Δευτέρα 27 Ιουνίου 2011

Το χρέος μοχλός επιβολής ενός τριτοκοσμικού θατσερισμού

Leon Kuhn’s cartoon , από Socialist Worker online
 
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ ΔΡΑΓΑΣΑΚΗ
από την ΕΠΟΧΗ, 27.06.11

τη συνέντευξη πήρε ο Παύλος Κλαυδιανός

Παρακολουθούμε τις συζητήσεις στο Eurogroup, τις διαφωνίες, τα πίσω - μπρος στους προτεινόμενους χειρισμούς, τις προτάσεις. Τι αντανακλούν;

Καταρχάς, βλέπουμε ότι η μέθοδος με την οποία υλοποιείται η πολιτική τους στηρίζεται σε διαρκείς εκβιασμούς. Κι αυτό δυσκολεύει να ξεχωρίσεις την πραγματικότητα από το επικοινωνιακό παιχνίδι. Ωστόσο, μπορούμε να διακρίνουμε τρεις τάσεις στην Ευρώπη αυτή τη στιγμή. Η μια, η σκληρή, λέει «υλοποίησε το πρόγραμμα και μετά βλέπουμε». Η δεύτερη, καταλαβαίνει ότι λόγω των κοινωνικών αντιδράσεων η κυβέρνηση και το δικομματικό πολιτικό σύστημα απειλείται από μια τεράστια κοινωνική απομόνωση, άρα αναζητά τρόπους κάποιας ευρύτερης συναίνεσης, στη βάση όμως της ίδιας επί της ουσίας πολιτικής. Η τρίτη, θεωρεί ότι το ελληνικό είναι μέρος ενός ευρύτερου ευρωπαϊκού προβλήματος, το οποίο απαιτεί συνολική και μακρόπνοη αντιμετώπιση.

Πρόκειται για ασθενή, ακόμη, τάση.

Ναι, αλλά κερδίζει έδαφος διότι δικαιώνεται από τις εξελίξεις. Διακινούνται μάλιστα και κάποιες πρωτοβουλίες συγκεκριμένες, όπως αυτές που μιλούν για την ανάγκη «κοινοτικοποίησης» μέρους του ευρωπαϊκού χρέους και γενικά αναγνωρίζεται ότι, αν δεν υπάρξει μια συνολική λύση στο πρόβλημα του ευρωπαϊκού χρέους, θα υπάρξουν έντονες καταστάσεις αστάθειας και κοινωνικών εκρήξεων, οι οποίες κρίνονται απειλητικές όχι μόνο για την Ευρώπη αλλά και τον καπιταλιστικό κόσμο. Γι’ αυτό βλέπουμε τόσο έντονο το ενδιαφέρον της Αμερικής, της Κίνας, ακόμη και της Ρωσίας.

Ειδικά στη διαφωνία Γερμανίας - Γαλλίας ποιο είναι το υπόβαθρο;

Υπάρχουν διαφορές συμφερόντων και προτεραιοτήτων. Όμως υπάρχει και κοινή κατεύθυνση. Κι αυτή είναι να κερδηθεί χρόνος, να κυλήσει το θέμα ως το 2013, ει δυνατόν και πιο πέρα, ως το 2014 – 2015, οπότε το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού χρέους θα έχει περάσει από τις τράπεζες στους ευρωπαϊκούς θεσμούς και την ΕΚΤ. Ως τότε βέβαια θα εφαρμόζεται πολιτική λιτότητας και γενικού ξεπουλήματος.
Αν όμως η κρίση, με τη μια ή άλλη μορφή, επεκταθεί και σε Ισπανία ή Ιταλία, ή αν υπάρξει κάποια νέα διεθνής αναταραχή, τότε οι υφιστάμενες διευθετήσεις δεν θα μπορούν να απαντήσουν. Δεν αποκλείεται καθόλου τα πράγματα να φθάσουν σε ένα σημείο όπου το δίλημμα πραγματικά θα είναι: ή η ΕΕ θα κάνει ένα μεγάλο άλμα προς τα μπρος, προς την κατεύθυνση της επανίδρυσής της, ή θα απειληθεί η ύπαρξή της.

Λέμε ότι το μεσοπρόθεσμο είναι συνέχεια του μνημονίου αλλά αν και σωστό ίσως δεν τονίζει ότι έχει απείρως μεγαλύτερο βάθος, εύρος, χρονική διάρκεια.

«Μεσοπρόθεσμο» είναι η «επίσημη» ονομασία του. Ο όρος είναι αποπροσανατολιστικός. Είναι μια πολιτική λιτότητας και εκποιήσεων διαρκείας, χωρίς όριο και τέλος. Και τούτο γιατί, ακόμη και αν το πρόγραμμα αυτό υλοποιηθεί με πλήρη «επιτυχία», το 2015 προβλέπεται ότι το χρέος θα είναι 140% - 160% επί του ΑΕΠ και οι τόκοι 21 έως 23,4 δισ. ευρώ, υπό τις ευνοϊκότερες, επαναλαμβάνω, συνθήκες.
Αυτό σημαίνει ότι, και μετά το 2015, τόσο η λιτότητα όσο και οι εκποιήσεις θα εξακολουθούν να είναι αναγκαίες για να μπορούν να καταβάλλονται οι τόκοι και να μειωθεί το χρέος σε βιώσιμα επίπεδα.
Ο όρος «μεσοπρόθεσμο» λοιπόν είναι παραπλανητικός. Πρόκειται για μια πολιτική διαρκείας αν δεν διαμορφωθούν κοινωνικοί και πολιτικοί συσχετισμοί, που να επιτρέπουν την ανατροπή αυτής της πολιτικής και τη ριζική αλλαγή κατεύθυνσης.
Ως προς το περιεχόμενό του τώρα, αποτελεί βέβαια συνέχεια του Μνημονίου, αλλά τώρα προστίθεται η διάσταση των ιδιωτικοποιήσεων και των γενικευμένων εκποιήσεων. Οι συνέπειες γενικότερα δύσκολα μπορούν να προβλεφθούν. Εκείνο που είναι βέβαιο είναι οι πρωτοφανείς διαστάσεις που θα λάβει η ανεργία, ιδίως των νέων, η κατάρρευση συνακόλουθα των μισθών, και η τεράστια όξυνση συνολικότερα του κοινωνικού προβλήματος.
Επίσης δημιουργούνται κίνδυνοι για τη βιωσιμότητα των τραπεζών και για ένα χρηματοπιστωτικό black out. Πέρυσι, η διαρροή καταθέσεων ήταν 40 δισ. όταν από το δάνειο της τρόικας πήραμε 38 δισ. Εφέτος ο ρυθμός επίσης είναι μεγάλος. Από την ελληνική οικονομία, λοιπόν, φεύγει ζεστό χρήμα και αυξάνεται η δανειακή επιβάρυνση. Η όλη κατάσταση είναι πολύ ευάλωτη σε κρίσεις πανικού. Μια δήλωση, π.χ., της κ. Δαμανάκη πριν καιρό οδήγησε κόσμο στις ουρές. Κάπως έτσι έγινε και στην Αργεντινή. Αν μια τέτοια κρίση πανικού συμβεί, τότε θα πρέπει να κλείσουν προσωρινά τράπεζες και να μπει προσωρινά πλαφόν στην ανάληψη καταθέσεων, πράξη που μπορεί να οδηγήσει σε μια γενικευμένη στάση πληρωμών.

Επιμείναμε, από την αρχή ως Αριστερά, το ελληνικό ζήτημα να αντιμετωπισθεί μέσα στο συνολικό ευρωπαϊκό. Σήμερα έχουν ενισχυθεί τα επιχειρήματα;

Νομίζω ότι τώρα πια αυτό είναι κοινός τόπος. Πέρυσι, τέτοιο καιρό, μόνο η Ελλάδα ήταν στο μηχανισμό. Τώρα είναι τρεις χώρες. Πέρυσι πολλοί μιλούσαν για μια ελληνική κρίση λόγω εθνικών ιδιαιτεροτήτων. Τώρα πολλοί μιλούν για μια κρίση της ΟΝΕ. Έχει γίνει λοιπόν ακόμη πιο σαφές ότι το ελληνικό πρόβλημα είναι σε μεγάλη αλληλεξάρτηση με το ευρωπαϊκό. Και από την άποψη των αιτιών και από την άποψη των συνεπειών. Πέρα από επιμέρους ειδικές αιτίες ή εθνικές ιδιαιτερότητες, το πρόβλημα του χρέους, στις μέρες μας, είναι συστημικό. Είναι συστατικό μιας ανάπτυξης βασισμένης στο δημόσιο και τον ιδιωτικό δανεισμό και έκφραση τελικά της χρηματιστικοποίησης των καπιταλιστικών οικονομιών. Αλλά και από την άποψη των συνεπειών βλέπουμε ότι το ενδεχόμενο μιας αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους προκαλεί παγκόσμιους κλυδωνισμούς. Η θέση λοιπόν για την ανάγκη μιας κοινής προοδευτικής ευρωπαϊκής λύσης, ως πρώτη επιλογή, πράγματι δικαιώνεται, και η άρνηση αυτής της λύσης θα λειτουργεί ως πηγή αστάθειας και κρίσης για την ευρωζώνη.

Μίλησες προηγούμενα για διαρροή καταθέσεων. Δεδομένου ότι σε λίγους μήνες λήγει ο νόμος που εγγυάται τις καταθέσεις μέχρι 100.000 ευρώ, τι θα μπορούσε να γίνει ώστε να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα αυτό;

Δεν είναι μόνο οι καταθέσεις. Μεγάλο τμήμα της εγχώριας αποταμίευσης διαφεύγει στο εξωτερικό ή τοποθετείται σε τίτλους εξωτερικού, όπως γερμανικά ομόλογα, αμοιβαία κεφάλαια, μετοχές κ.λπ. Άρα το ζητούμενο είναι μια πολιτική κοινωνικού ελέγχου της εγχώριας αποταμίευσης και του τραπεζικού συστήματος. Στο πλαίσιο αυτό θα μπορούσε να υπάρξει ένα πανευρωπαϊκό σύστημα εγγύησης των καταθέσεων και ανακύκλωσης της ρευστότητας, έτσι ώστε να αντισταθμίζονται οι συνέπειες από την ελεύθερη κίνηση κεφαλαίων. Διαφορετικά πρέπει να υπάρξουν στοχευμένοι έλεγχοι και επιλεκτικοί περιορισμοί στην ελεύθερη κίνηση κεφαλαίων.

Και από μια χώρα, όχι πανευρωπαϊκά;

Ο στόχος είναι να υπάρξει πανευρωπαϊκή ρύθμιση. Αλλά αν δεν γίνει δεκτό, για τον άλφα ή βήτα λόγο, δεν μπορεί να υπάρξει αδράνεια. Έτσι πάμε στον εξής παραλογισμό: η εγχώρια αποταμίευση φεύγει και την αντικαθιστούμε με υψηλότοκα δάνεια. Αλλά αυτό έχει ημερομηνία λήξης. Πριν την κρίση επισημαίναμε στη Βουλή το γεγονός ότι για κάθε ένα ευρώ που παράγουμε δανειζόμαστε 2,5 και ότι αυτό θα καταλήξει σε κρίση, και μας έλεγαν υπερβολικούς. Το ίδιο θα συμβεί και σήμερα. Βλέπουν τον κίνδυνο και συμπεριφέρονται σαν παρατηρητές. Το θέμα έχει τεθεί και στο Ευρωκοινοβούλιο και όχι μόνο από την Αριστερά. Έκθεση Επιτροπής του Ευρωκοινοβουλίου διαπιστώνει ότι η ελεύθερη κίνηση κεφαλαίων έγινε χωρίς θεσμούς εποπτείας και αντιμετώπισης των συνεπειών. Διότι όταν έχεις ελεύθερη κίνηση κεφαλαίων σε συνθήκες άνισων φορολογικών καθεστώτων, άνισων ρυθμιστικών καθεστώτων και άνισων συνθηκών από άποψη αβεβαιότητας, είναι προφανές ότι το κεφάλαιο θα πάει εκεί που το συμφέρει. Η χώρα που αντιμετωπίζει το πρόβλημα σήμερα με τρόπο θανάσιμο, όπως η Ελλάδα, έχει χρέος να πάρει πρωτοβουλίες. Επισημαίνω, ότι η Ισλανδία πήρε πρόσφατα τέτοια μέτρα. Βεβαίως δεν είναι εντός ΕΕ, όμως αντιμετωπίστηκαν με κατανόηση από τον ΟΟΣΑ.

Στο μεσοπρόθεσμο, κεντρική θέση έχουν και οι ιδιωτικοποιήσεις.

Η σύνδεση του χρέους με τις ιδιωτικοποιήσεις αποτελεί τη βασική ιδιαιτερότητα του «Μεσοπρόθεσμου». Όμως η ανάδειξη των ιδιωτικοποιήσεων ως μέσου για την αποπληρωμή του χρέους είναι καινούργιο στοιχείο. Δεν έγινε ούτε επί Τρικούπη το 1893 ούτε επί Βενιζέλου το 1932. Απ’ όσο γνωρίζω μόνο επί Όθωνα, το 1843, χρησιμοποιήθηκε δημόσια περιουσία ως υποθήκη για δημόσιο δανεισμό. Είναι εξαιρετικά επικίνδυνο στοιχείο, πρώτον διότι καλλιεργεί την αυταπάτη ότι το συσσωρευμένο χρέος αποπληρώνεται, ενώ δεν ισχύει αυτό, διότι είναι αναλωθέν κεφάλαιο. Μόνο ένα μέρος του μπορεί να αποπληρωθεί εάν η χώρα που χρωστάει βοηθηθεί να έχει ανάπτυξη. Αυτή είναι η οικονομική ιστορία του καπιταλισμού στην Ευρώπη, στον κόσμο. Πώς έλυσαν το πρόβλημα οι υπερχρεωμένες χώρες μετά τον πόλεμο; Η Αγγλία είχε χρέος 220%, οι ΗΠΑ 120%. Το χρέος αυτό δεν αποπληρώθηκε αλλά αποσβέστηκε μέσα από μία μακρά πορεία οικονομικής ανάπτυξης. Η ίδια η Γερμανία έλυσε το πρόβλημα με μια πολύ γενναιόδωρη ρύθμιση του συσσωρευμένου χρέους της -διαγραφή κατά 62,5%- και άλλες διευκολύνσεις το 1953. Άρα, το πρώτο επικίνδυνο σημείο είναι ότι καλλιεργείται η αντίληψη ότι το χρέος μπορεί να αποπληρωθεί, γι’ αυτό και το ΔΝΤ όσο και η ΕΚΤ λένε ότι η Ελλάδα μπορεί να ιδιωτικοποιήσει περιουσιακά στοιχεία 300 δισ. και όχι 50! Στο θέμα αυτό πρέπει να υπάρξει απόλυτη αντίθεση, είναι θέμα αρχής. Σε ό,τι αφορά το αποτέλεσμα, οι ιδιωτικοποιήσεις επιδεινώνουν το πρόβλημα του χρέους, της ανεργίας, της φτώχειας και των ανισοτήτων, είναι μορφή αναδιανομής. Ακόμη και αν μειωθεί το χρέος λογιστικά, η καθαρή οικονομική θέση του κράτους δεν βελτιώνεται. Το αποτέλεσμα θα είναι να έχεις απογυμνώσει το κράτος από περιουσιακά στοιχεία διατηρώντας πολύ υψηλό χρέος.

Έχουν συζητηθεί όλες, σχεδόν, οι πλευρές του χρέους, έχουν προχωρήσει οι εξελίξεις. Ποια είναι σήμερα η άποψή σου;

Η άποψη που έχω διατυπώσει από καιρό, δημόσια, είναι ότι η Αριστερά πρέπει να διαμορφώσει θέσεις στη βάση αρχών και όχι επιμέρους ρυθμίσεων. Εκείνο που έχει σημασία κατά τη γνώμη μου είναι να κατανοηθεί ότι το χρέος δεν είναι απλά ένα «ποσό», αλλά είναι μια σχέση κοινωνική με εσωτερικές και διεθνείς διαστάσεις. Σε μια κρίση υπερσυσσώρευσης, σαν αυτή που ζούμε, ή θα απαξιωθεί τμήμα του υπερσυσσωρευμένου κεφαλαίου, άρα και του χρέους, ή θα υποτιμηθεί η αξία της εργατικής δύναμης και του ανθρώπινου κεφαλαίου γενικότερα. Όσο δεν συμβαίνει το πρώτο, η απαίτηση για το δεύτερο θα μεγαλώνει. Και βέβαια το χρέος είναι μια μόνο μορφή του προβλήματος. Γι’ αυτό βασικό και κοινό αίτημα πρέπει να είναι η δίκαιη και βιώσιμη λύση στο πρόβλημα του χρέους, ενταγμένη σε ένα ευρύτερο σχέδιο αναδιανομής και μετασχηματισμού του κράτους, της οικονομίας και της κοινωνίας, σε Ελλάδα και Ευρώπη. Δίκαιη, διότι πρέπει να πληρώσουν αυτοί που το δημιούργησαν, αυτοί που κέρδισαν, και όχι εκείνα τα τμήματα της κοινωνίας που είναι θύματα της κρίσης και της πολιτικής που ασκήθηκε πριν την κρίση. Βιώσιμη, σημαίνει ρύθμιση που θα φέρει το χρέος σε τέτοια επίπεδα που η δαπάνη εξυπηρέτησής του δεν θα είναι εμπόδιο για την άσκηση αναπτυξιακής και κοινωνικής πολιτικής.
Οι συγκεκριμένες ρυθμίσεις και «αναλογίες» θα αντανακλούν τους συσχετισμούς δύναμης σε εθνικά και ευρωπαϊκά πλαίσια, και θα είναι αποτέλεσμα πάλης και διαπραγμάτευσης.

Πώς μπορεί να γίνει αυτό;

Με πάρα πολλούς τρόπους. Γίνεται γόνιμη συζήτηση διεθνώς. Το πιθανότερο είναι ένας συνδυασμός που θα έχει και διαγραφή και επιμήκυνση και μείωση επιτοκίου, περίοδο χάριτος, ρήτρες εξυπηρέτησης κλπ. Δεύτερον, υπάρχει η δυνατότητα και της ευρωπαϊκής ευρύτερης ρύθμισης που λέγαμε πριν. Υπάρχει και η συζήτηση ότι ένα μέρος του χρέους θα μπορούσε να «κοινοτικοποιηθεί», να απορροφηθεί από την ΕΚΤ, να πάψει να είναι αντικείμενο συναλλαγής με τις αγορές. Να εξυπηρετείται με πολύ χαμηλό επιτόκιο. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να είναι μέρος μιας ευρύτερης λύσης. Δεν μας καλύπτει εμάς διότι εμείς θέλουμε μια συνολική και ριζική λύση αλλά θα στήριζε και τη δική μας πρόταση. Επομένως, υπάρχουν δυνατότητες όλη η αριστερά να ενοποιηθεί σε κάποιες γενικές, αλλά συγκεκριμένες ταυτόχρονα θέσεις. Ακόμη και το ΚΚΕ, που λέει ότι το πρόβλημα του χρέους θα το δει όταν πάρει την εξουσία, πιστεύω, κατανοεί ότι αυτή η θέση μπορεί να οδηγήσει σε αδιέξοδο. Διότι όταν κρίνονται θέματα επιβίωσης της κοινωνίας και των δικαιωμάτων, με μοχλό το χρέος, δεν μπορείς να λες ότι εγώ θα τα αντιμετωπίσω όταν πάρω την εξουσία, με βάση τη δική μου αποκλειστικά θέση. Βέβαια αυτά αποτελούν άμεσους στόχους. Διότι πιο μακροπρόθεσμα πιστεύω ότι πρέπει να μιλήσουμε για μια ανάπτυξη μέσω αναδιανομής και όχι εξαρτημένη από το δανεισμό, και επίσης πρέπει να μιλήσουμε για μια πολιτική στην οποία ο δημόσιος δανεισμός θα είναι δικαίωμα και όχι υποχρέωση.

Ήδη γίνεται, η οικονομική πολιτική ασκείται με βάση το χρέος.

Βεβαίως. Και αξιοποιώ την ευκαιρία για να τονίσω ότι επειδή το χρέος αξιοποιείται σαν μοχλός για την επιβολή ενός τριτοκοσμικού θατσερισμού, πολλές φορές δημιουργείται η αυταπάτη ότι το χρέος είναι το παν. Όμως ακόμη και αν αύριο το πρωί διαγραφεί, τότε θα βλέπαμε ότι το χρέος ήταν μόνο ένα σύμπτωμα βαθύτερων προβλημάτων που έχουν να κάνουν με τον τρόπο ανάπτυξης και διανομής, όπως ήδη σημείωσα.

Τα κόμματα της διακυβέρνησης βλέπουμε να είναι αμήχανα ως και ανίκανα.

Η συζήτηση στη Βουλή, νομίζω, έδειξε ότι η κυβέρνηση είναι πολιτικά γυμνή και κοινωνικά απομονωμένη. Δεν έχει λύση στο πρόβλημα του χρέους, το οποίο η ίδια προβάλλει ως το μέγιστο κίνδυνο. Το μοντέλο συνολικά που εφαρμόζει δεν έχει λύση, ή προβάλλει ως λύση τη μεταφορά των βαρών στις πλάτες των αδυνάτων και την αποδιάρθρωση της οικονομίας. Η ΝΔ πάλι και ο κ. Σαμαράς αυτά τα οποία λένε φτάνουν στα όρια της δεξιάς ελαφρότητας. Καταρχάς δεν αμφισβητούν τίποτε από όλα όσα έχουν γίνει ως τώρα απ’ την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ σε βάρος των εργαζομένων και της κοινωνίας. Δεύτερο, μιλούν για αναδιαπραγμάτευση του μνημονίου και όχι του χρέους. Όμως το μνημόνιο είναι άρρηκτα δεμένο με το χρέος. Τρίτον, η βασική τους πρόταση είναι μείωση των φόρων επί των κερδών. Όμως η ΝΔ πρέπει να απολογηθεί πού πήγαν τα χρήματα από τη μείωση των φόρων που έγιναν επί κυβερνήσεων της ΝΔ. Είχαμε 35% συντελεστή και μειώθηκε στο 25% για να γίνει τώρα 20%. Ενώ οι φόροι των μισθωτών, την ίδια περίοδο, διπλασιάστηκαν, οι φόροι των νομικών προσώπων μειώθηκαν χωρίς να υπάρξουν επενδύσεις ή απασχόληση.

Πάμε για εκλογές; Μπορεί να αντέξει μια κυβέρνηση σε τέτοια απομόνωση;   

Έχουμε μπει σε μια φάση μεγάλης πολιτικής ρευστότητας. Το ίδιο το ΔΝΤ στην τελευταία του έκθεση για την παγκόσμια οικονομία κάνει την εκτίμηση ότι η κρίση έχει μπει σ’ ένα νέο στάδιο, αυτό της πολιτικής κρίσης. Πράγματι η κρίση είναι πλέον και κοινωνική και πολιτική. Άρα η σύντομη απάντηση στο ερώτημά σας είναι ότι δεν αποκλείω τίποτε. Χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι δεν θα υπάρχουν και προσπάθειες με κάθε τρόπο, ίσως και κάθε τέχνασμα, να παρατείνουν την παραμονή τους στην εξουσία όσο μπορούν. Όμως, νομίζω, το κυρίαρχο στοιχείο στην κρίση είναι η απονομιμοποίηση της πολιτικής που ασκείται και των δυνάμεων που την ασκούν. Δηλαδή έχει πια πειστεί ο κόσμος σε μαζική κλίμακα, ότι βρισκόμαστε μπροστά σε αδιέξοδο. Η λογική του μνημονίου ήταν η υπόσχεση ότι η Ελλάδα, μ’ αυτές τις θυσίες, θα βγει στις αγορές το 2012 και θα δανειστεί με λογικά επιτόκια. Η κοινωνία τώρα μαθαίνει. Υπάρχει δηλαδή μια συλλογική γνώση και συνειδητοποίηση η οποία λέει ότι μ’ αυτά τα μέτρα δεν υπάρχει προοπτική. Αυτή η αίσθηση αδιεξόδου άλλους τρομάζει και άλλους τους κινητοποιεί και τους ριζοσπαστικοποιεί. Κατά τη γνώμη μου, η μάχη δεν έχει κριθεί. Όμως συνειδητοποιείται, ολοένα και πιο έντονα, ότι ο φόβος δεν είναι λύση ούτε σε συλλογικό ούτε σε ατομικό επίπεδο. Κι αυτό συνιστά μια ουσιώδη και ελπιδοφόρα αλλαγή.

Εναρμόνιση της ηγεσίας
* Με το κοινό αίσθημα του κόσμου της Αριστεράς και τις προσδοκίες ενός διευρυνόμενου τμήματος της κοινωνίας

Όπως φαίνεται, δίνεται μια δεύτερη ευκαιρία, ιστορική θα έλεγα, στον ΣΥΡΙΖΑ. Μπορεί η ηγεσία του να την υποδεχθεί με τον πιο γόνιμο τρόπο;

Πράγματι, αυτό ισχύει. Η κοινωνία κοιτάει προς την Αριστερά, με προσδοκία, αλλά και με ερωτήματα. Δεν είναι, π.χ., κατανοητό στον κόσμο γιατί οι δυνάμεις της Αριστεράς, μέχρι τώρα, δεν έχουν μπορέσει να βρουν ένα κοινό πλαίσιο στόχων. Κατανοεί την ύπαρξη διαφορετικών απόψεων, αλλά προσπαθεί να καταλάβει την αδυναμία ενιαίας έκφρασης και δράσης. Πολλοί το αποδίδουν στην ανικανότητα της Αριστεράς ή σε εγωισμούς των στελεχών της. Δεν πρέπει να υποτιμούμε την επίπτωση που έχουν τέτοιες κρίσεις στην ηθική και την αξιοπιστία ολόκληρης της Αριστεράς. Πιστεύω λοιπόν πράγματι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ όντως έχει μια ευκαιρία και είναι στο χέρι της ηγεσίας του αλλά και όσων τον εκπροσωπούν, κεντρικά ή τοπικά, να αποδείξουν, χωρίς να κάνουν αβαρίες στις προσωπικές τους απόψεις, ότι θέλουν πάντως και μπορούν να εναρμονισθούν με το κοινό αίσθημα του κόσμου της Αριστεράς και με τις προσδοκίες ενός διευρυνόμενου τμήματος της κοινωνίας.

Από την Αριστερά διεθνώς δεν έχουμε και τόσο θετικά σημάδια. Είδαμε τα αποτελέσματα της Πορτογαλίας, της Ισπανίας, την πίεση της Die Linke, τις δυσκολίες στην Ιταλία κ.τ.λ.

Κατά την άποψή μου η κρίση αυτή θέτει στην Αριστερά ρόλους και καθήκοντα που ίσως η ίδια δεν τα έχει συνειδητοποιήσει ακόμη. Προφανώς θέτει το καθήκον της οργάνωσης των αμυντικών αγώνων, για τον επιμερισμό του βάρους της κρίσης. Πέρα απ’ αυτό, που είναι το άμεσο, η κρίση αυτή έχει ως δεύτερο επίδικό της τη μορφή της κοινωνίας μετά την κρίση, το μοντέλο ανάπτυξης πέρα από την κρίση, σε τι κόσμο θα ζήσουν οι νέες γενιές. Άρα, το δεύτερο καθήκον, θα έλεγα, είναι το στρατηγικό, αυτό στο οποίο τελικά δοκιμάζεται η ταυτότητα της Αριστεράς.
Πρέπει λοιπόν να δούμε πέρα από το χρέος, αυτό που επιβάλλεται με μοχλό το πρόβλημα του χρέους, το νέο, πιο βάρβαρο καπιταλισμό που διαμορφώνεται, τη νέα κατακερματισμένη κοινωνία, και να δώσουμε το δικό μας όραμα αλλά και τις άμεσες, συγκεκριμένες απαντήσεις για το πώς θέλουμε να λειτουργούν τα πράγματα, πώς θέλουμε να είναι η κοινωνία, ο κόσμος, πώς θέλουμε να λειτουργεί το κράτος, η οικονομία, η παιδεία, η υγεία, η διοίκηση, η δικαιοσύνη, ό,τι αφορά στη ζωή και στις ανάγκες των ανθρώπων. Εκεί βλέπω ένα έλλειμμα της Αριστεράς και της δικής μας και σε άλλες χώρες. Ένα δεύτερο πρόβλημα είναι ότι, ενώ το χρηματιστικό κεφάλαιο δρα και εκπροσωπείται θεσμικά και στο εθνικό και στο ευρωπαϊκό και στο παγκόσμιο επίπεδο, η δράση της Αριστεράς, παρά τα κάποια βήματα που γίνονται, ιδίως στην Ευρώπη, παραμένει πολύ πίσω από τις απαιτήσεις. Όμως αυτά ακριβώς ή άλλα ελλείμματα και προβλήματα κρύβουν μεγάλες δυνατότητες που μπορούν να απελευθερωθούν αν αποφασίσουμε να αναμετρηθούμε στα σοβαρά μαζί τους.

Σάββατο 25 Ιουνίου 2011

Χωρίς την ηγεμονική οργάνωση και τον αναγνωρισμένο ηγέτη

Του Χριστόφορου Παπαδόπουλου

Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ξεπέρασε αλώβητη τη δοκιμασία του ανασχηματισμού, κανένας εξάλλου δεν θα στοιχημάτιζε περί του αντιθέτου. Κανάλια και μεγάλες εφημερίδες είχαν προειδοποιήσει τις προηγούμενες μέρες ότι δεν υπάρχουν περιθώρια για «λιποταξίες», ούτε για πολιτικό τζόγο. Ο Πάγκαλος που επιχείρησε να ποντάρει στην πόλωση, με αναδρομή στο μακρινό ‘81, αποδοκιμάσθηκε κομψά από τον πρώτο και τον δεύτερο στην τάξη του κόμματός του. Ευσχήμως παραμερίσθηκε και ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, καθώς υπερέβαλε στην αντίδραση. Οι καιροί επιτάσσουν συναίνεση σήμερα, και σε κάθε περίπτωση αύριο, μετεκλογικά. Την εξυφαίνουν οι ντόπιες οικονομικές και πολιτικές ελίτ (από κοινού με τις εκδοτικές), απτόητες από τη στιγμιαία αποτυχία. Στη Βουλή δοκιμάζουν τις ανοχές και τις αντοχές του πολιτικού συστήματος –υφαίνουν το τόξο της συναίνεσης, τη συμμαχία των προθύμων- με τη συναινετική και κατεπείγουσα ψήφιση του Μεσοπρόθεσμου και του εφαρμοστικού Νόμου. Αδιαπραγμάτευτα. Το απαιτούν οι πολιτικές ελίτ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το συνιστούν οι χρηματαγορές, μολονότι οι τελευταίες έχουν πιο αποτελεσματικούς τρόπους επιβολής, τα spreads και τα cds.

Τα θινκ τανκς του νεοφιλελευθερισμού είχαν απεριόριστη εμπιστοσύνη στην αγορά και ελάχιστη στην πολιτική. Η τελευταία είχε την κακή συνήθεια να λαμβάνει υπόψη της την κοινωνική σύγκρουση, τον κοινωνικό ανταγωνισμό, το «πολιτικό κόστος» στη γλώσσα των νεοφιλελεύθερων. Γι’ αυτό φρόντισαν ώστε η αρχιτεκτονική των θεσμών του ευρώ και της ίδιας της Ε.Ε. να είναι εκτεθειμένη στις αγορές και θωρακισμένη από τους ταξικούς αγώνες στο εθνικό επίπεδο. Μόνο που το πολιτικό παιχνίδι σήμερα γίνεται πολυπαραγοντικό και απρόβλεπτο τόσο στο εθνικό πεδίο, όσο και στο ευρωπαϊκό και στο παγκόσμιο. Η κρίση του καπιταλισμού δεν βάζει σε δοκιμασία μόνο τις ηγεμονικές ολοκληρώσεις της Ευρώπης και των ΗΠΑ, αλλά νοηματοδοτεί ξανά την πολιτική ως μια υπόθεση μαζών.

Ο Αλέν Μπαντιού γράφει ότι ο λαός μπορεί να συμπυκνώσει την ύπαρξή του σε μια πλατεία, μια λεωφόρο, μερικά εργοστάσια, ένα πανεπιστήμιο, ότι μια λαϊκή εξέγερση έχει τα χαρακτηριστικά μιας κίνησης κομμουνισμού -με την έννοια της δημιουργίας από κοινού του συλλογικού πεπρωμένου-, ακόμα και όταν απουσιάζει το κόμμα, η ηγεμονική οργάνωση, ο αναγνωρισμένος ηγέτης. Πολλές αριστερές οργανώσεις δεν μπορούν να συμφιλιωθούν με το τελευταίο, το ίδιο και οι «ηγέτες», ιδιαίτερα εκείνες και εκείνοι της «παλιάς Αριστεράς», που είχε μάθει να προσδιορίζεται αποκλειστικά στο έθνος-κράτος, στη φυλή (και στο φύλο), που δεν μπορεί να χειραφετηθεί από το σύνδρομο της πρωτοπορίας (δια της αυτό-ανακήρυξης) και έχει την αυταπάτη ότι η συμπύκνωση στο πολιτικό πεδίο γίνεται διά της μηχανικής της υιοθέτησης του προγράμματός της από τις Πλατείες (τα 10, τα 12 ή τα 15 σημεία, τη δραχμή και την αυτοδύναμη εθνική ανάπτυξη). Μοιραία –κατόπιν διαδοχικών διαψεύσεων-, η πολιτική εκπίπτει στην τακτική (να μείνουμε στην Πλατεία, να φύγετε από τη Βουλή) και η προσδοκία του (μεγάλου) συμβάντος σχοινοβατεί με την κατάθλιψη (να περιμένουμε την εξέγερση όπως οι άλλοι το Πάσχα) και βρίσκει διέξοδο στο (αυτο)μαστίγωμα της Αριστεράς.

Το πολιτικό σύστημα βεβαίως έχει τους δικούς του φόβους και τις δικές του προσδοκίες. Φοβάται τις Πλατείες –εξ άλλου είναι ένας μεταδοτικός φόβος που «μολύνει» τις ελίτ στην Ευρώπη, την Αφρική και την Ασία εξίσου-, διατηρεί όμως τις προσδοκίες του ότι θα «ξεφουσκώσουν» και ότι τα αποτελέσματα της αυτοοργάνωσης θα είναι πρόσκαιρα. Καταλαβαίνει ότι ο τρόπος οργάνωσης της ηγεμονίας του δια της ενσωμάτωσης των μεσαίων στρωμάτων στο μπλοκ εξουσίας έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί. Δεν το επιτρέπει η καπιταλιστική κρίση που, αντιθέτως, επιβάλλει την προλεταριοποίηση των μεσαίων στρωμάτων στο παράδειγμα της Λ. Αμερικής. Γνωρίζει πλέον ότι οι ιδεολογικοί μηχανισμοί, εφημερίδες, κανάλια και κρατικοί διανοούμενοι, που επιχείρησαν για μήνες να ενοχοποιήσουν την κοινωνία ότι «μαζί τα φάγαμε», απέτυχαν επίσης. Ορισμένοι παλιοί αριστεροί, που επιχείρησαν να φορτώσουν την κρίση του πολιτεύματος και το πάρτι των νικητών της αγοράς στην Αριστερά, αυτογελοιοποιήθηκαν, ως θλιβερά απομεινάρια μιας ένδοξης αριστερής ζωής.

Η κρίση βάζει σε δοκιμασία ως και τους βασικούς μηχανισμούς της κοινωνικής κονιορτοποίησης, τον καταναλωτισμό και τον ατομικισμό. Από αυτή τη σκοπιά, το έργο της αναπαραγωγής του πολιτικού συστήματος γίνεται εξαιρετικά δυσχερές. Οι δοκιμασμένες λύσεις του (ακραίου) κρατικού αυταρχισμού και της ολιγαρχικής μετάλλαξης του πολιτεύματος παραμένουν ως ενδεχόμενα. Μόνο που οι πλατείες δεν φαίνονται διατεθειμένες να εγκαταλείψουν την πολιτική και να «επιστρέψουν στην ομαλότητα» και την ιδιώτευση. Το διαπιστώνουν πλέον και οι έρευνες των δημοσκοπικών εταιρειών.

Για την Αριστερά, λοιπόν, τα καθήκοντα βρίσκονται στην εντελώς αντίθετη κατεύθυνση: να ενθαρρύνει την κοινωνική υποκειμενικότητα δια της συμμετοχής, να καταθέσει τις αξίες της στο δημόσιο χώρο που δημιουργείται χωρίς πρόθεση επιβολής και κυριαρχίας, με σεβασμό στη διαφορά και στις άλλες ταυτότητες, με μια πολιτική ηθική που προάγει την ανταγωνιστική σύζευξη των διαφορών. Στο πολιτικό και στρατηγικό πεδίο, τα καθήκοντα αυτά εμπεριέχουν μια μεγάλη πρόκληση: τη σύζευξη της «εδαφικοποίησης» της πολιτικής, όπως εκφράζεται ως αίτημα στις πλατείες για την ανάκτηση της δημοκρατικής εξουσίας από άμεσες συνελεύσεις βάσης, στα κέντρα και τις γειτονιές των πόλεων, με την ταυτόχρονη αντιπαλότητα στην «από-εδαφικοποίηση» της κυριαρχίας, την εναντίωση δηλαδή στηνη κυβερνητική πολιτική να οργανώνεται στο ευρωπαϊκό επίπεδο και στο παγκόσμιο πλέγμα των διεθνών χρηματαγορών και των οίκων αξιολόγησης (βλ. Αλ. Κιουπκιολής, Αγανακτισμένες πλατείες: πέρα από την κοινοτοπία του πλήθους, Red Notebook, 22.6.2011).

Ο γεωγράφος Έρικ Σβεϊνχντάου που επικεντρώνεται στο ζήτημα της πολιτικής οικονομίας και των χωρικών αναδιαρθρώσεων του σύγχρονου καπιταλισμού  αναφέρει  ότι το εθνικό κράτος δεν αποτελεί πια την προνομιακή κλίμακα παρέμβασης, ούτε το προνομιακό γεωγραφικό πεδίο για τον έλεγχο της εξουσίας. Κάθε νέα μορφή σοσιαλιστικής πολιτικής θα πρέπει να αναπτύσσεται σε πολλές κλίμακες ταυτόχρονα. Από αυτή τη σκοπιά, η πρώτη ύλη υπάρχει, αφού οι εξεγέρσεις των πλατειών συσχετίζονται με ένα διεθνές κίνημα των λαών της Μεσογείου, ριζωμένο σε ιδιαίτερους τόπους, αλλά και ρητά συνυφασμένο με τις κινηματικές εκδηλώσεις άλλων χωρών.

Πέμπτη 23 Ιουνίου 2011

Η «θεσμική στροφή» της μνημονιακής εξουσίας;

Paul Cézanne: Harlequin, 1888-1890. National Gallery of Art, Washington, DC, via Wikipedia


του Νικόλα Σεβαστάκη, από το Red NoteBook

Η εξαγγελία Παπανδρέου για ένα multiple choice δημοψήφισμα το φθινόπωρο σε «θεσμικά ζητήματα» αποτελεί, ουσιαστικά, μιαν απάντηση στο «πρόβλημα» των πλατειών. Απευθύνεται προς την πλευρά όπου συνεχίζεται ενοχλητική και αινιγματική η κοινωνική διαμαρτυρία. Αλλά και ο προβιβασμός του Ε. Βενιζέλου - πέραν των όποιων ενδοκομματικών τεχνασμάτων και τακτικών συμβιβασμών - εντάσσεται στο ίδιο πλέγμα κινήσεων. Η «θεσμική» ρητορική του νέου Υπουργού Οικονομικών διαχωρίζεται από την υπερβολικά τεχνοκρατική και οικονομίστικη προσέγγιση του προκατόχου του. Ο άγριος δημοσιονομικός πυρήνας των Μνημονίων πρέπει, όσο γίνεται, να διαχυθεί στην απαλυντική γλώσσα της θεσμικής εξυγίανσης και του πατριωτισμού της συνευθύνης. Με άλλα λόγια, ο σχεδιασμός για το δημοψήφισμα και η υπερπροβολή της σημειολογικής διαφοράς του Βενιζέλου λειτουργούν ως συμπληρωματικές κινήσεις στο ρευστό τοπίο.

Αλλά ο συμβολισμός των συγκεκριμένων κινήσεων απαντά και σε ένα άλλο δεδομένο της πρόσφατης συγκυρίας: καλοϋποδέχεται την κινητικότητα η οποία παρατηρείται στους κόλπους της «ακαδημαϊκής και πνευματικής ηγεσίας του τόπου» προς αναζήτηση του ισχυρού και με πυγμή κυβερνήτη, του αποφασιστικού Μεταρρυθμιστή. Η υπεράσπιση της «αναγκαίας» προσαρμογής στις ρήτρες των Μνημονίων μεταφράζεται εδώ σε επαγγελία εθνικής ανόρθωσης. Και για τους λογής «θεσμικούς» παράγοντες, η εθνική ανόρθωση δεν περιορίζεται στα δημοσιονομικά και σε άλλα ταπεινά εισοδηματικά ζητήματα, αλλά εμβαπτίζεται στα νάματα μιας ευρύτερης ενάρετης στροφής στα δημόσια πράγματα. Με αυτή την έννοια, ο λόγος του Βενιζέλου κολακεύει τις προσδοκίες των διανοουμένων και ακαδημαϊκών οι οποίοι εκδηλώνουν τη διαθεσιμότητά τους να υποστηρίξουν τον «μονόδρομο της σωτηρίας». Αφορά ιδίως όσους συντάσσονται με τον μονόδρομο της τρόικας και της κυβέρνησης, λέγοντας ότι δεν καταλαβαίνουν τα της οικονομικής πολιτικής, αλλά ζητούν μια ολιστική θεραπεία των εθνικών μας παθολογιών.

Η στροφή προς τα «θεσμικά» καλείται έτσι να διαχειριστεί διαφορετικά σήματα της πρόσφατης περιόδου: κλείνει το μάτι στη σωτηριολογία των ταγών, κάνει ότι αφουγκράζεται τις ευαισθησίες των πολιτών για θέματα πολιτικής διαφθοράς και προσδίδει, εν τέλει, μια νότα πολιτικοποίησης στις λεγόμενες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις του Μεσοπρόθεσμου.

Πίσω από όλα  αυτά υπάρχει βεβαίως το ρήγμα στην κοινωνική νομιμοποίηση του μνημονιακού συστήματος εξουσίας. Αυτό το ρήγμα δημιουργεί ανησυχίες και ενόχληση τόσο στο εσωτερικό όσο και στους δανειστές μας. Στην περίπτωση αυτή, το σύστημα εξουσίας του Μνημονίου φαίνεται να αξιοποιεί πλευρές της πολιτικής κρίσης για να μην απαντήσει στην πρόκληση της κοινωνικής και οικονομικής κρίσης. Για παράδειγμα, επιλέγει να συνομιλήσει επιλεκτικά με ορισμένες ευαισθησίες του κόσμου της Αγανάκτησης: το αίσθημα απαξίωσης για την πολιτική τάξη, την ασυλία των βουλευτών, την «κομματοκρατία» κλπ. Με το δημοψήφισμα για «θεσμικά/ πολιτειακά» ζητήματα, με την επίκληση των προσωπικοτήτων, με τον προβιβασμό Βενιζέλου γίνεται μια προσπάθεια χειρισμού της πολιτικής κρίσης ως κρίσης του κύρους των πολιτικών θεσμών και ως κρίσης εμπιστοσύνης. Για να το πούμε διαφορετικά: η προσπάθεια επικεντρώνεται στη λείανση της κρίσης νομιμοποίησης με την μεταστροφή της πολιτικής πρωτοβουλίας από το πεδίο της σκληρής κοινωνικής/ οικονομικής πολιτικής σε θέματα πολιτικής λειτουργίας. Και να το παράδοξο: ενώ η πολιτική και κυβερνητική λειτουργία έχει ήδη μετατραπεί σε διοικητικό συμβούλιο ημιπτωχευμένης εταιρίας, σε δημοσιονομική επιτροπεία, με το δημοψήφισμα και την «θεσμική» στροφή προσποιείται πως συνεχίζει να ασκεί πολιτική. Η ελεγχόμενη δημοψηφισματική διέξοδος φτάνει την προσποίηση και τον γνωστό πασοκικό κυνισμό ως τα άκρα: θα επιδιώξει να παρουσιάσει ως δημοκρατική τομή την κυνική απόσπαση κάποιων «θεσμικών-λειτουργικών» ζητημάτων από την πραγματικότητα της νεοφιλελεύθερης διακυβέρνησης της κρίσης και των κοινωνικών αναγκών.

Γίνεται λοιπόν πιο σημαντική η εμβάθυνση της απαίτησης για πραγματική δημοκρατία. Και όταν λέω εμβάθυνση δεν εννοώ εδώ τη συζήτηση περί των αρετών της άμεσης και των δεινών της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας. Εννοώ την άρνηση να αποδεχτούμε τον διαχωρισμό των θεσμικών από τα υλικά-οικονομικά ζητήματα τα οποία αφορούν τον καθημερινό βίο, την ατομική και κοινωνική μας ύπαρξη.

Στο ερώτημα λοιπόν «να γίνουν οι βουλευτές 200 από 300» εγώ θα απαντούσα: για να ψηφίσουν και αυτοί ένα κάποιο Μεσοπρόθεσμο;

Τρίτη 21 Ιουνίου 2011

Τρίτη 21 Ιουνίου! Η ψήφος μας "ΜΗ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ"!


Την Tρίτη 21 Ιουνίου ο Πρωθυπουργός ζητάει ψήφο εμπιστοσύνης για την “νέα” του κυβέρνηση. Χθες ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης είπε ότι “φυλλοροούμε”, αλλά εμείς κάθε Κυριακή γινόμαστε περισσότεροι.

Την Τρίτη στις 19:00 δίνουμε και εμείς στην δική μας κάλπη του Συντάγματος ψήφο “ΜΗ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ”.
Αυτοί που δημιούργησαν το πρόβλημα δεν μπορούν να το λύσουν, όσους ανασχηματισμούς και αν κάνουν. Όσες καρέκλες και αν αλλάξουν, δεν μας αφορά.
Το μεσοπρόθεσμο δεν θα περάσει.

Καλούμε όλους τους φίλους και συναγωνιστές να γεμίσουν τις πλατείες σε όλη την Ελλάδα.
Καλούμε τα πρωτοβάθμια σωματεία να βρεθούν μαζί μας στο Σύνταγμα.
Καλούμε τους αγρότες, τους εργαζόμενους, τους ανέργους, τους μικρομεσαίους επαγγελματίες, Έλληνες ή μετανάστες, μανάδες και παιδιά, γιαγιάδες και παπούδες.
Στην βία τους απαντάμε: το όπλο μας είναι η αλληλεγγύη μας και η ψυχή μας και τους λέμε ότι “σιμά στις μπαλωθιές τους υπάρχει και ο λυράρης”.
Όλοι και όλες στο Σύνταγμα την Τρίτη 21-6 από τις 19:00 να φωνάξουμε δυνατά:
δεν φεύγουμε αν δεν φύγουν κυβέρνηση – τρόικα – χρέος.

Κυριακή 19 Ιουνίου 2011

Να τι είναι ταξική πολιτική

Αφίσα του Μάη του '68
 
18/06/2011 ΑΥΓΗ

του Χρήστου Λάσκου*

Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της ευρύτερης αριστερής στάσης απέναντι σε όσα μας συμβαίνουν είναι, χωρίς αμφιβολία, η αδυναμία να καθοριστεί επακριβώς ο εχθρός. Μην είναι η Μέρκελ; Μην είναι η Τρόικα και το ΔΝΤ; Μην είναι ο ΓΑΠ και η κυβέρνηση των «δωσίλογων» (!); Μην είναι οι πιστωτές «μας»; Πως όλοι αυτοί συνιστούν «εχθρούς του λαού», προφανώς, δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία. Άλλωστε, είναι «οφθαλμοφανές», το βλέπουν όλοι. Τι καλύτερη απόδειξη από αυτήν τη διαφάνεια;
Μόνο που, να, η κριτική επιστημολογία χρόνια τώρα μας υποψίασε να μην δεχόμαστε το προφανές και διαφανές ως ένδειξη αλήθειας. Να ψάχνουμε και λίγο ακόμα. Και, κυρίως, αφού ως Αριστερά ενδιαφερόμαστε γι’ αυτά τα ερωτήματα, να αξιοποιούμε πρώτα απ’ όλα τα δικά μας εργαλεία. Στην προκειμένη περίπτωση αυτά που αρθρώνονται κυρίως σε μια συγκεκριμένη ταξική ανάλυση της συγκεκριμένης κατάστασης.

Θέλω να πω, είναι αδύνατον να καταλάβουμε τα συμβαίνοντα αναφερόμενοι τόσο λίγο στον καπιταλισμό και τόσο πολύ στην «περιφέρεια». Κυρίως στον Σόιμπλε και παρεμπιπτόντως στον Δασκαλόπουλο. Συνεχώς στο Γιουρογκρούπ και καμιά φορά το εξάμηνο στον ΣΕΒ. Διαρκώς στις γερμανικές και γαλλικές τράπεζες και καθόλου στην ένωση των ελληνικών τραπεζών και στα βιομηχανικά «μας» επιμελητήρια.

Αν συνεχίσουμε έτσι, θα έχουμε εντοπίσει εχθρούς της «χώρας» και θα έχουμε χάσει τους δικούς μας, τους ταξικούς εχθρούς. Το κίνημα (και των πλατειών) ή θα αποκτήσει την αναγκαία ταξική νότα ή θα γίνει παρανάλωμα του ίδιου του του πυρός, αντιμετωπίζοντας την πιο ταξική ελληνική κυβέρνηση όλων των εποχών ως τζουτζέδες των Γαλλογερμανών.

Η Αριστερά επιβάλλεται αντί να ασχολείται με την ορθή εθνική στάση έναντι των τοκοχρεολυσίων ή με το σωστό, για την περίσταση, νόμισμα, να κάνει το στοιχειώδες, τίποτε περισσότερο από αυτό που έθεσε προχθές ο Κον Μπεντίτ: να απαιτήσει, πριν από ο,τιδήποτε άλλο, να ανοιχθούν οι τραπεζικοί λογαριασμοί των πλούσιων Ελληναράδων στο εξωτερικό, να απαιτήσει, δηλαδή, από τα διάφορα ευρω-όργανα να διευκολύνουν τη «χώρα» να αποκτήσει πρόσβαση στον τεράστιο πλούτο της, που βρίσκεται εκτός συνόρων. Μετριοπαθείς υπολογισμοί ανεβάζουν τη, περί ής ο λόγος, ρευστότητα στα 2 τρισ. ευρώ –έξι φορές το ελληνικό ΑΕΠ. Με μια φορολόγηση της τάξης του 20% υπερκαλύπτεται το συνολικό δημόσιο χρέος.

Ας σκεφτούμε τι θα σήμαινε μια τέτοια κίνηση για τους Ευρωπαίους εργαζόμενους, που τόσο ευάλωτοι στην προπαγάνδα των λαϊκιστικών τους εντύπων, αλλά και των πολιτικών τους, αποδεικνύονται. Τι θα σήμαινε, δηλαδή, το μήνυμα πως τα «λεφτά υπάρχουν» και υπερεπαρκούν, αλλά αναζητούνται από τους λάθος ανθρώπους. Τι θα σήμαινε το σύνθημα «να πληρώσουν οι πλούσιοι» για την κρίση, σύνθημα με πανευρωπαϊκή αναφορά, μάθημα και για τους Γερμανούς εργάτες, που δέκα και χρόνια τώρα υφίστανται ακραία προληπτική λιτότητα, για να θριαμβεύει ο δικός τους ΣΕΒ.

Η κυβέρνηση μας δίνει μαθήματα για το τι σημαίνει να κάνεις συνεπή ταξική πολιτική. Σκοτώνεις μισθωτούς και συνταξιούχους, αλλά «περαιώνεις» καταλλήλως όσους επί δεκαετίες δεν πληρώνουν τίποτε. Για ετήσια φοροδιαφυγή των αφεντικών και των όχι ευάριθμων συμμάχων τους 30 δισ. «προβλέπεις» έσοδα 3-4 δισ. μέχρι το 2014. Συζητάς την κατάργηση του πόθεν έσχες για το μαύρο χρήμα –κι ας είναι από τράφικινγκ ή ναρκωτικά. Και, για να μην ξεχνιόμαστε και για την ταξικότητα του περιβαλλοντικού ζητήματος και για το εύρος των «συμμαχιών», νομιμοποιείς και τις αυθαίρετες βίλες, αλλά και μερικές εκατοντάδες χιλιάδες μεζονέτες.

Ας πάρουμε αυτά τα μαθήματα. Αλλιώς, και με στάση πληρωμών και με επιθετική αναδιαπραγμάτευση και με χάρισμα όλου του χρέους –έτσι, γιατί, όπως πολλοί «αντιιμπεριαλιστές» λένε, είμαστε εκλεκτός λαός-  δεν σωζόμαστε.

Ή «θα πληρώσουν αυτοί» ή δουλειά δεν γίνεται.
_____________ *Ο Χρήστος Λάσκος είναι οικονομολόγος, μέλος της Π.Γ. του ΣΥΝ.

Πέμπτη 16 Ιουνίου 2011

Όταν η πλατεία γέμιζε, εσύ πού ήσουν;

 
 
Ημερομηνία δημοσίευσης: 15/06/2011 ΑΥΓΗ
Του Τάσου Κορωνάκη*

Πώς αλλιώς θα έμπαινε ο λαός στο προσκήνιο, αν όχι γεμάτος αντιφάσεις; Πώς περιμέναμε ένα πλατύ κίνημα αντίστασης κάτω από το αίτημα "φτάνει πια"; Με έτοιμη πλατφόρμα, στέρεη ιδεολογία και δεδομένες πρακτικές; Μα, αν τα είχε όλα αυτά, γιατί θα 'χαμε φτάσει ώς εδώ;
Αν πιστεύεις πως η εργατική τάξη είναι ένας κοιμώμενος γίγαντας με γνώση και ιδεολογία ταξική και το μόνο που χρειάζεται είναι να βρούμε το κατάλληλο σύνθημα που θα τον ξυπνήσει, ίσως να περιμέναμε να πάρει ο λαός τα σφυροδρέπανα και να βγει στους δρόμους, με έτοιμους αρχηγούς, έτοιμα συνθήματα και έτοιμες λύσεις.
Αν όμως οι ίδιες οι ανάγκες βγάζουν τον κόσμο στον δρόμο, τότε εκεί στον δρόμο θα φτιαχτεί και η νέα ταυτότητα, εκεί στην πλατεία θα μπουν οι διαχωριστικές, εκεί θα επιλεγούν οι στόχοι και τα μέσα. Είναι λογικό αυτή η πορεία να είναι δύσκολη και αντιφατική, μιας και πρέπει καθένας και καθεμιά αλλά και όλοι μαζί να σπάσουμε το κυρίαρχο πλαίσιο μέσα στο οποίο ζούσαμε και να διεκδικήσουμε μια νέα ζωή. Ίσως όμως το πιο συναρπαστικό επεισόδιο να είναι αυτή η δύσκολη συνάρθρωση ενός νέου συλλογικού «θέλω», που ο καθένας και η καθεμιά μας καταλαβαίνει όσο περνάει ο καιρός πως δεν θα του χαριστεί, αλλά θα γίνει «είναι» μέσα από τον κοινό αγώνα.
Μα είναι αυτό το κίνημα επαναστατικό;
Εν δυνάμει, απαντώ. Κι αυτό γιατί το Μνημόνιο και το Μεσοπρόθεσμο δεν αντιμετωπίζονται ως ένας κακός ή λάθος νόμος, αλλά ως μια κατάφωρη αδικία και ένα δείγμα ενός σάπιου πολιτικού συστήματος. Γιατί κανείς δεν νιώθει να αντιπροσωπεύεται μέσα στην αντιπροσωπευτική δημοκρατία και γι' αυτό κυριαρχεί το αίτημα για άμεση - πραγματική δημοκρατία, γι' αυτό το κυρίαρχο ερώτημα είναι τι θα κάνουμε όταν τους ρίξουμε.
Σ' αυτές τις συνθήκες η αριστερά δεν μπορεί να αμφιβάλλει, δεν μπορεί να κουνάει το δάχτυλο, δεν μπορεί να της βρωμάει η ανάσα του λαού. Γιατί, ενώ είναι σωστό πως μόνη της σε πολύ δύσκολες συνθήκες κράτησε ζωντανές τις έννοιες της δικαιοσύνης, της αλληλεγγύης, του κοινωνικού αγώνα και της δημοκρατίας, άλλο τόσο σωστό είναι πως έχει κάνει τόσα λάθη, ώστε μοιάζει τόσο ξένη από τον κόσμο και την ζωή του, που εύκολα ο κόσμος λέει αυτό το ισοπεδωτικό και ακραία επικίνδυνο «όλοι ίδιοι είναι».
Να λοιπόν η ευκαιρία να αποδείξουμε πως δεν είμαστε όλοι ίδιοι. Πως εμείς είμαστε εκεί μέσα για να αντιπροσωπεύουμε ανάγκες, ανθρώπους πραγματικούς και αγώνες που γίνονται απ' έξω και όχι για να αποτελούμε την εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα. Να λοιπόν η ευκαιρία να ανοιχτούμε στον κόσμο με τις ιδέες μας, να ακούσουμε, να μάθουμε, να αμφισβητήσουμε και να δημιουργήσουμε μαζί με τον κόσμο ένα κίνημα που θα αλλάξει όλη την κοινωνία.
Να λοιπόν η ευκαιρία να αποδείξουμε πως για μας τα κόμματα είναι οχήματα στη συγκυρία και όχι μεταφυσικά υποκείμενα που πάντα έχουν δίκιο και βρίσκονται πέρα και πάνω από το κοινωνικό γίγνεσθαι. Να λοιπόν η ευκαιρία να θυμηθούμε την αυτονομία των κοινωνικών κινημάτων, γιατί τόσο μας έχει επηρεάσει η υπερπολιτικοποίηση και η κομματικοποίηση του συνδικαλισμού (εργατικού και φοιτητικού), που σχεδόν ξεχάσαμε πως στα κινήματα δεν συγκροτούμαστε στη βάση της συνταγής που έχουμε για τη μελλοντική κοινωνία, αλλά στη βάση των αιτημάτων, των διεκδικήσεων και των αγώνων με τον πιο πλατύ τρόπο.
Η πλατεία είναι εκεί και μας περιμένει να πάμε με τις ιδέες μας, με τα συνθήματα και τα πανό μας, με τις τοποθετήσεις μας στη συνέλευση και τη συμμετοχή μας στις ομάδες εργασίας, για να αλλάξουμε μαζί τον κόσμο. Ας μην μείνουμε κλεισμένοι στην ασφάλεια της αλήθειας μας και της σημαίας μας, γιατί στο τέλος δεν θα 'χουμε τι να την κάνουμε.


* Μέλος της Π.Γ. του ΣΥΝ

Τρίτη 14 Ιουνίου 2011

ΑΠΕΡΓΟΥΜΕ

Τετάρτη 15 Ιουνίου ημέρα Γενικής Απεργίας.
ΑΠΕΡΓΟΥΜΕ
και δεν καταναλώνουμε απεργοσπαστικές υπηρεσίες και προϊόντα.

Συμμετέχουμε στις απεργιακές συγκεντρώσεις
και στην περικύκλωση της βουλής στην οποία καλεί η συνέλευση του Συντάγματος.

Να ακουστεί δυνατά η δική μας φωνή:
ΤΟ ΜΕΣΟΠΡΟΘΕΣΜΟ ΔΕΝ ΘΑ ΠΕΡΑΣΕΙ

Κυριακή 12 Ιουνίου 2011

Υπάρχει πραγματική δημοκρατία και πώς μπορούμε να την πετύχουμε;

Τρόικα και λύκοι. Μικρογραφία σε ταμπακιέρα, 1924,  από http://palekh.narod.ru/g/golikov/golii_04.jpg, via Wikimedia Commons
 
Προκήρυξη του Κόκκινου για το κίνημα των αγανακτισμένων, την πραγματική δημοκρατία και το "ακομμάτιστο"
από το Κόκκινο
 
Εχθρός μας είναι γενικώς τα κόμματα ή τα κόμματα του κεφαλαίου;
 
Κωνσταντίνος Γλύξμπουργκ (πρώην βασιλεύς των Ελλήνων):
“Χαιρετίζει τον ακομμάτιστο και ειρηνικό χαρακτήρα του κινήματος των αγανακτισμένων”

Zαν Πολ Μαρά (ηγετική μορφή της Γαλλικής επανάστασης):
"Όταν σας χτυπάνε φιλικά την πλάτη και λένε πως δεν υπάρχουν πια διαφορές ανάμεσά σας πως δεν αξίζει να μιλάμε πια γι’ αυτές και να φιλονικούμε, (το κάνουν) γιατί ίσα-ίσα τότε βρίσκονται στο αποκορύφωμα της δύναμής τους μες στους καινούριους πύργους τους όλο μάρμαρο κι ατσάλι απ’ όπου ληστεύουνε τον κόσμο ολόκληρο με το πρόσχημα πως «διαδίδουν τον πολιτισμό»
Φυλαχτείτε."

«Αυτό που μας ενώνει είναι ότι είμαστε όλοι Έλληνες και υπεράνω κομμάτων», «να αφήσουμε έξω από το κίνημα τις κομματικές ταυτότητες, εδώ ερχόμαστε σαν άτομα».
Οι φράσεις αυτές είναι πολύ δημοφιλείς μέσα στο «κίνημα των αγανακτισμένων».
Μ’ αυτή τη λογική η συνέλευση του Συντάγματος «ψήφισε» ότι στην πλατεία δεν μπορούν να μοιράζονται προκηρύξεις οργανώσεων και συλλογικοτήτων, ενώ ακροδεξιοί και άλλοι «αγανακτισμένοι» τραμπουκίζουν συλλογικότητες της Αριστεράς που τολμούν να κουβαλούν την «ταυτότητά» τους στο Σύνταγμα.

Κάποιοι άλλοι, που έχουν αναλάβει εργολαβικά την προσπάθεια κηδεμόνευσης αυτού του κινήματος (από τον ΣΚΑΪ μέχρι το ΑΛΤΕΡ και το συγκρότημα Λαμπράκη, αλλά και στελέχη των τριών κομμάτων του μνημονίου -ΠΑΣΟΚ, ΝΔ, ΛΑΟΣ- τραπεζίτες και «στελέχη της αγοράς» γενικά), κρυμμένοι καλά πίσω από το «είμαστε όλοι Έλληνες και υπεράνω κομμάτων», μας παρουσιάζουν ένα σχέδιο ανατροπής της μεταπολιτευτικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Σύμφωνα μ’ αυτό, χρειαζόμαστε μια πολιτειακή μεταβολή με τα εξής χαρακτηριστικά: Μετάβαση στην προεδρική δημοκρατία (θα μας σώσει ο θεσμός ενός Προέδρου της Δημοκρατίας με αυξημένες εξουσίες, που θα παίρνει αποφάσεις χωρίς τα «βαρίδια» των κομμάτων, της Βουλής κ.λπ., που ως ηγέτης θα επικοινωνεί «αδιαμεσολάβητα» με το λαό), εκλογές με ενιαία λίστα (χωρίς κομματικές λίστες και προγράμματα – οι υποψήφιοι όλων των σημερινών κομμάτων, δεξιοί, κεντρώοι και αριστεροί, φασίστες, σοσιαλδημοκράτες και κομμουνιστές σε ένα ψηφοδέλτιο!),  μείωση-κατάργηση της χρηματοδότησης των κομμάτων από τον κρατικό προϋπολογισμό (δήθεν για να ανεξαρτητοποιηθούν από το κράτος, στην πραγματικότητα για να εξαρτηθούν πλήρως από επιχειρηματίες) μείωση του αριθμού και των προνομίων των βουλευτών (όταν το προτείνουν αυτό πάμπλουτοι άνθρωποι και πανίσχυρα μέσα εξουσίας, κάτι τρέχει…), κυβέρνηση με τεχνοκράτες υπουργούς (φανταστείτε υπουργό Οικονομικών έναν τραπεζίτη, που φυσικά δεν θα κουβαλάει τα «βαρίδια» κάποιου κόμματος ή του κοινοβουλευτισμού), μείωση του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων (αλλά όχι των αστυνομικών, απ’ αυτούς πρέπει να προσλάβουμε κι άλλους γιατί «χρειαζόμαστε ασφάλεια», ούτε των λιμενικών γιατί χρειαζόμαστε κάποιον να ναυμαχεί με τις βαρκούλες των απελπισμένων μεταναστών στα ελληνικά πελάγη), περιορισμό ή και απαγόρευση των διαδηλώσεων (γιατί ενοχλούν τους αυτοκινητιστές και τους εμπόρους), προστασία από την «κατάχρηση» του δικαιώματος στην απεργία (προστασία ποιου;) κ.λπ. Από κοντά οι ακροδεξιοί του ΛΑΟΣ και οι ναζί της «Χρυσής Αυγής» (που μια χαρά βολεύονται να κάνουν τη δουλειά τους ενάντια στην Αριστερά ειδικά κι όχι στα κόμματα γενικά, κρατώντας στο ένα χέρι την ελληνική σημαία και στο άλλο το «διαβατήριο» «είμαστε όλοι Έλληνες και υπεράνω κομμάτων»…) το πάνε «λίγο» παραπέρα:

Ποιοι μας έφεραν στη χρεοκοπία; Οι κυβερνήσεις της μεταπολίτευσης, τα πουλημένα και διεφθαρμένα κόμματά της, οι πουλημένοι και διεφθαρμένοι συνδικαλιστές και τα συνδικάτα της. Κοντολογίς, «αυτοί που ανέτρεψαν τη χούντα». Η δημοκρατία απέτυχε, κι αφού χρειαζόμαστε Ηγέτες (γιατί όχι και φύρερ;..) απαλλαγμένους από τα «βαρίδια» των κομμάτων και του κοινοβουλευτισμού, μήπως μας χρειάζονται ξανά τα τανκς και κάνας λοχίας, μήπως πρέπει να δικαιώσουμε αναδρομικά τη χούντα των συνταγματαρχών;

Κι έχουν μάθει το μάθημα πολύ καλά: Έχουν λεπτομερή κατάλογο και θυμούνται όλα τα ανομήματα της «διεφθαρμένης μεταπολίτευσης», από την πτώση της χούντας και μετά, αλλά για την περίοδο λίγο πριν «δε θυμούνται» τίποτα! Και βέβαια, διαστρέφουν την πραγματικότητα: Στη μεταπολίτευση δεν είχαν την εξουσία ούτε κυβέρνησαν αυτοί που μάτωσαν για να πέσει η χούντα, αλλά αυτοί που παραμέρισαν τους πραγματικούς αγωνιστές του αντιδικτατορικού αγώνα για να διαδεχτούν τη χούντα και να διατηρήσουν την εξουσία του κεφαλαίου. Κι επίσης η μεταπολίτευση δεν ήταν μόνο η διαφθορά των κομμάτων εξουσίας και η διαπλοκή στελεχών των κομμάτων εξουσίας με τα επιχειρηματικά συμφέροντα, αλλά επίσης δικαιώματα, κατακτήσεις κοινωνικές και πολιτικές.


Τι ζητάνε λοιπόν όλοι αυτοί, οι επιτήδειοι των καναλιών και της «αγοράς», οι ακροδεξιοί και οι φασίστες; Μια αντιδραστική πολιτειακή μεταρρύθμιση, ένα νέο βοναπαρτιστικό καθεστώς που θα νομιμοποιήσει τις εξουσίες του «κράτους έκτακτης ανάγκης» και την ανοιχτή συνεργασία του με τους φασίστες, που θα νομιμοποιήσει τα πογκρόμ της αστυνομίας ενάντια στους διαδηλωτές και τη φασιστική τρομοκρατία. Μια αλλαγή του «πραγματικού συντάγματος» σε αντιδραστική κατεύθυνση. Την αντικατάσταση της παραπαίουσας από τη χρεοκοπία μεταπολιτευτικής ελληνικής «δημοκρατίας της Βαϊμάρης» με το βοναπαρτισμό και μια νέα απολυταρχία. Την ανατροπή όχι των δομών εξουσίας της μεταπολίτευσης (που την κατείχαν η «επιχειρηματική τάξη της χώρας, τα κόμματά της και το πολιτικό της προσωπικό, οι άρχοντες των μίντια, οι αστυνομικοί και οι στρατιωτικοί κ.λπ.), αλλά των κοινωνικών και πολιτικών κατακτήσεων της μεταπολίτευσης. Τις κοινωνικές κατακτήσεις έβαλαν μπρος να ξεθεμελιώσουν η κυβέρνηση και η τρόικα, προς μεγάλη αγαλλίαση της «επιχειρηματικής τάξης της χώρας». Τώρα η «επιχειρηματική τάξη της χώρας» και η τρόικα απαιτούν να θυσιαστούν και οι πολιτικές κατακτήσεις. Εξάλλου, το ελληνικό μνημόνιο και η διαχείριση της κρίσης στην Ευρωζώνη γίνονται με όρους μυστικής διπλωματίας τύπου Μέτερνιχ και διεθνούς μαφίας – εννοείται που είναι και θέλει να είναι ακόμη περισσότερο απαλλαγμένη από τα «βαρίδια» των κομμάτων, των Κοινοβουλίων, των εθνικών συνταγμάτων κ.λπ.


Μια τέτοια βοναπαρτιστική - απολυταρχική πολιτική μεταβολή είναι ανάγκη της «επιχειρηματικής τάξης της χώρας» και του «βαθέος κράτους» στις συνθήκες της κρίσης, και θα τη χαιρέτιζαν με χαρμόσυνους «κανονιοβολισμούς» η τρόικα, τα χρηματιστήρια και οι περιβόητες «αγορές». Είναι η πολιτική αντεπανάσταση που αντιστοιχεί στην κοινωνική αντεπανάσταση που βρίσκεται σε εξέλιξη με την εφαρμογή του μνημονίου.
Η απαίτηση του κινήματος για πραγματική δημοκρατία δεν έχει και δεν πρέπει να έχει καμία σχέση μ’ αυτό! Πρέπει λοιπόν να τελειώνουμε μια και καλή μ’ αυτή την «ατμόσφαιρα» που λειτουργεί σαν τη ζεστή φωλιά για να επωάζεται το «αυγό του φιδιού», να κάνουν μαζική δουλειά οι ακροδεξιοί και οι ναζί και να προετοιμάζεται η αντιδραστική πολιτική - πολιτειακή μεταβολή!
Το «συμβόλαιο» της «πραγματικής δημοκρατίας» πρέπει να έχει άλλα θεμελιώδη «άρθρα», δηλαδή άλλες θεμελιώδεις παραδοχές:

Μας ενώνει ότι είμαστε όλοι Έλληνες; Είμαστε ένα κίνημα πολύχρωμο και θέλουμε μια κοινωνία πολύχρωμη, με την έννοια ότι όχι μόνο γίνονται αποδεκτές αλλά θεωρούμε πλούτο τη συνύπαρξη όλων των ιδεολογικών, πολιτικών, εθνικών και θρησκευτικών ταυτοτήτων. Όχι μόνο γενικά, αλλά ειδικά στις πλατείες και το κίνημα. Γιατί απλούστατα δεν μας ενώνει το ότι είμαστε όλοι Έλληνες. Έλληνες είναι και η «επιχειρηματική τάξη της χώρας» που έβγαλε στην Ελβετία 600 δισ. αμύθητων κερδών, Έλληνες είναι ο Λάτσης, ο Κόκκαλης, ο Βαρδινογιάννης, οι τραπεζίτες, οι μεγαλοβιομήχανοι, οι πολιτικοί των κομμάτων εξουσίας που λεηλατούν το δημόσιο χρήμα, οι μπάτσοι που ανοίγουν κεφάλια διαδηλωτών, οι ναζί της «Χρυσής Αυγής» που νοσταλγούν τον Χίτλερ! Έλληνες είναι κι αυτοί που κολυμπούν στα πλούτη εκμεταλλευόμενοι και καταπιέζοντας την κοινωνική πλειοψηφία, Έλληνες και η εργατική τάξη και ο «κοσμάκης» που προσπαθούν να επιβιώσουν από τη μανία των  πρώτων για κέρδη και εξουσία! Ενότητα μπορεί να υπάρχει μόνο ανάμεσα στην πλειονότητα των εκμεταλλευόμενων και καταπιεσμένων.

Μας ενώνει μήπως η ελληνική σημαία; Ποια ελληνική σημαία; Αυτή που κυμάτιζε στους ιστούς της χούντας ή αυτή πάνω στην πύλη του Πολυτεχνείου που έριξαν τα τανκς; Αυτή που κρατούσε το ΕΑΜ ή αυτή που κρατούν οι ναζί της «Χρυσής Αυγής»; Η εθνική σημαία εντελώς διαφορετικά πράγματα συμβολίζει ανάλογα με τους κοινωνικούς και πολιτικούς σκοπούς αυτών που την κουβαλάνε! Το θέμα λοιπόν είναι ποιοι είναι οι κοινωνικοί και πολιτικοί σκοποί αυτού του κινήματος, τι θέλει να «γράψει» στις σημαίες του.

Θέλουμε να πληρώσουν οι εργαζόμενοι, οι συνταξιούχοι και οι μικροεπαγγελματίες τα κέρδη των βιομηχάνων και τραπεζιτών που μετατράπηκαν σε «δημόσιο» χρέος, δηλαδή χρέος όσων παλεύουν να επιβιώσουν; Ή να κάνουμε στάση πληρωμών σε αυτό το χρέος και να ζητήσουμε τη διαγραφή του; Θέλουμε να διευρύνουμε τα κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα και ελευθερίες ή να γίνουμε το άλλοθι ενός νέου βοναπαρτισμού, ο «λαός» κάποιου μεσσία-Ηγέτη ή αυτοί που θα ανοίξουμε το δρόμο για κάποιον φύρερ ή λοχία; Θέλουμε να περιοριστεί το δικαίωμα στην απεργία ή να θωρακιστεί με την κατάργηση της πολιτικής επιστράτευσης και της κήρυξης απεργιών σαν παράνομων και καταχρηστικών; Εν τέλει θέλουμε να είμαστε ο «εθνικός χυλός» στο μίξερ κάθε Πρετεντέρη, Αλαφούζου και πονηρού πολιτευτή που κάνει καριέρα με το «πατρίδα, θρησκεία, οικογένεια» της χούντας ή το πανηγύρι των καταπιεσμένων και εκμεταλλευόμενων, το κίνημα των «από κάτω» που θα ανατρέψει τους «από πάνω»; Θέλουμε μια βοναπαρτιστική «νέα μεταπολίτευση» ή μια «νέα μεταπολίτευση» που αυτή τη φορά θα φέρει πραγματικά «το λαό στην εξουσία»; Οι απαντήσεις μας φαίνονται αυτονόητες. Όποιος λοιπόν θέλει να βλέπει όλα αυτά τα «θέλω» του κινήματος να συμβολίζονται στην ελληνική σημαία, ας την κρατάει – κανένα πρόβλημα. Αλλά είναι εξίσου ή και περισσότερο δικός μας αυτός που θεωρεί ότι όλα αυτά συμβολίζονται από κοινωνικές και πολιτικές σημαίες: από τη σημαία ενός συνδικάτου, από τη σημαία με τον Τσε Γκεβάρα, από τη σημαία της Παλαιστίνης, από την κόκκινη σημαία της εξέγερσης και της επανάστασης.

Πολλοί ισχυρίζονται ότι «πολιτική» και η «αντιπροσώπευση» -ακόμη και με τη καλύτερη τους έννοια- είναι κακό πράγμα. Επί της αρχής συμφωνούμε μαζί τους! Όμως, για να καταργηθεί η «πολιτική» και η «διαμεσολάβηση», θα πρέπει να υπάρχουν ίσοι ως προς τη κοινωνική δύναμη άνθρωποι και χωρίς ανταγωνιστικά συμφέροντα. Αυτό όμως μπορεί να συμβεί μόνο σε μια κοινωνία χωρίς τάξεις εκμεταλλευτών και εκμεταλλευομένων. Χωρίς κοινωνική και οικονομική ισότητα, το «αδιαμεσολάβητο» και το «αντιπολιτικό» ευνοούν αυτούς που ήδη κατέχουν την οικονομική και πολιτική εξουσία. Στην Ελλάδα για παράδειγμα -σε πολύ χοντρές γραμμές- ζουν 4,5 εκατομμύρια εργατοϋπάλληλοι, 500.000 μικροαστοί κάθε είδους που από αυτούς εξαρτώνται 3 εκατομμύρια άτομα, 10.000 μεγάλες οικογένειες καπιταλιστών. Οι εργοδότες θέλουν οι εργατοϋπάλληλοι να δουλεύουν περισσότερο και να πληρώνονται λιγότερο και οι εργατοϋπάλληλοι θέλουν το αντίθετο. Μπορεί το απογυμνωμένο «άτομο» χωρίς μηχανισμούς κοινωνικής δύναμης ν’ αλλάξει τίποτε σ’ αυτό; Ή μήπως «ελέγχοντας» κάποιες πλατείες (μέχρι η αστυνομία να αποφασίσει να κάνει ντου, οπότε θα διαπιστώσουμε ότι ακόμη κι αυτός ο «έλεγχος» δεν είναι δεδομένος) έχουμε την αυταπάτη ότι πήραμε κιόλας την εξουσία από τα χέρια των τραπεζιτών, των βιομηχάνων και των αρχόντων των μίντια ή αναστείλαμε επ’ αόριστον την κατασταλτική λειτουργία των μηχανισμών του κράτους (που απολύει παντού και προσλαμβάνει μόνο μπάτσους);

Τα κόμματα είναι ιστορικές κατασκευές για την οργάνωση των μεγάλων ομάδων ανθρώπων που έχουν διαφορετικά κοινωνικά - ταξικά συμφέροντα. Είναι τρόπος διαχείρισης των αντιφάσεων μέσα στις ίδιες τις τάξεις, τρόπος ιεράρχησης και συγκέντρωσης δυνάμεων για την εξυπηρέτηση των διαφορετικών ταξικών συμφερόντων. Γι’ αυτό και όλα τα κόμματα δεν είναι ίδια. Εκπροσωπούν -όχι με άμεσο και ευθύ τρόπο, αλλά σε κάθε περίπτωση- ταξικά συμφέροντα.

Αν κόμματα που παλιότερα αντιπροσώπευαν διαφορετικά ταξικά συμφέροντα σήμερα έχουν γίνει «μία από τα ίδια», είναι άλλο θέμα. Όμως το φάρμακο γι’ αυτό δεν είναι η κατάργηση των κομμάτων, των οργανώσεων, της συλλογικότητας, γιατί αυτό το φάρμακο είναι χειρότερο από την αρρώστια. Είναι για το λαό μία επικίνδυνη και ύπουλη ψευτο-λύση.

Τι θα γίνει αν καταργηθούν τα κόμματα; Θα πάψει η εξουσία να υπάρχει; Δε θα έχουν οι κεφαλαιοκράτες την οικονομική εξουσία; Δε θα έχουν τη στρατιωτική εξουσία οι στρατιωτικοί; Δε θα έχουν τα μεγάλα ΜΜΕ οι μεγαλοεπιχειρηματίες; Στην πράξη τι θα γίνει; Αυτοί που έχουν την εξουσία θα συνεχίσουν να την έχουν ακόμη και χωρίς κόμματα. Μπορούν πάντα να υπάρχουν «μυστικές εταιρίες». Αυτοί όμως που δεν την έχουν, θα χάσουν κάθε δύναμη να αντιστέκονται στην εξουσία και να επηρεάζουν τα πράγματα. Αυτό είναι το όνειρο κάθε αφεντικού και κάθε εξουσιαστή. Nα έχει απέναντί του ανοργάνωτους και ατομικοποιημένους υποτελείς.

Όχι μόνο η εξουσία θα μείνει άθικτη αλλά και η πολιτική ιεραρχία. Αν συνολικά το σύστημα δεν έχει αλλάξει, τότε «πολιτική» θα συνεχίσει να γίνεται και απλά δε θα τη λειτουργούν «πολιτικοί» αλλά επιχειρηματίες, στρατιωτικοί κ.λπ. Δεν έχει γίνει αυτό και λίγες φορές στην Ιστορία.

Όσοι λοιπόν θέλουν να καταργήσουν την «πολιτική», πρέπει να παλέψουν για μια κοινωνία χωρίς τάξεις, χωρίς εκμετάλλευση και καταπίεση. Για να το κάνουν αυτό, χρειάζεται οργάνωση. Αλλιώς, θα αντικατασταθούν τα «κομματόσκυλα» με «ταξικά κωθώνια» σαν αυτά που νομίζουν ότι η ατομική διαπραγμάτευση με τον εργοδότη τους κάνει πιο ελεύθερους από τη συλλογική διαπραγμάτευση που γίνεται από το συνδικάτο. Και θα βάζουμε στο μαγικό καπέλο «άμεση δημοκρατία» και θα βγάζουμε ολοκληρωτικά καθεστώτα πονηρών επιχειρηματιών.

Είναι λοιπόν ντροπή για το κίνημά μας να απαγορεύουμε τις πολιτικές ταυτότητες και τα συνδικάτα! Αντί να διευρύνουμε τα δικαιώματα, να δίνουμε πόντους σε αυτούς που θέλουν να τα καταργήσουν και να πηγαίνουμε πίσω από τις κατακτήσεις και της Γαλλικής Επανάστασης! Να δουλεύουμε γι’ αυτούς που μέσα από την «υπέρβαση όλων των κομμάτων» στην ουσία θέλουν να ξεφορτωθούν αυτά τα κόμματα που είναι εμπόδιο στα συμφέροντά τους, δηλαδή την Αριστερά. Και να μας μετατρέψουν σε «ανθρώπινη σκόνη» χωρίς δύναμη αντίστασης στα συμφέροντα των εκμεταλλευτών και εξουσιαστών.
Άλλο πράγμα είναι αυτό που πρέπει και θέλουμε να πούμε: Ότι πρέπει όλοι όσοι συμμετέχουν σ’ αυτό το κίνημα να σέβονται και να στηρίζουν τις διαδικασίες του και τις αποφάσεις του. Αλλά αυτό έχει σαν προϋπόθεση ότι καθένας μπορεί να συμμετέχει ανεμπόδιστα με τις ιδέες του και την ταυτότητά του.


Οι στόχοι που προτείνουμε είναι:

  • Να φύγουν η κυβέρνηση, το μνημόνιο και η τρόικα – να μην περάσει το Μεσοπρόθεσμο και το νέο μνημόνιο!
  • Να σταματήσουμε την πληρωμή τόκων και χρεολυσίων στους τοκογλύφους – να εθνικοποιηθούν χωρίς αποζημίωση των μεγαλομετόχων και με κοινωνικό και εργατικό έλεγχο οι τράπεζες!
  • Να καταργηθούν όλες οι ρυθμίσεις του μνημονίου!
  • Εκλογές για Συντακτική Συνέλευση για την ψήφιση συντάγματος που θα αποκαθιστά, θα διευρύνει και θα κατοχυρώνει όλη την γκάμα των πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων!
  • Να επιβληθεί η δημόσια ιδιοκτησία και έλεγχος στους φυσικούς πόρους και τα θεμελιώδη αγαθά, στις υγεία, την παιδεία και τις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας - να πάρουμε στα χέρια μας τον πλούτο και τα μέσα παραγωγής και διανομής, το εξωτερικό εμπόριο, να οικοδομήσουμε μια κοινωνία ισότητας και ελευθερίας!
Χωρίς όλα αυτά, δεν θα υπάρξει πραγματική δημοκρατία!

12 Ιουνίου 2011

Πέμπτη 9 Ιουνίου 2011

Για την ανατροπή της νεοφιλελεύθερης επίθεσης, για τη συμπαράταξη της αριστεράς, για ένα νέο μπλοκ εξουσίας, για έναν ΣΥΡΙΖΑ πιο ενωμένο, πιο δημοκρατικό, πιο αποτελεσματικό

Mercat de la Boqueria, by Mutari (Own work) [Public domain], via Wikimedia Commons

Η ΕΛΠΙΔΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ ΑΡΙΣΤΕΡΑ

Στις 8-9 και 10 Ιουλίου 2011 θα πραγματοποιηθεί η Δ΄ Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του ΣΥΡΙΖΑ. Πολλαπλασιάζουμε τις προσπάθειές μας ώστε να γίνει πιο αποφασιστική και αποτελεσματική η πάλη της Αριστεράς ενάντια στην καταστροφική πολιτική της κυβέρνησης. Συμβάλουμε στη δημιουργία ενός ισχυρού μαζικού κινήματος. Επιδιώκουμε την κοινή δράση των δυνάμεων της Αριστεράς. Καλούμε τον κόσμο που  εμπνέεται από την κοινή δράση της Ριζοσπαστικής Αριστεράς να πυκνώσει τις γραμμές του ΣΥΡΙΖΑ, να αναζωογονήσει με νέους αγωνιστές/ριες, τις τοπικές οργανώσεις βάσης, τις κλαδικές και θεματικές επιτροπές, να αναπτύξει την πάλη ενάντια στην καταιγίδα των κυβερνητικών μέτρων και ταυτόχρονα να συζητήσει  οργανωμένα και δημιουργικά  τις προτάσεις της Συντονιστικής Επιτροπής, ώστε στη Συνδιάσκεψή μας να αποτυπωθεί η βούληση των μελών και του κόσμου του ΣΥΡΙΖΑ για ένα νέο  ουσιαστικό ξεκίνημα και για τη δημιουργία μιας νέας δυναμικής του ενωτικού μας εγχειρήματος.
Δεν ξεχνάμε πόσο πληγώσαμε και πληγωθήκαμε το τελευταίο διάστημα, από διχαστικές
επιλογές.

Εγγύηση για να μην επαναληφθούν παρόμοια φαινόμενα, είναι  η  ειλικρινής επιβεβαίωση της συμφωνίας μας  ότι πορευόμαστε όλοι μαζί, η ενίσχυση της κοινωνικής  μας γείωσης, η συνεχής εξωστρεφής δράση μας, η ενεργοποίηση του κόσμου του ΣΥΡΙΖΑ και η ουσιαστική συμμετοχή του στην αντιμετώπιση των προβλημάτων σε τοπικό και κλαδικό επίπεδο, καθώς και στις πολιτικές διαδικασίες που αφορούν στην κεντρική πολιτική μας παρουσία. Ένα προαπαιτούμενο για την υλοποίηση αυτής της συμμετοχής είναι η παρουσία των εργαζομένων , των νέων   των γυναικών στο προσκήνιο των δραστηριοτήτων του ΣΥΡΙΖΑ  και η ανάδειξη  των ζητημάτων φύλου συνδυασμένων  με την σκληρή ταξική αντιπαράθεση ενάντια στην  υπερεκμετάλλευση των εργαζομένων. Η ενότητα της Αριστεράς αποτέλεσε για τις δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ στρατηγική επιλογή. Δεν θα επιτρέψουμε ούτε να σπαταληθεί, ούτε να απαξιωθεί και μάλιστα σε μια τέτοια συγκυρία που η ανάγκη της αναδεικνύεται εξαιρετικά επίκαιρη, για το λαό και τον τόπο.

Έχοντας συνείδηση των δυσκολιών της σύνθεσης των διαφορετικών εκτιμήσεων και θέσεων σε κρίσιμα  οικονομικά ζητήματα  αλλά και τις διαφορετικές προσεγγίσεις στα ζητήματα της οργανωτικής λειτουργίας του ΣΥΡΙΖΑ, προτείνουμε  ένα πολιτικό πλαίσιο διαλόγου για προβληματισμό και εμπλουτισμό.

Ένα πλαίσιο που να χωράνε όλες οι δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ, όχι μίνιμουμ για να μην μπορεί να δράσει, αλλά  προωθητικό και επαρκές και για να δράσει και για να προβάλει την πολιτική του ταυτότητα και ιδιαιτερότητα.

1.  Το πολιτικό ζήτημα
Λύση Αριστεράς στην πολιτική κρίση


Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ έχει εξελιχθεί στη χειρότερη και πιο επικίνδυνη κυβέρνηση της μεταπολίτευσης. Η παραμονή της στην εξουσία  θα συνοδευτεί  με ακόμα πιο άγρια εκμετάλλευση των εργαζομένων, με ολοκλήρωση  της κατεδάφισης του κοινωνικού κράτους, με καθολική εκποίηση της δημόσιας περιουσίας, των υποδομών και του δημόσιου πλούτου της χώρας με υποθήκευση του μέλλοντος της χώρας στα συμφέροντα του κεφαλαίου, με μια μακρόχρονη πρόσδεσή της σε ένα πείραμα χρεοκοπίας του λαού και ενός νέου απεχθούς μοντέλου κοινωνίας, με συρρίκνωση της δημοκρατίας και ενίσχυση του αυταρχισμού και της καταστολής, με υπονόμευση της εθνικής μας ανεξαρτησίας και της λαϊκής κυριαρχίας.

Δεν έχει την πολιτική, δημοκρατική και ηθική νομιμοποίηση να υποτάσσει τη χώρα και το λαό στις απαιτήσεις των κυρίαρχων δυνάμεων του καπιταλισμού.
Σήμερα καθίσταται βασικός όρος επιβίωσης της κοινωνίας η ανάγκη:

Να ανατραπεί η πολιτική της κυβέρνησης, να ηττηθεί και να «φύγει» η κυβέρνηση Παπανδρέου. Να αποδυναμωθεί συνολικά ο δικομματισμός, να αδρανοποιηθούν τα εφεδρικά σενάρια διαμόρφωσης μνημονιακών πλειοψηφιών, να αλλάξει ο κοινωνικός και πολιτικός συσχετισμός δυνάμεων, να ενισχυθούν οι δυνάμεις της Αριστεράς.

Καμιά αυταπάτη δεν πρέπει να υπάρξει ότι η ΝΔ μπορεί να αποτελέσει εναλλακτική λύση στην κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, αφού η ΝΔ παρά την αντιπολιτευτική, αντιμνημονιακή ρητορική της, συμφωνεί με τη νεοφιλελεύθερη, σκληρή ταξική πολιτική της κυβέρνησης.

Εξάλλου οι πρόσφατες εκλογές στην Πορτογαλία έδειξαν καθαρά που οδηγούν τα πολύ υψηλά ποσοστά αποχής, ως ψήφος διαμαρτυρίας προς τις μνημονιακές επιλογές.

Ο ΣΥΡΙΖΑ αγωνίζεται με στόχο να δημιουργηθούν οι όροι  κοινής δράσης, σύγκλισης και συμπαράταξης  όλης της αριστεράς και της συνάντησής της με τον κόσμο του  ΠΑΣΟΚ που διαχωρίζει σταθερά και αξιόπιστα τη θέση του από τις πολιτικές των μνημονίων. Ο ΣΥΡΙΖΑ  καλεί  στη συγκρότηση  μετώπου κοινής δράσης και πολιτικής συνεργασίας ώστε να διαμορφωθεί μια νέα κοινωνική και πολιτική πλειοψηφία, ένας νέος συνασπισμός εξουσίας στη βάση ενός προωθημένου ριζοσπαστικού, προγράμματος.

2. Το οικονομικό ζήτημα
Να δώσουμε ένα τέλος στην βαρβαρότητα του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού. 



Οι συνέπειες της εφαρμογής του μνημονίου είναι  δραματικές. Η κυβέρνηση  με εργαλείο το μνημόνιο πέτυχε να ικανοποιήσει τις πιο μύχιες επιδιώξεις του κεφαλαίου, να ανατρέψει θεμελιώδεις κατακτήσεις δεκαετιών πάλης των εργαζομένων και ευρύτερων λαϊκών στρωμάτων, να βυθίσει την οικονομία στο φαύλο κύκλο υπερχρέωσης και ύφεσης. Παρά την αποτυχία των μέτρων να υλοποιήσουν τους διακηρυγμένους στόχους, η κυβέρνηση και η τρόικα επιμένουν στην ίδια και σκληρότερη γραμμή. Ήδη εξαγγέλθηκαν συμπληρωματικά μέτρα για το 2011 και νέα κατεδαφιστικά μέτρα για την τριετία 2012-14, ενώ προωθείται το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας και ό,τι έχει απομείνει από τις δημόσιες επιχειρήσεις. Κάτι που αποτελεί τεράστιο έγκλημα σε βάρος της κοινωνίας και της χώρας μας.

Το προωθούμενο σύμφωνο για το ευρώ, όχι μόνο δεν αντιμετωπίζει το δομικό πρόβλημα του μηχανισμού του ευρώ που παράγει τεράστιες αποκλίσεις, εξαρτήσεις και υπερχρέωση αλλά αντίθετα  επιβάλει τη δικτατορία των αγορών, των ισχυρών κρατών, των τραπεζών και των δανειστών ενώ συρρικνώνει  περαιτέρω τη δημοκρατία, ενισχύει τον αυταρχισμό και την καταστολή και θεσμοθετεί το νεοφιλελευθερισμό.
Οι κυρίαρχες δυνάμεις του καπιταλισμού οικοδομούν συστηματικά ένα μοντέλο Ε.Ε. που έχει ως χαρακτηριστικά:

·    το μιλιταρισμό,
·    την κατάργηση της κρατικής ιδιοκτησίας σε όλους τους τομείς
·    την εφαρμογή σκληρών ταξικών μέτρων διανομής του πλούτου υπέρ του κεφαλαίου και μιας μικρής κοινωνικής μειοψηφίας
·    την κατεδάφιση των κατακτήσεων και των δικαιωμάτων του κόσμου της εργασίας
·    την υπονόμευση του μέλλοντος των νέων,
·     τη συρρίκνωση της δημοκρατίας
·    την απαξίωση των θεσμών, την ενίσχυση του αυταρχισμού και της καταστολής, την κλιμάκωση των φαινομένων ρατσισμού, την οικολογική υποβάθμιση.

Εμείς σε συντονισμό και με άλλες δυνάμεις στην Ε.Ε. και την Ευρώπη, παλεύουμε για την ανατροπή αυτού του μοντέλου.
Σήμερα περισσότερο από ποτέ είναι επίκαιρη η ανάγκη για ανατροπή του οικονομικού και κοινωνικού μοντέλου που οικοδομεί ο νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός και η σύνδεση της εναλλακτικής πρότασης με τη σοσιαλιστική προοπτική .
Οι θέσεις  του ΣΥΡΙΖΑ για ένα εναλλακτικό πρότυπο οικονομικού, κοινωνικού και οικολογικού μετασχηματισμού της χώρας σε  όφελος του εργαζόμενου λαού που θα περιλαμβάνει και την ισότητα ανάμεσα στα δύο φύλα, εντάσσονται σ’ ένα συνολικό σχέδιο και πρόγραμμα  που κατευθύνει την δράση του.
Οι  επίκαιροι  άξονες δεν μπορεί παρά να θέτουν τα πιο κάτω ζητήματα:

-    α. Άμεση απεμπλοκή από όλα τα μνημόνια –ελληνικά και ευρωπαϊκά- και τις συνέπειές τους.
-    β. Πάλη για να μην εγκριθεί το νέο τετραετές μνημόνιο.
-    γ. Ριζική αναδιανομή του πλούτου και του εισοδήματος, αποκατάσταση των πληγμάτων που έχουν δεχθεί οι μισθοί και οι συντάξεις, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις και η παραγωγική βάση της χώρας. Ανατροπή των περικοπών και επιστροφή των μισθών και συντάξεων στα επίπεδα που είχαν πριν το μνημόνιο. Φορολόγηση των μεγάλων επιχειρήσεων με συντελεστή 45%.  Φορολόγηση της μεγάλης ακίνητης περιουσίας και της εκκλησιαστικής και μοναστηριακής περιουσίας. Μέτρα για την αύξηση της σταθερής εργασίας, την απόκρουση των απολύσεων και της απορυθμισμένης εργασίας, την ισότητα των δύο φύλων στην εργασία, την εξάλειψη κάθε μορφής βίας στους χώρους εργασίας.   Στήριξη των ανέργων, του κοινωνικού κράτους και ενός δημόσιου και κοινωνικού ασφαλιστικού συστήματος, σύμφωνα με τις απαιτήσεις των Συνδικάτων.
-    δ. Απόρριψη του Συμφώνου για το ευρώ. Η κυβέρνηση δεν έχει καμιά  νομιμοποίηση να υπογράψει αυτό το Σύμφωνο, ούτε η Βουλή να το εγκρίνει. Να μιλήσει ο λαός και να το απορρίψει με δημοψήφισμα. Συμβάλουμε στην ανάπτυξη αντίστοιχων κινημάτων σε εθνικό και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ταυτόχρονα, ανεξάρτητα από τις υπάρχουσες διαφορετικές  απόψεις,                            για την ανατροπή του νεοφιλελεύθερου ευρωπαϊκού οικοδομήματος, για την υπεράσπιση των κατακτήσεων των εργαζομένων.
-    ε. Ριζική  αντιμετώπιση του χρέους.
Το χρέος συνιστά μείζον πρόβλημα, έχει καταστεί μη βιώσιμο και μη διαχειρίσιμο. Έχει καθαρά σκληρό ταξικό χαραχτήρα και  είναι σύμπτωμα των επιλογών των δυνάμεων του κεφαλαίου. Δεν είναι χρέος του λαού και δεν μπορεί να φορτώνεται στην πλάτη του. Διεκδικούμε τη διαγραφή του μέγιστου μέρους του και ουσιαστική βελτίωση των όρων αποπληρωμής του υπόλοιπου, ανάλογα με τις  πραγματικές δυνατότητες της χώρας. Συμβάλουμε στην ανάπτυξη κινήματος, συμμετέχουμε σε μορφές ελέγχου (Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου, Επιτροπή Έλεγχου της Βουλής), αμφισβήτησης  και προσδιορισμού του απεχθούς και παράνομου τμήματός του, τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Αποκρούουμε τα σενάρια «αναδιάρθρωσης», που μεθοδεύονται με αλλεπάλληλους νέους δανεισμούς και στοχεύουν να εξυπηρετήσουν τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα των κερδοσκόπων δανειστών δημιουργώντας ταυτόχρονα συνθήκες μόνιμης υπερχρέωσης και υποθήκευσης της δημόσιας περιουσίας.
-    στ. Εθνικοποίηση-κοινωνικοποίηση με εργατικό και κοινωνικό έλεγχο του Τραπεζικού συστήματος της χώρας, αλλαγή του προσανατολισμού και της λειτουργίας του, υπέρ του λαού και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
-    ζ. Υπεράσπιση  του δημόσιου χαρακτήρα των αγαθών της παιδείας, της υγείας, της  παροχής ενέργειας, της παροχής κοινωφελών υπηρεσιών, της κοινωνικής προστασίας και πρόνοιας.
-    η. Απόκρουση των ιδιωτικοποιήσεων και της εκποίησης της δημόσιας περιουσίας. Εφαρμογή προγραμμάτων ανασυγκρότησης της οικονομίας σε όφελος των εργαζομένων και του λαού.
-    θ. Δημοκρατική αναμόρφωση του κράτους και του πολιτικού συστήματος.
-    ι. Πάλη για διαμόρφωση προϋποθέσεων που θα υπηρετήσουν το όραμα και το στρατηγικό στόχο του σοσιαλιστικού μετασχηματισμού της κοινωνίας.

3. Το κοινωνικό πρόβλημα
Για μια αγωνιστική  κοινωνική συμμαχία των θυμάτων του μνημονίου.



Η 4η Πανελλαδική Συνδιάσκεψή μας, πραγματοποιείται μέσα σε ένα εξαιρετικά «καυτό» και εκρηκτικά κοινωνικό και πολιτικό περιβάλλον.

Η βαρβαρότητα του μνημονίου, που συνεχώς ανανεώνεται και ενισχύεται, το ξεπούλημα του πλούτου της χώρας και η πρωτοφανής επέμβαση της τρόικας, του ΔΝΤ, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Κεντρικής Ευρωπαϊκής Τράπεζας, στα εσωτερικά μας, έχουν οδηγήσει τους εργαζόμενους, το σύνολο του ελληνικού λαού και τη χώρα μας στη χειρότερη κατάσταση στη σύγχρονη ιστορία.
Σ’ αυτή τη ζοφερή πραγματικότητα έχουμε από την ώρα που εξαγγέλθηκε το μνημόνιο και τα πρώτα μέτρα της κυβέρνησης, μια συνεχή κλιμάκωση των λαϊκών αγώνων σε πολλά επίπεδα. Απεργίες, συλλαλητήρια και πολλές άλλες μορφές αντίστασης και πάλης, νέα κοινωνικά κινήματα (διόδια, δεν πληρώνω, ακρίβεια, χωματερές κλπ) σφράγισαν αυτούς τους αγώνες την προηγούμενη περίοδο.
Το τελευταίο διάστημα μπήκαμε σε μια νέα φάση του κινήματος αντίστασης κατά των μέτρων, που αποτελεί τομή και νέα ποιότητα. Έχουμε το κίνημα των «αγανακτισμένων». Στην πλατεία Συντάγματος και σε όλες τις πλατείες των μεγάλων πόλεων της χώρας.
Ένα κίνημα που διαμορφώνει κλίμα αισιοδοξίας και θετικές προοπτικές.

Τα κύρια χαρακτηριστικά αυτού του κινήματος είναι:

·    Η συγκλονιστική συμμετοχή νέων, αλλά και όλων ανεξαιρέτως των ηλικιών, η μαζικότητα, η συνέχεια, η μαχητικότητα, η πανελλαδική διάστασή του, ο αυτόνομος χαρακτήρας του, τα στοιχεία της συλλογικότητας, της δημοκρατίας, της αλληλεγγύης και του διεθνισμού.
·    Η σαφήνεια των κεντρικών του στόχων:
- Να ανατραπεί το μνημόνιο και τα πρόσθετα μέτρα
- Να φύγει η κυβέρνηση
- Να φύγει η τρόικα από την Ελλάδα.

Τα συνθήματα αυτά ενώνουν όλους και όλες που συμμετέχουν στο κίνημα των «αγανακτισμένων».

Οι δυνάμεις του κατεστημένου, αιφνιδιασμένες και αμήχανες στην αρχή, προσπάθησαν για λίγο να χαϊδέψουν αυτό το κίνημα και να το φέρουν σε αντιπαράθεση με το εργατικό και λαϊκό κίνημα της προηγούμενης περιόδου. Τώρα περνούν ανοιχτά σε επίθεση με σαφή την προσπάθεια συκοφάντησής του. Μιλούν  για δήθεν κινδύνους, για τη δημοκρατία και την ομαλή πορεία της χώρας, εκμεταλλευόμενες κυρίως κάποια ακραία συνθήματα τμημάτων αυτού του κινήματος.

Αποτελεί θετική εξέλιξη ότι το κίνημα των «αγανακτισμένων», με την πάροδο του χρόνου, χωρίς να χάνει τη μαζικότητα του, οργανώνεται με συστηματικό και συλλογικό τρόπο, ενώ εντείνεται η προσπάθεια προσανατολισμού του σε συγκεκριμένους στόχους ανατροπής της νεοφιλελεύθερης και αντιλαϊκής πολιτικής.
Καθημερινά πραγματοποιούνται ανοιχτές συνελεύσεις με μεγάλη συμμετοχή και ευρύ φάσμα συμμετεχόντων. Έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον οι μορφές άμεσης δημοκρατίας που χρησιμοποιούνται.
Οι συνελεύσεις αυτές συζητούν για όλα τα ζητήματα που αφορούν την πορεία αυτού του κινήματος.
Μέσα στον Ιούνιο προβλέπεται κλιμάκωση των εκδηλώσεων. Ενόψει της Συνόδου Κορυφής της Ε.Ε. και της ψήφισης από τη Βουλή του νέου «μεσοπρόθεσμου» προγράμματος.

Η κυβέρνηση καλλιεργεί και ποντάρει στο φόβο της κοινωνίας και των εργαζομένων, με επίκληση κυρίως των επιπτώσεων της χρεοκοπίας της χώρας. Ως ένα βαθμό καταφέρνει επικοινωνιακά να δημιουργήσει ένα τέτοιο κλίμα. Αυτό το «μούδιασμα» του λαϊκού κινήματος ενίσχυσαν και άλλοι παράγοντες και κυρίως η αφερεγγυότητα της ηγεσίας του συνδικαλιστικού κινήματος και οι δυσκολίες κοινής δράσης και συνεργασίας των δυνάμεων της Αριστεράς. Πρωταρχικό ζήτημα για τον ΣΥΡΙΖΑ είναι η συμβολή του στην ανάπτυξη ενός ισχυρού μαζικού κινήματος με κεντρικά συνθήματα - μηνύματα :

α. Δε χρωστάμε. Το χρέος δεν είναι του λαού.
β. Δεν πληρώνουμε. Δεν αναγνωρίζουμε το επαχθές και τοκογλυφικό, δηλαδή το μεγαλύτερο μέρος του χρέους. Να πληρώσουν το κεφάλαιο και αυτοί που προκάλεσαν την κρίση.
γ. Δεν πουλάμε. Θεωρούμε έγκλημα το ξεπούλημα του δημόσιου πλούτου.
δ. Δεν αποδεχόμαστε τις όλο και χειρότερες, τις βάρβαρες μνημονιακές πολιτικές.

Στόχοι του κινήματος είναι:

- Η απεμπλοκή από το μνημόνιο, η υπεράσπιση  των εισοδημάτων και των δικαιωμάτων, η αναδιανομή του πλούτου,  η έκφραση έμπρακτης αλληλεγγύης ώστε να κρατηθούν όρθιοι οι εργαζόμενοι και τα λαϊκά στρώματα,
- Η προάσπιση των δημόσιων αγαθών, η επαναφορά των νευραλγικών τομέων της οικονομίας και της κοινωνίας στην κρατική ιδιοκτησία, με ουσιαστικό κοινωνικό έλεγχο,
- Το χτύπημα της ακρίβειας, της ανεργίας και του κοινωνικού αποκλεισμού.
Είναι επείγον ζήτημα  να αλλάξει η κατάσταση.
- Να  ξεπεραστεί η αδράνεια των  ηγεσιών  των κεντρικών συνδικάτων.
- Μορφές συντονισμού που δοκίμασε το εργατικό κίνημα στο παρελθόν των δευτεροβάθμιων και πρωτοβάθμιων σωματείων, πρωτοβουλίες  ανέργων, επισφαλώς εργαζομένων και ανέργων, κινήματα ανυπακοής αλληλεγγύης και υποστήριξης δημόσιων αγαθών, πρέπει να αναπτύσσονται και να  βρίσκουν τρόπο  να ενοποιούνται σε κεντρικό επίπεδο σε ένα ενιαίο κέντρο αγώνα με όρους συμμαχίας όλων των λαϊκών στρωμάτων που πλήττονται από τις μνημονιακές πολιτικές.
Ιδιαίτερο ρόλο σ’ αυτό τον αγώνα θα παίξουν και οι δυνάμεις της νεολαίας, εργαζόμενης και σπουδάζουσας, που το μνημόνιο και τα συνολικά μέτρα της κυβέρνησης υπονομεύουν σε τρομακτικό βαθμό τη δυνατότητα εργασίας τους και συνολικά το μέλλον τους.
- Οι γυναίκες, πληττόμενες ιδιαίτερα σκληρά από την κρίση, συγκροτούν έναν εξαιρετικά δυναμικό παράγοντα αντίστασης και αλλαγής που μπορεί να αξιοποιηθεί, πάντα βέβαια με όρους ισότητας ανάμεσα στα δύο φύλα που, θα γίνουν σεβαστοί και όταν οι αγώνες ευοδωθούν.
- Οι Συνελεύσεις των Οργανώσεων του ΣΥΡΙΖΑ (Νομαρχιακές, Τοπικές, Κλαδικές, Θεματικές) να χρεώσουν μέλη τους και να πάρουν πρωτοβουλίες για τη στήριξη γενικότερα των κινημάτων ανυπακοής, αλλά και των κινημάτων που αναπτύσσονται ιδιαίτερα στους τομείς της εκπαίδευσης (Καλλικράτης στα Σχολεία) της Υγείας (Καλλικράτης στα Νοσοκομεία), του φεμινισμού, στο Περιβάλλον (Σκουπίδια, χωματερές κλπ), στο «δεν πληρώνω», στην «ακρίβεια» κλπ.

Το Μνημόνιο και η νέα απεχθής εποχή στην οποία μας εισάγει, δεν έχει μόνο οικονομικά χαρακτηριστικά και επιπτώσεις. Διαπερνά όλη την κοινωνική ζωή και προωθεί την ιδεολογία της αλληλοεξόντωσης και της υποταγής σε ζητήματα πολιτισμού, μόρφωσης, ιδεολογίας, ΜΜΕ, ηθικής υπόστασης, ισοτιμίας των πολιτών όσον αφορά τα δύο φύλα και όσον αφορά τους/τις πολίτες από τη μια και τους/τις μετανάστες/τριες από την άλλη. Είναι μια πολιτιστική οπισθοδρόμηση που αγγίζει κάθε πλευρά της ζωής. Είναι θετικό που και τα ποιοτικά στοιχεία της αντίστασης έχουν αρχίσει ήδη να αναδεικνύονται μέσα από ποικίλα κινήματα αλληλεγγύης και πρωτοπόρες ιδέες.

**********

B. ΓΙΑ ΤΟ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ
ΣΥΡΙΖΑ: ΚΑΝΟΥΜΕ ΜΙΑ ΝΕΑ ΑΡΧΗ
ΘΕΜΕΛΙΩΝΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ ΜΑΣ ΚΑΙ ΤΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΜΑΣ.

1. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα πρωτότυπο πολιτικό σχήμα που, χωρίς να είναι ενιαίος πολιτικός οργανισμός, συνιστά μια πολιτική συμμαχία  κομμάτων, οργανώσεων και μη ενταγμένων σε συνιστώσες αγωνιστών/στριών της αριστεράς και προοδευτικών πολιτών, που λειτουργεί  με την μορφή του πολιτικού κινήματος.Τα κόμματα και οι οργανώσεις που συμμετέχουν διατηρούν την  οργανωτική, πολιτική και ιδεολογική αυτοτέλειά τους, αλλά φροντίζουν ώστε  να προωθούνται οι κοινοί στόχοι και  η αυτοτελής τους δράση να μην εμποδίζει την κοινή πολιτική δράση.
Οι αποφάσεις σε όλη την κλίμακα του ΣΥΡΙΖΑ επιδιώκεται να λαμβάνονται συναινετικά και με ομοφωνία, με εξάντληση όλων των δυνατοτήτων και περιθωρίων που υπάρχουν, και όταν αυτό δεν επιτυγχάνεται, με την πλειοψηφία των 2/3.
Για τη  διαμόρφωση της οργανωτικής δομής του ΣΥΡΙΖΑ λαμβάνεται σοβαρά υπόψη η ανάγκη να μην διακυβεύεται ο χαρακτήρας του και συγχρόνως να βαθαίνει η δημοκρατική λειτουργία στην κατεύθυνση των δικαιωμάτων των μελών. Ιδιαίτερη φροντίδα έχει καταβληθεί ώστε να συμμετέχουν ισότιμα η Νεολαία, οι γυναίκες ,οι  Περιφέρειες και οι Συνιστώσες.. Ο τρόπος συγκρότησης της Πανελλαδικής Σύσκεψης αλλά και της Σ.Ε. είναι ένα μίγμα αυτών των παραγόντων και συνδυάζει τον ορισμό ή επιλογή με τη δυνατότητα εκλογικής διαδικασίας.

2. Ο ΣΥΡΙΖΑ συγκροτείται  με ανοιχτές διαδικασίες σε νομαρχιακό, τοπικό και κλαδικό επίπεδο και επιχειρεί να  συσπειρώσει  στο πολιτικό σχέδιο της  ριζοσπαστικής αριστεράς  ευρύτατο αριθμό πολιτών. Τα οργανωτικά κύτταρα του ΣΥΡΙΖΑ συγκροτούνται παντού σε νομαρχιακό επίπεδο στους νομούς της χώρας και σε επίπεδο κλάδων και δήμων στις μεγάλες πόλεις. Μέλη τους θεωρούνται τα μέλη όλων των οργανώσεων – συνιστωσών που τον συγκροτούν και οι μη ενταγμένοι- ες σε επιμέρους συνιστώσα αριστεροί πολίτες-αγωνιστές που επιθυμούν  να συμμετάσχουν στην οργανωμένη του δράση και καταγράφονται στις καταστάσεις των τοπικών οργανώσεων. Στόχος είναι η εξωστρεφής δράση του ΣΥΡΙΖΑ, η συμμετοχή στο κίνημα κάθε περιοχής και κλάδου, η ανάπτυξη πολιτικών πρωτοβουλιών, η πολιτική παρέμβαση για τα ζητήματα ευθύνης του. Η δράση των οργανωτικών κυττάρων του ΣΥΡΙΖΑ, συντονίζεται από αντιπροσωπευτική Γραμματεία, η οποία ορίζει τον/την Συντονιστή της, που εναλλάσσεται σε τακτά χρονικά διαστήματα (πχ ανά 6μηνο).

3. Σε κεντρικό  επίπεδο  ο πολιτικός σχεδιασμός  και οι αποφάσεις για θέσεις, δράσεις και πρωτοβουλίες λαμβάνονται από την Πανελλαδική Συντονιστική Επιτροπή  που πρέπει να έχει ευρεία σύνθεση . Η ΠΣΕ  ορίζει Συντονιστή-στρια της δουλειάς της, ο οποίος/α εναλλάσσεται ανά εξάμηνο  καθώς και τριμελές γραφείο τύπου και οργανωτική επιτροπή.
Ο  ΣΥΡΙΖΑ σε κεντρικό επίπεδο εκπροσωπείται από τον εκάστοτε Πρόεδρο της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ.
Στη Γραμματεία διατυπώθηκε και η πρόταση  να εκπροσωπείται  από τον/την εκάστοτε συντονιστή της δουλειάς της.
Συγκροτούνται επίσης θεματικές επιτροπές, που ασχολούνται με συγκεκριμένους τομείς δράσης, ενώ για επίκαιρα και κρίσιμα θέματα  δημιουργούνται ad hoc ομάδες εργασίας και διοργανώνονται ειδικές συζητήσεις για επεξεργασία θέσεων .

4. Η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη  συνέρχεται  μία φορά τον χρόνο και αποτελεί  ένα σώμα διαβούλευσης και αποφάσεων για  την εκτίμηση του απολογισμού δράσης  και την διαμόρφωση της πολιτικής  στάσης του σχήματος για τον επόμενο χρόνο. Η Συνδιάσκεψη απαρτίζεται  από την  Συντονιστική  Επιτροπή και από  αντιπροσώπους, οι οποίοι-ες ορίζονται (συναινετικά ή με εκλογές) από τις νομαρχιακές, τοπικές και κλαδικές οργανώσεις. Αντιπροσώπους, επίσης, μπορούν να ορίζουν οι θεματικές Επιτροπές, καθώς και οι Επιτροπές Νεολαίας και Γυναικών.
Η Συνδιάσκεψη  μπορεί να επικυρώνει  την σύνθεση της Συντονιστικής Επιτροπής (κάθε δύο χρόνια, ανάλογα  με τον τρόπο που θα αποφασιστεί ) και να  συζητά τις προτάσεις  που εισηγείται η Συντονιστική Επιτροπή. Μετά την συζήτηση  διαμορφώνεται από την ΣΕ το τελικό σχέδιο απόφασης και επικυρώνεται.

5. Οι δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ  συντονίζονται στο μαζικό επίπεδο με στόχο την μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα (στο εργατικό κίνημα, στα κινήματα, στην τοπική αυτοδιοίκηση).

6. Για κρίσιμα ζητήματα  οργανώνονται συζητήσεις σε όλες τις νομαρχιακές, κλαδικές και τοπικές επιτροπές, ενώ με πρόταση  της ΣΕ ή ενός ποσοστού των μελών του ΣΥΡΙΖΑ που θα οριστεί, μπορεί για κρίσιμες επιλογές να οργανώνονται δημοψηφίσματα.

Ενδεικτικά η πρώτη Πανελλαδική Σύσκεψη αντιπροσώπων συγκροτείται ως εξής:

1.    Διαμορφώνεται, άμεσα, ο κατάλογος μελών ΣΥΡΙΖΑ από τα μέλη των συνιστωσών και τους ανένταχτους.
2.    Νομαρχιακές Επιτροπές, συγκροτούνται στις έδρες κάθε Νομού, ενώ Τοπικές Επιτροπές συγκροτούνται σε  επίπεδο Δήμου, κυρίως των περιοχών Αττικής και Θεσ/νίκης, αλλά και σε πόλεις κάθε Νομού.
3.    Οι αντιπρόσωποι επιλέγονται ή εκλέγονται με μέτρο 1 αντιπρόσωπος ανά 5 συμμετέχοντα στη Συνέλευση μέλη:
Στην περίπτωση που τελικά υπάρχει πολύ μικρή συμμετοχή μελών σε κάποια συνέλευση και πολύ μεγάλη διαφορά μεταξύ των εγγεγραμμένων μελών και των μελών που πήραν μέρος στη συνέλευση, μπορεί, σε συμφωνία με την 11μελή Γραμματεία, να σταλεί αυξημένος αριθμός αντιπροσώπων από όσους δικαιούται η οργάνωση με βάση το μέτρο 1:5.
Για την εκλογή αντιπροσώπων :
·    Για την εκλογή αντιπροσώπων σε σχέση με τα φύλα προτείνεται η ισομερής αντιπροσώπευση των δύο φύλων
·    Για την εκλογή αντιπροσώπων μη ενταγμένων σε συνιστώσες προτείνεται :
      Α) η όσο γίνεται πιο διευρυμένη συμμετοχή τους και σε κάθε περίπτωση να μην υπολείπεται του 20% του αριθμού των αντιπροσώπων.
      Β) να εκπροσωπούνται οι μη ενταγμένοι σε συνιστώσες σε ποσοστό 50%  
Για το ζήτημα αυτό θα υπάρξει επεξηγηματικό κείμενο της Γραμματείας.

4.    Η Κοινοβουλευτική Ομάδα και ο Ευρωβουλευτής είναι κανονικά μέλη της Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης.
Η Πανελλαδική Συντονιστική Επιτροπή,  μπορεί ενδεικτικά να συγκροτείται:
- Από τα μέλη της Εκτελεστικής Γραμματείας.
- Από τα μέλη της Κοινοβουλευτικής και Ευρωβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ.
- Από 3 μέλη που ορίζει κάθε Συνιστώσα του ΣΥΡΙΖΑ.
- Από 30 μέλη της Περιφέρειας Αττικής, 10 μέλη της Περιφέρειας Μακεδονίας και 3       μέλη από τις άλλες 11 Περιφέρειες της χώρας.
- Από 3 μέλη από τις Επιτροπές Γυναικών, Νεολαίας και τις άλλες Θεματικές Επιτροπές.
Η σύνθεση της ΠΣΕ χρειάζεται μέριμνα ώστε να περιλαμβάνει  ικανή εκπροσώπηση εργαζομένων, γυναικών , νέων και  μη ενταγμένων με τρόπο που θα αποφασιστεί από την συνδιάσκεψη.
Το ζήτημα αυτό θα ξανασυζητηθεί πριν την Πανελλαδική Συνδιάσκεψη, αφού έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες και υπάρχει σαφής εικόνα.
Η Πανελλαδική Συντονιστική Επιτροπή, συνεδριάζει τακτικά ανά 3μηνο και έκτακτα όταν αποφασίσει η Εκτελεστική Γραμματεία ή το ζητήσουν 3 Συνιστώσες ή 10 μέλη της ΠΣΕ.

Η ΠΣΕ ορίζει 11μελή Εκτελεστική Γραμματεία, την οποία  εξουσιοδοτεί να αναπτύσσει την τρέχουσα δραστηριότητα με βάση τις αποφάσεις της και το γενικότερο Πολιτικό Πλαίσιο της Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης.

Γενικά σε ότι αφορά τη συγκρότηση των οργάνων και των Σωμάτων του ΣΥΡΙΖΑ, την εκλογή αντιπροσώπων και την διάταξη των στελεχών του , σε όλα τα επίπεδα, ισχύει και πρέπει να εφαρμόζεται η αρχή του πλουραλισμού.
**********
8 Ιουνίου 2011

Τετάρτη 8 Ιουνίου 2011

«Λιτότητα σημαίνει να πληρώνουν οι φτωχοί για τους πλούσιους»

Drowning in a materialistic world, by Tim Houlihan (Own work) [CC-BY-SA-3.0 ], via Wikimedia Commons


από την ιστοσελίδα του ΕΞΑΝΤΑ, 24.05.11

Συνέντευξη του δημοσιογράφου, πολιτικού αναλυτή και συγγραφέα Φίνταν Ο’ Τουλ στον Αχιλλέα Κουρεμένο, για το ντοκιμαντέρ του Εξάντα «Ο Υπάκουος Τίγρης», που μεταδόθηκε από τη ΝΕΤ στις 25 Μαΐου.

Πώς κατέληξε μια οικονομία σαν της Ιρλανδίας, αποκαλούμενη και «Κέλτικος Τίγρης», να είναι μια οικονομία σε βαθειά ύφεση;
Η Ιρλανδία ήταν μια πολύ υποανάπτυκτη οικονομία και στα μέσα του 90’ άρχισε να αναπτύσσεται πολύ γρήγορα, κυρίως ως αποτέλεσμα των αμερικανικών επενδύσεων. Η Ιρλανδία ήταν σχετικά φτηνή, ήταν αγγλόφωνη, είχε εκπαιδευμένο εργατικό δυναμικό νέων ανθρώπων και άρα ήταν ένα καλό πολύ μέρος για τις αμερικάνικες επενδύσεις. Στην ουσία, αυτό δημιούργησε τον Κέλτικο Τίγρη. Όμως, ο Κέλτικος Τίγρης πραγματικά τελείωσε το 2001.

Αλλά, παραδόξως σαν ζόμπι, είχε μια μετά θάνατον ζωή και είναι αυτή με την οποία έχουμε να κάνουμε. Η αμερικανική οικονομία άρχισε να υποχωρεί, το «ΙΤ μπουμ» είχε τελειώσει, η 11/09 συνέβη. Όμως, η κυβέρνηση ενθάρρυνε ένα νέο είδος οικονομικής έκρηξης, το οποίο βασιζόταν, σχεδόν εξ’ ολοκλήρου, στα ακίνητα και στις τραπεζικές εργασίες, που δεν είχε καθόλου να κάνει με το να φτιάχνουν οι άνθρωποι κάτι και να το πουλάνε. Ήταν μια κλασσική χρηματοπιστωτική φούσκα.

Αν ρωτήσεις τώρα την κυβέρνηση θα σου πει ότι αυτό συνέβη επειδή οι τράπεζες ήταν παράλογες, οι κατασκευαστές ήταν παράλογοι…Λοιπόν, οι κατασκευαστές ήταν πάντα τρελοί, οι τράπεζες ήταν πάντα άπληστες. Είναι στη φύση αυτών των ανθρώπων να είναι έτσι. Το πραγματικό ζήτημα είναι ότι η κυβέρνηση από μόνη της ενθάρρυνε αυτή την απληστία, αυτό το θράσος, γιατί υπήρχε ο βραχυπρόθεσμος στόχος να επανεκλεγούν. Συνεπώς, ήθελαν η οικονομία να είναι επισήμως σε έξαρση. Και από τη στιγμή που φούσκωσαν τη φούσκα των ακινήτων, αυτή έσκασε.

Υπάρχουν ισχυρισμοί ότι υπήρχε άμεση σχέση μεταξύ των πολιτικών, των τραπεζών και των κατασκευαστών. Αληθεύει αυτό;
Δεν τίθεται καν ζήτημα ότι υπήρχε ένα τρίγωνο και το οποίο ήταν ένα τρίγωνο των Βερμούδων, μέσα στο οποίο εξαφανίστηκε η Ιρλανδική οικονομία. Σε αυτό το τρίγωνο ήταν η κυβέρνηση, ήταν οι τράπεζες και ήταν και οι κατασκευαστές ακινήτων. Οι κατασκευαστές ακινήτων ήταν πολύ κοντά στο πολιτικό κόμμα, το Φίνα Φαίλ, το χρηματοδοτούσαν σε πολύ μεγάλο βαθμό και αυτό ανέκαθεν, έβλεπε τον εαυτό του ως το κόμμα των κατασκευών. Θυμάμαι, ένας πολιτικός του Φίνα Φαίλ μου είχε πει πριν πολύ καιρό: «Μετράμε την πρόοδο με τον αριθμό των γερανών που μπορείς να δεις στον ορίζοντα. Αν κοιτάξουμε πάνω από το Δουβλίνο και βλέπουμε παντού γερανούς, τότε ξέρουμε ότι όλα είναι μια χαρά». Αυτός ήταν ο ορισμός τους για την πρόοδο.

Και οι τράπεζες από την άλλη, πάντα είχαν μια πολύ στενή επαφή με τις ρυθμιστικές αρχές, την κεντρική Τράπεζα, την ίδια την κυβέρνηση και το Τμήμα Οικονομικών. Το Τμήμα Οικονομικών ανέκαθεν τρόμαζε από τις τράπεζες, οι τράπεζες ήταν αυτές που ήλεγχαν την κατάσταση. Και το πρόβλημα γινόταν χειρότερο από το γεγονός ότι έμπαινε η νεοφιλελεύθερη ιδεολογία στην κορυφή όλων αυτών. Έτσι, η Ιρλανδία κατά τη διάρκεια αυτής της εποχής γινόταν αντιληπτή όχι ως μια κάπως περίπλοκη χώρα στα δυτικά της Ευρώπης, αλλά ως το εργαστήριο όπου η νεοφιλελεύθερη οικονομία αποδεικνυόταν ότι είχε δίκιο. Και αν ακούσεις ιδιαίτερα τους αμερικάνους, τους βρετανούς και κάποιους δεξιούς πολιτικούς στην Ευρώπη, έλεγαν: «κοιτάξτε την Ιρλανδία, εδώ είναι η περίπτωση όπου αυτή η υποανάπτυκτη και αποτυχημένη οικονομία εφάρμοσε τις σωστές πολιτικές, μείωσε τη φορολογία, μείωσε τους ρυθμιστικούς κανόνες και ως δια μαγείας είναι τώρα μία από τις πλουσιότερες χώρες του κόσμου. Αυτό αποδεικνύει ότι ο νεοφιλελευθερισμός δεν είναι απλώς μια ιρλανδική συνταγή, είναι μια διεθνής συνταγή που όλοι πρέπει να ακολουθήσουν».

Αυτό είχε καταστροφικά αποτελέσματα στην Ιρλανδία, επειδή συνεισέφερε στην αυταπάτη. Αν είσαι μια μικρή χώρα με ιστορικό αποτυχίας και ξαφνικά έχεις όλους αυτούς τους ανθρώπους ανά τον κόσμο να λένε: «Είστε αστέρια, ότι κάνετε είναι απολύτως σωστά», ενισχύει την τάση που ήδη υπήρχε στους ανθρώπους, να νιώθουν: «αυτό που κάνουμε πρέπει να είναι σωστό, επειδή όλοι μας λένε ότι είμαστε η σπουδαιότερη μικρή χώρα στον κόσμο».

Για πολλά χρόνια η Ιρλανδία ήταν ο καλός μαθητής της ελεύθερης αγοράς. Ο νεοφιλελευθερισμός είχε αυτά που ζητούσε, μικρό κρατικό έλεγχο στην αγορά και μικρούς φορολογικούς συντελεστές. Αλλά, όταν έσκασε η φούσκα, το 2008, στράφηκαν προς την κυβέρνηση και το κράτος. Πώς το σχολιάζετε αυτό;
Όπως η Ιρλανδία υποθετικά ήταν το μεγάλο παράδειγμα της επιτυχίας του νεοφιλελευθερισμού, έγινε επίσης το μεγάλο παράδειγμα του ψέματός του. Στην Ιρλανδία, το κράτος απλώς καθόταν πίσω αφήνοντας τις αγορές να κάνουν αυτό που οι αγορές κάνουν καλύτερα… Και μετά, όταν επρόκειτο για τα συμφέροντα της άρχουσας τάξης, το κράτος ξαφνικά έγινε ένα παρεμβατικό κράτος, το οποίο παρεμβαίνει στην οικονομία και αναλαμβάνει την ευθύνη για τον τραπεζικό τομέα, αναλαμβάνει την ευθύνη για όλα του τα χρέη, καθορίζει το οτιδήποτε συμβαίνει.

Αλλά φυσικά, η πραγματικότητα κάτω από αυτή την ιδεολογία είναι ότι όταν τα ρίσκα αναλαμβάνονται και αποτυγχάνουν, δεν είναι οι «πρωτοπόροι», δεν είναι τα αφεντικά που θα πληρώσουν για αυτό, είναι στην ουσία οι απλοί άνθρωποι.

Είναι σαν να βλέπεις το σώμα της πολιτικής να στέκεται γυμνό και δεν είναι όμορφο. Αυτό που βλέπεις σε αυτή τη γύμνια είναι πάρα πολλούς απλούς ανθρώπους που έχουν χάσει τη δουλειά τους, ανθρώπους που ζουν από το κοινωνικό επίδομα, ανθρώπους που βρίσκονται σε χαμηλόμισθες δουλειές να πληρώνουν αυτό που στην ουσία ήταν χρέη που προκλήθηκαν από τζόγο. Πήγαν στο καζίνο, έβαλαν τα χρήματά τους στο τραπέζι, κέρδισαν μερικούς γύρους, παρανόησαν, θεώρησαν ότι θα συνεχίσουν να κερδίζουν, συνέχισαν να βάζουν τα χρήματά τους στο τραπέζι, έχασαν και μετά πήγαν στο γκαράζ και είπαν στον τύπο που καθαρίζει το αυτοκίνητό τους: «Να ο λογαριασμός! Εσύ θα πληρώσεις τα χρέη μου από το τζόγο». Αυτό είναι που συμβαίνει στην Ιρλανδία.

Η Ιρλανδία ήταν το υπόδειγμα που συνίσταντο να ακολουθήσει η Ελλάδα, τόσο κατά τη διάρκεια της οικονομικής άνθησης, όσο και μετά την κρίση το 2008, λόγω των μέτρων λιτότητας που η πρώτη εφάρμοσε. Πώς το σχολιάζετε αυτό;
Το ιρλανδικό κατεστημένο ήταν εμμονικό με το να είναι τα «καλά παιδιά», με το να συμπεριφέρονται με τον τρόπο που η ΕΕ, το ΔΝΤ και οι διεθνείς αγορές θα ήθελαν να συμπεριφέρονται. Έκαναν τα πάντα που υποτίθεται έπρεπε να κάνουν. Μείωσαν τις δημόσιες δαπάνες, επιτέθηκαν στις δημόσιες υπηρεσίες, μείωσαν τους μισθούς των ανθρώπων, εγγυήθηκαν για τα χρέη των τραπεζών, άρα ακολούθησαν κατά γράμμα τη διεθνή ατζέντα. Και τι πήραν ως ανταπόδοση αυτού; Τίποτα!!! Το αποτέλεσμα αυτού ήταν καταστροφικό.

Συμπεριφέρθηκαν ακριβώς όπως υποτίθεται θα έπρεπε να συμπεριφερθούν και αντί να λάβουν συγκαταβατικά χτυπήματα στο κεφάλι, αντί να ανταμειφθούν, αντί όλες αυτές οι παντοδύναμες αγορές να τους πουν: «Ω, είστε πάρα πολύ καλά παιδιά, να μερικές καραμέλες, τώρα μπορείτε να πάτε για ύπνο, μπορείτε να είστε ευτυχισμένοι και εμείς θα σας νανουρίσουμε με ένα παραμύθι», οι αγορές λένε: «Δεν σας πιστεύουμε! Πρέπει να περικόψετε, να κόψετε, να κόψετε…». Και έπειτα, όταν κάνεις περικοπές, οι αγορές σου λένε: «επειδή περικόπτεις η οικονομία σου πρόκειται να αποτύχει, άρα δεν μπορούμε να σου δώσουμε χρήματα».

Άρα θεωρώ ότι η Ιρλανδία πρέπει να λογίζεται ως το καλό παράδειγμα για την Ελλάδα, αλλά όχι με τον τρόπο που το λένε στους Έλληνες. Αν είσαι καλό παιδί και περιμένεις να ανταμειφθείς, η ιρλανδική υπόθεση λέει ότι αυτό δεν θα συμβεί…

Είναι η Ιρλανδία αυτή τη στιγμή σε αδιέξοδο;
Μπορούν 1,8 εκατομμύρια εργαζόμενοι άνθρωποι να αναλάβουν εκατοντάδες δισεκατομμύρια χρέους; Όχι, δεν μπορούν! Δεν μπορούν να ξεπληρώσουν αυτό το χρέος. Κατά έναν παράξενο τρόπο, ακόμα αρνούμαστε να αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα, επειδή υπάρχει ακόμα αυτή η επίσημη εκδοχή από το ΔΝΤ και από την ΕΕ ότι κάτι μαγικό πρόκειται να συμβεί… Πρόκειται για παραμύθι!

Λοιπόν, είναι ένα πρόβλημα της Ιρλανδίας και αναμφίβολα ο πυρήνας του προβλήματος ήταν οι κακές κυβερνήσεις στην Ιρλανδία. Αλλά θυμηθείτε, ποιος δάνειζε στις ιρλανδικές τράπεζες τα χρήματα με τα οποία έπαιζαν; Ήταν χρήματα που ερχόταν από τις γερμανικές, τις βρετανικές και τις γαλλικές τράπεζες. Και αυτές οι τράπεζες δεν έβαζαν αυτά τα χρήματα στις «κακές» ιρλανδικές τράπεζες επειδή ήθελαν να βοηθήσουν την Ιρλανδία, έβαζαν τα χρήματα σε αυτές τις «κακές» τράπεζες επειδή θεωρούσαν ότι θα έβγαζαν γρήγορα κέρδος. Αυτοί κερδοσκοπούσαν και ήταν μέρος αυτού του συστήματος. Άρα, το σημείο κλειδί για την ΕΕ και το ΔΝΤ είναι να βεβαιωθούν ότι οι ιρλανδικές τράπεζες θα ξεπληρώσουν τα χρήματα στις γερμανικές, τις γαλλικές και τις βρετανικές τράπεζες. Το κάνουν για να προστατέψουν το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα, δεν το κάνουν για να βοηθήσουν την Ιρλανδία.

Μου φαίνεται πως είναι δίκαιο να πούμε: «Κοιτάξτε, είστε μέρος του προβλήματος και θα πρέπει να μοιραστούμε τις συνέπειες. Εσείς επενδύσατε σε ηλίθιες ιρλανδικές τράπεζες, πρέπει να αναλάβετε τις συνέπειες αυτού, που σημαίνει ότι δεν θα πάρετε τα χρήματά σας πίσω».

Ποια είναι η άποψή σας για το ΔΝΤ;
Το ιστορικό του ΔΝΤ είναι απολύτως φρικτό. Το ΔΝΤ πάντα έχει την τάση να επιβάλει πολιτικές οι οποίες βλάπτουν, πρώτα απ’ όλα, τους απλούς ανθρώπους, πολύ περισσότερο απ’ ότι βλάπτουν τις ελίτ της κοινωνίας, ακόμα και αν τα προβλήματα, τα οποία υποτίθεται ότι διαχειρίζονται, έχουν δημιουργηθεί από αυτές τις ελίτ.

Η μείωση του κατώτατου μισθού είναι κάτι που παντού εφαρμόζει το ΔΝΤ. Αλλά, δεν υπάρχει ούτε ένας άνθρωπος στην Ιρλανδία που να πιστεύει ότι οι άνθρωποι που παίρνουν τον κατώτατο μισθό είναι η αιτία της οικονομικής καταστροφής της Ιρλανδίας. Στην Ιρλανδία υπάρχουν κάποιοι από τους καλυτέρα πληρωμένους πολιτικούς στον κόσμο, κάποιοι από τους καλύτερα πληρωμένους τραπεζίτες του κόσμου, μια ελίτ που είναι ακόμα πάρα πολύ υψηλά αμειβόμενη. Δεν βλέπουμε λιτότητα για αυτούς που μπορούν πολύ περισσότερο να αντέξουν οικονομικά να είναι λιτοί. Η λιτότητα, με τους όρους του ΔΝΤ, είναι μια λέξη - κωδικός για να αναγκάσει τους φτωχούς να πληρώσουν για τους πλούσιους.

Το ΔΝΤ ήταν πάντα πολύ χρήσιμο, μας έλεγαν: «πρέπει να κάνετε αυτό, αλλιώς θα έρθει το ΔΝΤ». Ε, λοιπόν το ΔΝΤ είναι εδώ τώρα, άρα δεν μπορούν πια να μας απειλήσουν. Και θεωρώ ότι σε αυτό, ίσως, οι άνθρωποι ξαναβρούν τη φωνή τους και συνειδητοποιήσουν ότι έχουν δύναμη.