Η απεργία στα ΜΜΕ και ο επιθανάτιος ρόγχος του συνδικαλισμού των επιμελητηρίων

Η πραγματική σημασία της 96ωρης απεργίας στα ΜΜΕ είναι αυτή: να αποτελέσει το σημείο καμπής για το πέρασμα από τον επιμελητηριακό συνδικαλισμό στον συνδικαλισμό των εργαζομένων. Η συμμετοχή στην απεργία όλων των σωματείων του κλάδου είναι αναμφισβήτητα μία εξέλιξη


Του Γιάννη Ανδρουλιδάκη
Μία μέρα μετά το τέλος της 4ήμερης απεργίας παντών των σωματείων των εργαζομένων στα ΜΜΕ -δηλαδή της μεγαλύτερης, στα χαρτιά, κινητοποίησης που έχει πραγματοποιήσει ο χώρος εδώ και πολλές δεκαετίες-, η συντριπτική πλειονότητα των συντακτών της εφημερίδας «Τα Νέα» εξέδωσαν ένα κείμενο στο οποίο εξέφραζαν τη γνώμη τους για την κινητοποίηση που είχε μόλις προηγηθεί και επίσης γι΄ αυτές που ενδέχεται να ακολουθήσουν.

Σε γενικές γραμμές οι εργαζόμενοι υποστηρίζουν ότι αυτή η απεργία κηρύχθηκε λίγο ή πολύ αυθαίρετα από την ΕΣΗΕΑ (δεν καταδέχονται να ασχοληθούν με τα υπόλοιπα σωματεία του κλάδου), ότι σε όποια συνέλευση ανακοινώθηκε, αποδοκιμάστηκε από τους περισσότερους δημοσιογράφους και ότι ο κλάδος περνάει πολύ δύσκολες ώρες για να κάνει απεργίες. Τέλος, επισημαίνουν ότι την επόμενη φορά δεν πρόκειται να κάτσουν να απεργούν και να χάνουν μεροκάματα και ότι ήρθε πια η ώρα να υπογραφούν επιχειρησιακές συμβάσεις. Αυτό το τελευταίο δεν το λένε έτσι, αλλά μορφωμένα παιδιά είμαστε οι δημοσιογράφοι και καταλαβαίνουμε ότι το να ζητάς να υπογραφεί συλλογική σύμβαση σε «όσες επιχειρήσεις έχουν τη σχετική διάθεση» συνιστά έναν ύμνο στην ενότητα των τεμαχισμένων, άξιο μόνο για να συνοδεύσει τα οράματα της Αλίκης στον ψυχεδελικό της περίπατο στην χώρα των θαυμάτων.

Το κείμενο των δημοσιογράφων των «Νέων» θα είχε ένα ενδιαφέρον αν το είχαν γράψει οι εργαζόμενοι μόνοι τους. Ωστόσο, τους το υπαγόρευσε η εργοδοσία και ως εκ τούτου έχει ένα άλλο ενδιαφέρον. Κυρίως έχει ενδιαφέρον γιατί παρουσιάζει εύγλωττα τις μεθόδους πόλωσης σε ένα περιβάλλον περιορισμένης συλλογικής δράσης και κινητικότητας.

Η απεργία στα ΜΜΕ -ας είμαστε στοιχειωδώς προσγειωμένοι- επ΄ ουδενί αντιστοιχεί σε κινηματικές διεργασίες στο χώρο. Αντιστοιχεί ωστόσο -και, ενδεχομένως, υπολείπεται- της εργοδοτικής επίθεσης. Εδώ και έναν τουλάχιστον χρόνο, οι εφημερίδες έχουν γίνει θέατρα τραμπουκισμών κατά συνδικαλιστών, απολύσεων, εξαναγκαστικών μειώσεων μισθών και επαπειλούμενων λοκ-άουτ. Την ίδια στιγμή, οι εκδότες αρνούνται να υπογράψουν σύμβαση, έστω και με μηδενικές αυξήσεις. Ο συντεχνιακός και διαταξικός «συνδικαλισμός» των επιμελητηρίων που κυριαρχούν στον χώρο δεν είναι απλά αδύναμος να απαντήσει σε μια τέτοια επίθεση. Είναι επίσης ανίκανος να συντηρήσει στοιχειωδώς το στερεότυπο ότι με την ύπαρξή του διασφαλίζει το βιοτικό επίπεδο των μελών των επιμελητηρίων. Τα οποία του επιτίθενται πότε από τα αριστερά και πότε από τα δεξιά, ανάλογα με τον άνεμο των ημερών και τον κυματισμό των φόβων.

Ακόμα και κάτω από αυτές τις συνθήκες, η ΕΣΗΕΑ είναι εξαιρετικά απρόθυμη να κάνει μια επίθεση φιλίας σε εργαζομένους που δεν έχουν ακόμα συνδικαλιστική κάλυψη: νέοι δημοσιογράφοι, εργαζόμενοι με Δελτίο Παροχής Υπηρεσιών και εργαζόμενοι σε ειδησεογραφικές ιστοσελίδες παραμένουν αποκλεισμένοι από το καταστατικό της Ενωσης και, βέβαια, απροστάτευτοι απέναντι σε κάθε εργοδοτική πίεση. «Η ΕΣΗΕΑ μας ζητάει να απεργήσουμε, αλλά δεν μας καλύπτει για να το κάνουμε» είναι η φράση – σημαία ευκαιρίας της απεργοσπασίας. Το χειρότερο: έχει στοιχεία αλήθειας.

Απομονωμένη από ένα μεγάλο κομμάτι εργαζομένων και εντελώς απαξιωμένη στην κοινωνία -που συχνά δεν μπαίνει στον κόπο να σκεφτεί ότι οι απεργίες στα ΜΜΕ δεν γίνονται από τον Πρετεντέρη και την Τρέμη-, η συνδικαλιστική δομή που κυριαρχεί στον χώρο του Τύπου εδώ και δεκαετίες εξεμέτρησε το βίο της. Ακόμα κι αν κερδίσει αυτή τη μάχη -ενδεχόμενο που στην παρούσα φάση μοιάζει δύσκολο-, έχει απωλέσει τον ρόλο του εγγυητή ενός υψηλότερου από τον μέσο όρο βιοτικού επιπέδου για τους δημοσιογράφους. Με τους συντάκτες να μοιάζουν ολοένα και περισσότερο με «κανονικούς» εργαζόμενους (αυτό δηλαδή που ήταν πάντα στην ουσία), η ανάγκη για μια φυσιολογική συνδικαλιστική εκπροσώπηση, όπου τα επιμηλητήρια θα αντικατασταθούν από συνδικάτα μοιάζει και είναι αδήριτη.

Η πραγματική σημασία της 96ωρης απεργίας στα ΜΜΕ λοιπόν είναι αυτή: να αποτελέσει το σημείο καμπής για το πέρασμα από τον επιμελητηριακό συνδικαλισμό στον συνδικαλισμό των εργαζομένων. Η συμμετοχή στην απεργία όλων των σωματείων του κλάδου είναι αναμφισβήτητα μία εξέλιξη. Η συγκρότηση του ενιαίου συνδικάτου Τύπου, ανοιχτού για όλους τους εργαζόμενους και κλειστού για εργολάβους και εργοδότες, πρέπει να είναι η απόληξη αυτής της διαδικασίας. Στη σημερινή συγκυρία αυτό είναι ίσως σημαντικότερο και από την υπογραφή σύμβασης.
Σε κάθε περίπτωση δε, είναι σημαντικότερο από τους «συσχετισμούς στην ΕΣΗΕΑ», με τους οποίους ελλοχεύει ο κίνδυνος να ασχολούμαστε το επόμενο δίμηνο.