείνο απόμενε αδειανό. Γιατί από τους δύσκολους καιρούς υπήρχε πάντα κάποιος που δεν τα είχε καταφέρει να επιστρέψει. Τα χρόνια περνούσαν. Στο πατρικό τραπέζι σιγά σιγά έμπαιναν κι άλλα καλούδια παρεκτός από ένα κομμάτι πικρό ψωμί. Το αδειανό πιάτο περίμενε ακόμη στη γωνιά του. Μα γρήγορα γέμιζε όποτε τύχαινε να χτυπήσει την πόρτα του σπιτιού κάποιος από εκείνους που το οικονομικό θαύμα της μεταπολεμικής εποχής είχε αφήσει απέξω. Έτσι, για να συγχωρέσει, εις μνήμην εκείνου που δεν είχε επιστρέψει. Υπήρχε περίσσευμα. Δούλευε ένας και τάιζε τέσσερα στόματα. Έχτιζε με τον κόπο του το δικό του σπίτι. Κι αν δεν το προλάβαινε όσο δούλευε, το απόσωνε με το εφάπαξ. Αυτή ήταν η γενιά των πατεράδων μας.
Η δική μας...
... η γενιά έζησε με την ανάμνηση των πατρικών στερήσεων. Από τους πατεράδες μας πήραμε το συνήθειο να αδειάζουμε πάντα το πιάτο μας. Γράφει ο Κλάουντιο Μάγκρις στην «Κοριέρε ντέλα Σέρα»: «Κάποτε, ένας από τους γιους μου, ξέροντας το συνήθειό μου και βλέποντας ότι δεν μου άρεσε το φαΐ, κάθε τόσο μου ξαναγέμιζε κρυφά το πιάτο, βέβαιος πως μέσα στην αφηρημάδα μου εγώ θα εξακολουθούσα να το αδειάζω». Τα παιδιά των πατεράδων μας έζησαν καλύτερα από εκείνους, επειδή βρήκαν το τραπέζι στρωμένο. Όχι πως δεν ίδρωσαν κι αυτά. Πώς αλλιώς θα ανέβαιναν στη μεσαία τάξη; Δούλεψαν, πρόσφεραν νέες ιδέες, πλούτισαν τους τραπεζίτες και τους βιομηχάνους. Μα ήρθε μια στιγμή που οι τραπεζίτες και οι βιομήχανοι δεν έβλεπαν πια με καλό μάτι την προκοπή τους, επειδή ήθελαν να πλουτίσουν κι άλλο. Ποιος πλήρωσε τον λογαριασμό; Τα παιδιά των παιδιών των πατεράδων μας. Τους έκοψαν τον μισθό, τους έβαλαν ενέχυρο το σπίτι, τους έκλεψαν την ασφάλιση, τους έβαλαν να τρέχουν και να μη φτάνουν, ανοίγοντας μιαν άβυσσο κάτω από τα πόδια τους. Τα παιδιά μας είναι η πρώτη γενιά στην ιστορία που αναγκάζεται να ζήσει χειρότερα από την προηγούμενη. Δυσκολεύονται να βρουν ένα πιάτο φαΐ κι επιστρέφουν στο πατρικό σπίτι. Τρεις γενιές. Από την κόλαση στον παράδεισο και από τον παράδεισο στην κόλαση.
Οι τοίχοι...
... του κελιού μας έχουν σήμερα τόσο ψηλώσει, που έχουν κρύψει τον παράδεισο. Όμως, ύστερα από τόσους αγώνες για ένα κομμάτι πικρό ψωμί, τίποτα δεν μας υποχρεώνει να επιστρέψουμε στην κόλαση.
Money ( by John Kander and Fred Ebb )
Money makes the world go around
The world go around, the world go around
Money makes the world go around
It makes the world go 'round.
A mark, a yen, a buck, or a pound
A buck or a pound , a buck or a pound
Is all that makes the world go around,
That clinking clanking sound
Can make the world go 'round.
Money money money money money money
Money money money money money money
Money money money money money money
Money money
If you happen to be rich, and you feel like a
night's entertainment
You can pay for a gay escapade.
If you happen to be rich, and alone, and you
Need a companion,you can ring-ting-A-ling for the maid.
If you happen to be rich and you find you are left by your lover,
Though you moan and you groan quite a lot,
You can take it On the chin, Call a cab,
And begin to recover on your fourteen-Carat yacht.
Money makes the world go around,
The world go around, The world go around,
Money makes the world go around,
Of that we both can be sure. On being poor.
Money money money- money money money
Money money money- Money money money
Money money money money money money
Money money money money money money
Money money money money money money
If you haven't any coal in the stove and you freeze in the winter
And you curse on the wind at your fate
When you haven't any shoes on your feet
And your coat's thin as paper
And you look thirty pounds underweight.
When you go to get a word of advice from the fat little pastor
He will tell you to love evermore.
But when hunger comes to rap, Rat-a-tat, rat-a-tat at the window...
At the window... Who's there?
Hunger! Ooh, hunger!
See how love flies out the door...
For Money makes The world... ...Go around
The world... ...Go around The world... ...Go around
Money makes the The world... ...Go around
That clinking Clanking sound of
Money money money money money money
Money money money money money money
Get a little, Money money Get a little, Money money
Money money Money money Money money Money money
Mark, a yen, a buck Get a little Or a pound
Get a little That clinking clanking
Get a little Get a little Clinking sound
Money money Money money...
Is all that makes The world go 'round
Money money Money money
It makes the world go round
από το soundtrack της ταινίας του Bob Fosse CABARET (1972), με πρωταγωνίστρια τη Liza Minnelli που τραγουδά εδώ με τον Joel Grey. το video από το YouTube του χρήστη http://www.youtube.com/user/ainfean1 η αφίσα από την Wikipedia.
Το "Bridge Over Troubled Water" είναι το τραγούδι του τίτλου του τελευταίου άλμπουμ που ηχογράφησαν μαζί οι Simon and Garfunkel και κυκλοφόρησε στις 26 Ιανουαρίου 1970, αν και υπάρχει επίσης στο άλμπουμ τους "Simon & Garfunkel, Live 1969."
Η διαδικασία ηχογράφησης του τραγουδιού αποκάλυψε πολλές από τις υποβόσκουσες διαφωνίες και εντάσεις, που τελικά οδήγησαν στη διάλυσή του γκρουπ μετά την ολοκλήρωση του άλμπουμ. Συγκεκριμένα, ο Paul Simon έχει επανειλημμένα εκφράσει τη λύπη του επειδή επέμεινε να τραγουδήσει ο Art Garfunkel αυτό το τραγούδι σόλο, αφού η προσοχή εστιαζόταν στον Garfunkel και ο Simon υποβιβαζόταν σε απλό υποστηρικτή. Ο Art Garfunkel αρχικά δεν ήθελε να τραγουδήσει ως πρώτη φωνή θεωρώντας ότι δεν ήταν σωστό, γεγονός που επιβεβαίωσε αργότερα και ο ίδιος ο Simon.
Ο Art βέβαια χαρακτήρισε ως "σχεδόν βιβλική" τη στιγμή που το τραγούδησε στο Madison Square Garden το 1972.
Απόσπασμα πρόβας του "Bridge Over Troubled Water" από το τηλεοπτικό αφιέρωμα Simon & Garfunkel's "Songs Of America," που προβλήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 1969.
Το υπόλοιπο τραγουδήστε το μόνοι...
When you're weary
Feeling small
When tears are in your eyes
I will dry them all I'm on your side
When times get rough
And friends just can't be found
Like a bridge over troubled water I will lay me down
Like a bridge over troubled water I will lay me down
When you're down and out
When you're on the street
When evening falls so hard
I will comfort you
I'll take your part
When darkness comes
And pain is all around
Like a bridge over troubled water I will lay me down
Like a bridge over troubled water I will lay me down
Sail on Silver Girl, Sail on by
Your time has come to shine
All your dreams are on their way
See how they shine
If you need a friend
I'm sailing right behind
Like a bridge over troubled water I will ease your mind
Like a bridge over troubled water I will ease your mind
τα στοιχεία, ο τίτλος κ' η φωτό από την Wikipedia,
*Janis Lyn Joplin, Pearl, Blue Mama 19.01.43 - 4.11.70
"Summertime"
Summertime, time, time, Child, the living's easy. Fish are jumping out And the cotton, Lord, Cotton's high, Lord, so high. Your daddy's rich And your ma is so good-looking, baby. She's looking good now, Hush, baby, baby, baby, baby, baby, No, no, no, no, don't you cry. Don't you cry! One of these mornings You're gonna rise, rise up singing, You're gonna spread your wings, Child, and take, take to the sky, Lord, the sky. But until that morning Honey, n-n-nothing's going to harm you now, No, no, no, no, no, no, no, no, no, no, no, no, no, no, no, no No, no, no, no, no, no, no, no, no, no, no, no, no, no, no, no No, no, no, no, no, no, no, no, no, Don't you cry, Cry.
Θρησκευτικό, αρχαἰο, παγανιστικό, τραγούδι εξευμενισμού, από το Salento της Κάτω Ιταλίας. Ακούγεται στη διάρκεια του δωδεκαήμερου στη παραδοσιακή διάλεκτο Cusantina, με τη συνοδεία πνευστων, εγχόρδων, κρουστών και ενος εξαφανισμένου πια οργάνου, του colasciuni. Πολυπληθής μπάντα μεταφέρει το μήνυμα της Γέννησης απο γειτονιά σε γειτονιά, ευλογώντας την πόρτα του σπιτιού, τη μάνα , τα παιδιά και τον αφέντη φυσικά, τον τζενεράλη.
“A Strina Cusentina”
Senzí essere chiamati simu venuti,
ohi simu venuti,
a ri patruni ëi via li bon truvati.
ë mmienzu sa casa d’oru ë na pernice,
d’oro ë na pernice,
a ra signora ëa via l’imperatrice.
su palazzieddru ha quattru spuntuni,
ha quttru spuntuni,
a ru patruni via ë nu gran baruni.
di picciriddri ni simu scurdati,
ni simu scurdati,
ë i via patruni di tuttu lu Statu.
chi Diu vi manni tanti buoni anni,
tanti buoni anni,
quantu a ru munnu si spannanu panni.
sientu ënu strusciu a ru tavulutu,
a ru tavulutu,
è ru patrune ccu na supersata.
sientu ënu strusciu
a ru tavulinu,
a ru tavulinu, a ru tavulinu,è ra signora ccu nu fiascu e vinu.
nui vi cantamu ëa strina è Capudannu,
ohi è Capudannu
e víaguramu cientu buoni anni.
nun vi spagnati ca nun simu assai,
ca nun simu assai,
ca simu trentatrie e ru cantature.
fanni na strina e falla di prisuttu,
falla di prisuttu,
si unn íhai curtieddru dunanilu tuttu.
canta ru gallru e scuotula re pinne,
scuotula re pinne,
vi damu a bona notte e jamuninne.
ma nui restamu finu a ra matina,
finu a ra matina,
si prima nuí mangiamu e nun vivimu.
από τους Chieftains και τον Elvis Costello, άλμπουμ: The Bells Of Dublin (1991)
(Paddy Moloney/Elvis Costello)
I knew of two sisters whose name it was Christmas,
And one was named Dawn of course, the other one was named Eve.
I wonder if they grew up hating the season,
The good will that lasts til the Feast of St. Stephen
For that is the time to eat, drink, and be merry,
Til the beer is all spilled and the whiskey has flowed.
And the whole family tree you neglected to bury,
Are feeding their faces until they explode.
Chorus:
There'll be laughter and tears over Tia Marias,
Mixed up with that drink made from girders.
’Cause it's all we've got left as they draw their last breath,
Ah, it's nice for the kids, as you finally get rid of them,
In the St Stephen's Day Murders.
Uncle is garglin' a heart-breaking air,
While the babe in his arms pulls out all that remains of his hair.
And we're not drunk enough yet to dare criticize,
The great big kipper tie he's about to baptize.
With his gin-flavoured whiskers and kisses of sherry,
His best Chrimbo shirt slung out over the shop.
While the lights from the Christmas tree blow up the telly,
His face closes in like an old cold pork chop.
Alternate Chorus:
And the carcass of the beast left over from the feast,
May still be found haunting the kitchen.
And there's life in it yet, we may live to regret,
When the ones that we poisoned stop twitchin'.
Regular Chorus Repeat
* Το τραγούδι,ελληνιστι,Φόνοι την ημέρα του Αγίου Στεφάνου,βασίζεται σε Ιρλανδέζικο οικολογικό εθιμο, γνωστό και σαν the Wren Day.
Το wren, ειναι ενα μικροκαμωμένο πετούμενο. Στην Αγροτική Ιρλανδία μαντράχαλοι και μικρά αγόρια, την επομένη των Χριστουγέννων, φορώντας παλιόρουχα και με καπνισμένα τα πρόσωπά τους, προσπαθούν να σκοτώσουν ένα wren. Αν το καταφέρουν το φορτώνουν στη κορφή ενος στύλου, και το περιφέρουν απο σπίτι σε σπίτι, ζητώντας χρήματα για να το θάψουν,δίνοντας σε αντάλλαγμα ένα φτερό απο το δυστυχισμένο πουλάκι, τραγουδώντας τα λόγια...
The wren, the wren, the king of all birds,
On St. Stephen's Day was caught in the furze,
Although he is little, his family is great,
I pray you, good landlady, give us a treat.
My box would speak, if it had but a tongue,
And two or three shillings, would do it not wrong,
Sing holly, sing ivy--sing ivy, sing holly,
A drop just to drink,
it would drown melancholy.
And if you draw it of the best,
I hope in heaven your soul will rest;
But if you draw it of the small,
It won't agree with these wren boys at all
Στην Αγγλία η επομένη των Χριστουγέννων, ειναι γνωστή σαν the Boxing day, που ταιριάζει πιο πολύ
με τους στίχους του St Stephen's Day Murders.
Το τραγούδι «Κακόηθες μελάνωμα» θα ακουστεί ζωντανά στο συνέδριο «Ο Πουλαντζάς σήμερα», τριάντα χρόνια μετά το θάνατο του μεγάλου διανοητή.
Το τραγούδι «Κακόηθες μελάνωμα», σε στίχους του Άλκη Αλκαίου και μουσική Θάνου Μικρούτσικου, κυκλοφόρησε το 1982 στο δίσκο «Εμπάργκο», σε ερμηνεία του ίδιου του συνθέτη. Δίπλα από τον τίτλο του τραγουδιού, το εσώφυλλο του δίσκου γράφει: «Μνήμη Νίκου Πουλαντζά». Ήδη από το 1980, λίγους μήνες μετά τον τραγικό θάνατο του Έλληνα φιλοσόφου, ο Μικρούτσικος αφιερώνει δημόσια τη συγκλονιστική αυτή μπαλάντα στη μνήμη του. Τριάντα χρόνια μετά, το «Κακόηθες μελάνωμα» πρόκειται να ακουστεί ζωντανά, με τον συνθέτη στο πιάνο, στο κλείσιμο του διεθνούς συνεδρίου «Ο Πουλαντζάς σήμερα» που διοργανώνει το Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς και το Δίκτυο Transform στο Ινστιτούτο Γκέτε στην Αθήνα, στις 18 και 19 Δεκεμβρίου 2009. Με αφορμή αυτό το γεγονός, ο Θάνος Μικρούτσικος μίλησε στην «Εποχή» για τον τόσο πρόωρα χαμένο μαρξιστή θεωρητικό.
"Τον Νίκο Πουλαντζά δεν τον γνώρισα, έφυγε πολύ νωρίς. Όμως, είχα διαβάσει τα βιβλία του και τον θαύμαζα. Τότε, εμείς, ως νέοι άνθρωποι, και στη δεκαετία του ’60 και στη δεκαετία του ’70, διαβάζαμε πάρα πολύ. Αρκετοί από εμάς είχαμε προσανατολιστεί στις πολιτικές επιστήμες και τη φιλοσοφία που προωθούσε το μαρξισμό στη Γαλλία. Νομίζω ότι τα σημαντικότερα ρεύματα του Μαρξισμού από το ’60 και μετά μπορεί κάποιος να τα βρει στη Γαλλία, με πολλούς κοινωνικούς επιστήμονες όπως ο Αλτουσέρ. Οι απόψεις και τα γραπτά του Πουλαντζά, κυρίως πάνω στα θέματα του κράτους, ήταν ό,τι πιο σημαντικό και πρωτοποριακό στη μαρξιστική σκέψη τη δεκαετία του ’70. Μας είχε ενθουσιάσει. Όσοι ήμασταν ανοιχτά μυαλά, ανεξάρτητα από το που ανήκαμε -σε κάποια μαοϊκή ομάδα, στο ΚΚΕ, στο ΚΚΕ εσωτερικού, ή απλά αυτόνομοι- βλέπαμε εκεί, προς τη μεριά της Γαλλίας. Και το κάναμε αυτό όχι μόνο λόγω του Μάη του ’68 αλλά και για θεωρητικούς λόγους. Ανέφερα τον Αλτουσέρ, αλλά ήταν κι άλλοι, όπως ο Μπαλιμπάρ κ.ά. Θεωρούσα ότι η μαρξιστική σκέψη προωθείται και συνεχίζεται μέσα από τη δουλειά που γινόταν εκείνα τα 20 χρόνια στη Γαλλία. Θεωρούσα και θεωρώ τον Νίκο Πουλαντζά ως ένα μεγάλο διανοητή της αριστεράς, κυρίως σε θέματα που επεξεργάστηκε σε σχέση με το κράτος. Θυμάμαι πολύ έντονα ότι τότε μας απασχολούσε πάρα πολύ η έννοια του κράτους, γιατί ακριβώς είχαμε δει όλες τις αγκυλώσεις του Σοβιετικού κράτους. Εγώ εντυπωσιάστηκα, σοκαρίστηκα, από το γεγονός -δεν ξέρω αν είναι η απόλυτη αλήθεια- ότι αγκάλιασε τα βιβλία του και έπεσε μαζί μ’ αυτά κάτω. Αν αυτό είναι αληθές, σημαίνει ότι και ο ίδιος είχε δει ένα αδιέξοδο, αλλιώς δεν εξηγείται αυτή η χειρονομία. Την εποχή εκείνη ήμουν μέλος του ΚΚΕ, και υπήρχε μια τρομερή αντιδικία μεταξύ του ΚΚΕ και του ΚΚΕ εσωτερικού. Αυτό δεν με εμπόδιζε διόλου να σέβομαι και να εκτιμώ ποιητές, καλλιτέχνες, θεωρητικούς που ανήκαν στον άλλο χώρο από αυτόν με τον οποίο συμπορευόμουν εκείνη τη στιγμή. Κι απ’ τις δυο μεριές υπήρχε δυστυχώς μια αντίληψη σύμφωνα με την οποία ό,τι ανήκε στην άλλη πλευρά έπρεπε να υποτιμηθεί. Ίσως αυτό υπήρχε εντονότερα στο δικό μου χώρο, το ΚΚΕ, αλλά γινόταν κι απ’ την από κει μεριά. Θυμάμαι ότι το ΚΚΕ εσωτερικού στραβομουτσούνιαζε με την περίπτωση Ρίτσου. Τους έλεγα τότε ότι αυτό, για ένα χώρο που ουσιαστικά προέκυψε για να υπάρχει η απόλυτα ελεύθερη διακίνηση ιδεών, ήταν ανόητο και πολύ πιο ανεπίτρεπτο απ’ ό,τι για την άλλη πλευρά, στην οποία υπήρχε ήδη για πολλά χρόνια έντονο το δογματικό στοιχείο. Είχα την άποψη ότι τον καλλιτέχνη δεν τον προσδιορίζει η άποψή του η πολιτική ή ακόμα και ο τρόπος ζωής του, αλλά το έργο του, και ανέφερα παραδείγματα μεγάλων καλλιτεχνών που ήταν πολιτικά αντιδραστικοί, όπως η περίπτωση του Έζρα Πάουντ που ήταν εκφωνητής του Μπενίτο Μουσολίνι, αλλά και ένας από τους μεγαλύτερους ποιητές του 20ου αιώνα, ή του Σελίν, του λογοτέχνη, που παρέμεινε ναζιστής ακόμα και κατά την ήττα του Χίτλερ. Εκείνη την περίοδο ήμουν ιδιαίτερα στεναχωρημένος από το θάνατο του Πουλαντζά, με είχε σοκάρει. Εξοργίστηκα όταν διάβασα στο «Ριζοσπάστη» δύο φράσεις μόνο, σε μια μέσα σελίδα, λίγο πάνω λίγο κάτω από την είδηση, ότι είχε ακριβύνει το ζαμπόν και το κεφαλοτύρι, ότι «χθες αυτοκτόνησε στο Παρίσι ο Νίκος Πουλαντζάς» ή κάτι τέτοιο. Αυτή ήταν, σε μόλις δύο γραμμές, η αναγγελία του θανάτου ενός μεγάλου διανοητή, ενός από τους μεγαλύτερους διανοητές του μαρξισμού στον κόσμο. Αμέσως, ως μέλος του ΚΚΕ, έκρινα σκόπιμο και του αφιέρωσα το «Κακόηθες μελάνωμα». Αυτό θεωρήθηκε αδιανόητο. Ήταν όμως μια πράξη συνειδητή, αποτέλεσμα της φοβερής εκτίμησης που έτρεφα για τον Νίκο Πουλαντζά αλλά και της αδυναμίας μου να παρακολουθήσω αυτή την αντίληψη που κυριαρχούσε στην αριστερά και ιδιαίτερα στο ΚΚΕ. Την αφιέρωση στον Πουλαντζά την ανακοίνωσα, σε συμφωνία με τον Άλκη Αλκαίο, στις τέσσερις συναυλίες που έδωσα το 1980 στο Φεστιβάλ Αθηνών. Έχουν περάσει σχεδόν τριάντα χρόνια. Το «Κακόηθες μελάνωμα» είναι ένα τραγούδι που αρκετοί το θυμούνται ακόμα και σήμερα. Και αυτό έχει σημασία, γιατί ποτέ δε λειτούργησε ως τραγούδι-σουξέ. Στο δίσκο μου «Αραπιά για λίγο πάψε να χτυπάς με το σπαθί» υπάρχει μια εκτέλεση του τραγουδιού ηχογραφημένη ζωντανά από την Πάτρα, με μια εισαγωγή 13 λεπτών. Την ονόμασα «Κι αυτό κακόηθες παιδιά;»."
London callingto the faraway towns
Now war is declared - and battle come down
London calling to the underworld
Come out of the cupboard, you boys and girls
London calling, now don't look to us
Phoney Beatlemania has bitten the dust
London calling, see we ain't got no swing
'Cept for the ring of that truncheon thing
CHORUS
The ice age is coming, the sun's zooming in
Meltdown expected, the wheat is growing thin
Engines stop running, but I have no fear
Cause London is drowning and I, live by the river
London calling to the imitation zone
Forget it, brother, you can go at it alone
London calling to the zombies of death
Quit holding out - and draw another breath
London calling - and I don't wanna shout
But while we were talking I saw you nodding out
London calling, see we ain't got no high
Except for that one with the yellowy eyes
CHORUS x2
The ice age is coming, the sun's zooming in
Engines stop running, the wheat is growing thin
A nuclear error, but I have no fear
Cause London is drowning and I, I live by the river
Now get this
London calling, yes, I was there, too
An' you know what they said? Well, some of it was true!
London calling at the top of the dial
And after all this, won't you give me a smile?
London Calling
I never felt so much alike, like-a, like-a...
The clash:(the only band that matters)
Joe Strummer – lead vocals, rhythm guitar
Mick Jones – lead guitar, vocals
Paul Simonon – bass guitar, backing vocals
Topper Headon– drums, percussion
Το βράδυ της 8ης δεκεμβρίου του 1980, ο Μαρκ Τσάπμαν πυροβόλησε και τραυμάτισε θανάσιμα τον Τζον Λένον, έξω από το σπίτι του και ενώ ο τελευταίος επέστρεφε μετά από την ηχογράφηση των τραγουδιών Walking on Thin Ice και It Happened, που προορίζονταν για τον επόμενο δίσκο του. Ο Τσάπμαν είχε προσεγγίσει τον Λένον νωρίτερα την ίδια ημέρα, κατά την αναχώρησή του από το σπίτι του, αποσπώντας μάλιστα ένα αυτόγραφό του. Μετά την επιστροφή του Λένον από το στούντιο ηχογράφησης, ο Τσάπμαν τον πυροβόλησε πισώπλατα, συνολικά τέσσερις φορές. "They hurt you at home and they hit you at school They hate you if you're clever and they despise a fool "
As soon as you're born they make you feel small By giving you no time instead of it all Till the pain is so big you feel nothing at all A working class hero is something to be A working class hero is something to be
They hurt you at home and they hit you at school They hate you if you're clever and they despise a fool Till you're so fucking crazy you can't follow their rules A working class hero is something to be A working class hero is something to be
When they've tortured and scared you for twenty hard years Then they expect you to pick a career When you can't really function you're so full of fear A working class hero is something to be A working class hero is something to be
Keep you doped with religion and sex and TV And you think you're so clever and classless and free But you're still fucking peasants as far as I can see A working class hero is something to be A working class hero is something to be
There's room at the top they are telling you still But first you must learn how to smile as you kill If you want to be like the folks on the hill A working class hero is something to be A working class hero is something to be
If you want to be a hero well just follow me If you want to be a hero well just follow me
*Royal Variety Performance in London (4 Νοεμβρίου 1963). Τη συναυλία παρακολούθησαν η βασίλισσα Ελισσάβετ, η βασιλομήτωρ και η πριγκίπησσα Μαργαρίτα. Ο Τζον ήθελε να πει "fucking jewelry", αλλά τον μετέπεισαν ο Paul McCartney και ο μάνατζερ των Beatles, Brian Epstein. τα στοιχεία από την Wikipedia
Ο Víctor Lidio Jara Martínez (Βίκτορ Χάρα) ήταν χιλιανός δάσκαλος, σκηνοθέτης, ποιητής, συνθέτης, πολιτικός ακτιβιστής και μέλος του ΚΚ της Χιλής. Σ' αυτόν οφείλεται κατά πολύ η μεταρρύθμιση της παραδοσιακής μουσικής, που κατέληξε στη Nueva Canciόn Chilena (νέο χιλιανό τραγούδι), πολιτικού μουσικού ρεύματος. Αγάπησε και τραγούδησε για τον χιλιανό λαό, για όσους δεν είχαν φωνή, τους φτωχούς, τους αγρότες, τους εργάτες. Αγωνίστηκε με πάθος για τα ιδανικά του και στήριξε τον Σαλβαδόρ Αλλιέντε και το κόμμα του, παίρνοντας μέρος στην προεκλογική εκστρατεία, δίνοντας δωρεάν συναυλίες κ.λπ. Μια μέρα μετά το πραξικόπημα του δικτάτορα Πινοσέτ εναντίον του Αλλιέντε, ο Χάρα συνελήφθη και μαζί με χιλιάδες άλλους μεταφέρθηκε στο Στάδιο της Χιλής στο Σαντιάγο. Εκεί βασανίστηκε και χτυπήθηκε επανειλημμένα, έσπασαν τα χέρια και τα πλευρά του. Λέγεται ότι οι φύλακες τον προκαλούσαν να παίξει κιθάρα καθώς κειτόταν χτυπημένος. Ο Χάρα τραγούδησε το Venceremos. Μετά από πολλά βασανιστήρια τελικά εκτελέστηκε με πολυβόλο στις 16 Σεπτεμβρίου του 1973. Το νεκρό σώμα του πετάχτηκε σ' ένα δρομάκι στα περίχωρα του Σαντιάγο, και αργότερα μεταφέρθηκε στο δημόσιο νεκροτομείο. Επιτράπηκε στη γυναίκα του να παραλάβει το πτώμα και έτσι διαπίστωσε τα βασανιστήρια που είχε υποστεί. Τα χέρια του ήταν «σε μια ανώμαλη στάση» με θρυμματισμένες τις παλάμες του. Στις τσέπες του, σ' ένα κομμάτι χαρτί, ένα μισοτελειωμένο ποίημα... «Η σιωπή και οι κραυγές θα είναι το τέλος του τραγουδιού μου...». Κηδεύτηκε γρήγορα και υπό την άγρυπνη επιτήρηση των στρατιωτών του καθεστώτος. Το 2008 άνοιξε ξανά η υπόθεση για τις συνθήκες του θανάτου του και διατάχθηκε η εκταφή της σορού του. Η ιατροδικαστική εξέταση έδειξε ότι είχε πυροβοληθεί πάνω από τριάντα φορές. Την Παρασκευή ολοκληρώθηκαν οι τριήμερες εκδηλώσεις στη μνήμη του και χιλιάδες άνθρωποι ακολούθησαν, το Σάββατο 6.12.09, τη δεύτερη κηδεία-36 χρόνια μετά το θάνατό του- αυτού του συμβόλου του αντιστασιακού αγώνα εναντίον της χούντας του Πινοσέτ, μαζί και η 80χρονη πια χήρα του, Τζόαν Τέρνερ Χάρα. Στο τραγούδι του El Aparecido μιλάει όπως δείχνουν πολλά, για τον Τσε.
Abre sendas por los cerros, deja su huella en el viento, el águila le da el vuelo y lo cobija el silencio.
nunca se quejó del frío, nunca se quejó del sueño, el pobre siente su paso y lo sigue como ciego.
correlé, correlé, correlá por aquí, por allí, por allá, correlé, correlé, correlá, correlé que te van a matar, correlé, correlé, correlá.
su cabeza es rematada por cuervos con garra de oro como lo ha crucificado la furia del poderoso.
hijo de la rebeldía lo siguen veinte más veinte, porque regala su vida ellos le quieren dar muerte
Lyrics/Music: Víctor Jara, 1971 (Chile)
*The Clash “Washington Bullets” 1980 τα στοιχεία από την Wikipedia και από άλλα sites και εφημερίδες, η φωτογραφία τραβηγμένη από τον Antonio Larrea το youtube από http://www.youtube.com/user/CayoJulioCesar/
