Μετά;

Red chain, by Oceanik (originally posted to Flickr) με άδεια CC-BY-2.0  via Wikimedia Commons http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Red_chain.jpg

του Θοδωρή Δρίτσα *

από την ΑΥΓΗ, 31.10.10

Θέλω να πιστεύω ή -πιο σωστά- είμαι βέβαιος πως, για τα αριστερά ψηφοδέλτια σε όλη την Ελλάδα, τα εκλογικά αποτελέσματα θα είναι καλύτερα απ’ ό,τι καταγράφουν οι δημοσκοπήσεις. Άλλωστε, λίγο-πολύ αυτό συμβαίνει πάντα. Χρειάζεται βέβαια, αυτήν την τελευταία εβδομάδα που απομένει, να ενταθούν οι προσπάθειες και να γίνουν σαφέστερα τα μηνύματα που εκπέμπονται. 

Όπως και να είναι όμως, είναι βέβαιο πως τ’ αποτελέσματα θα είναι αναντίστοιχα προς την πιεστική ανάγκη έκφρασης των επίκαιρων κοινωνικών προσδοκιών. Δηλαδή, η αριστερά στο σύνολό της δεν θα μπορέσει να εκπροσωπήσει όσο απαιτεί η συγκυρία την αγωνία, την οργή, τη διαμαρτυρία και πολύ περισσότερο την ελπίδα των κοινωνικών ομάδων που πλήττονται από την κρίση.

Αυτό είναι ήττα. Ήττα όλων μας και δεν χρειάζεται να περιμένουμε τ’ αποτελέσματα για να την παραδεχτούμε. Έχουμε τα υλικά για να την αναγνωρίσουμε από τώρα και με αυτή την παραδοχή να στείλουμε προς την κοινωνία ειλικρινή μηνύματα αυτή την τελευταία προεκλογική εβδομάδα, κυρίως όμως να προετοιμαστούμε με ψυχραιμία για το μετά.

Κατά τη γνώμη μου, ο σκληρός πυρήνας της διαχρονικής και σισύφειας κακοδαιμονίας της ελληνικής αριστεράς είναι η υπερπολιτικοποίηση - ιδεολογικοποίηση των παρεμβάσεων στους κοινωνικούς αγώνες, με διάφορες εκδοχές, τόσο δεξιόστροφες, όσο και αριστερόστροφες. Η αγχώδης αναζήτηση ρόλου πολιτικής πρωτοπορίας, ακόμα και η αυτοαναγόρευση όλων σχεδόν των τάσεων και ρευμάτων της αριστεράς ως πρωτοπορία, διαμορφώνει αναπαραγόμενα πεδία ανώριμου εσωτερικού πολιτικού ανταγωνισμού, ερήμην των κοινωνικών πρωταγωνιστών. Αναπόδραστα ως εκ τούτου, παράγεται πολυδιάσπαση.

Ο δρόμος για τον θρίαμβο του αυτοεπιβεβαιούμενου ανταγωνιστικού υποκειμενισμού μένει ορθάνοιχτος. Γιατί όλα συμβαίνουν στο κενό, χωρίς το μέτρο του κοινωνικού κριτή. Η ιδεολογία γίνεται ιδεοληψία, η αριστεροσύνη γίνεται «ιερό» προνόμιο, η συνέπεια το ίδιο και το συγκυριακό ή μερικό πολιτικό σχέδιο γίνεται «ταμπού» απαραβίαστο και αδιαπραγμάτευτο. Οι κάτοχοι της μιας και μοναδικής αλήθειας δεν χρειάζεται να επιβεβαιώσουν την επιλογή τους στην κοινωνία. Αρκεί που συσπειρώνουν τον αναγκαίο αριθμό «πρωτόκλητων», ώστε να διεκδικήσουν την ηγεμονία στην… οικογένεια. Μετά… βλέπουμε!

Είχα πιστέψει βαθιά πως ο ΣΥΡΙΖΑ αποτελούσε κατάκτηση μιας ευρύτατης, ώριμης και ιστορικής αυτοσυνείδησης, που ενσωμάτωνε προωθητικά και λυτρωτικά αυτές τις οδυνηρές εμπειρίες πολλών δεκαετιών. Ποιο άλλο περιεχόμενο, άλλωστε, μπορούσαν να έχουν οι ομόθυμες τρανταχτές διακηρύξεις, πως «η ενότητα είναι επιλογή στρατηγικού χαρακτήρα»; Οργίζομαι για τη διάψευση, αλλά προτείνω να μην το βάλουμε κάτω. Προτείνω να πεισμώσουμε.

Μετά τις αυτοδιοικητικές εκλογές, είναι βέβαιο πως θα ειπωθούν πάρα πολλά και θα ξαναχυθεί πολύ μελάνι. Θεωρώ όμως επίσης βέβαιο πως ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα μπορέσει να συνεχίσει σαν να μην έχει συμβεί τίποτα. Πρέπει λοιπόν ψύχραιμα, να σκεφτούμε από τώρα για το μετά, όσο κι αν αυτό είναι δύσκολο. Δεν έχω φυσικά καμιά… μεγαλόπνοη λύση. Σκέπτομαι όμως τρία-τέσσερα πράγματα, ως απολύτως αναγκαία, επείγοντα «μέτρα τάξης»:
-Να παραδεχτούμε πως η προαναγγελθείσα ήττα χρεώνεται πολιτικά σε όλους μας.
-Να αποδεχτούμε πως σωστές ή λανθασμένες, πλην όμως αξιοποιήσιμες και υλοποιήσιμες αποφάσεις, είναι μόνο αυτές που έχουν δημοκρατική νομιμοποίηση με ανοιχτές και συμφωνημένες συμμετοχικές αλλά και απολύτως αντιπροσωπευτικές διαδικασίες πλειοψηφίας και μειοψηφίας, όταν εξαντλείται η αναζήτηση της ομοφωνίας και αυτή αποδεικνύεται ανέφικτη.
-Να προτάξουμε την κοινωνική αλληλεγγύη, ως προϋπόθεση για την κοινωνική αυτοπεποίθηση, ώστε με κυρίαρχο αυτό το κριτήριο να αναζητήσουμε το συνεκτικό πολιτικό σχέδιο μακράς πνοής για την ανατροπή της πολιτικής του Μνημονίου. Να σταθούμε δηλαδή δίπλα στην κοινωνία, με συστηματικό πολιτικό στόχο να στηριχτεί, ώστε να αναδείξει εκείνη την πρωτοπορία της, κι όχι να υποδυόμαστε ιδιοκτησιακά και αυθαίρετα το… άρμα που θα βγάλει τον ήλιο από τη λάσπη.
-Να σεβαστούμε τις αντιθέσεις μας πολιτικοποιώντας τις, για να βιώσουμε την ενότητα και τον πολυφωνικό πλουραλισμό, στοχεύοντας την αναζήτηση της πολιτικής σύνθεσης.

Υποθέτω, πως αν μπορέσουμε να δρομολογήσουμε κάποιες τέτοιες κοινές επιλογές, θα αποκτήσει πολιτικό νόημα η συζήτηση για τη χρεωκοπία ή για την άρνηση πληρωμής του χρέους και για όλα τα «πρωτοποριακά». Γιατί με τους όρους που τώρα αυτά συζητούνται, νομίζω πως η συζήτηση έχει χάσει το νόημά της. Υποθέτω επίσης, τέλος, πως αν σ’ αυτή την τελευταία προεκλογική εβδομάδα υπαινιχθούμε έστω κάποιες τέτοιες διεξόδους, τα εκλογικά μας αποτελέσματα θα είναι πολύ-πολύ καλύτερα από τα αναμενόμενα.

* Ο Θοδωρής Δρίτσας είναι βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Α' Πειραιά & Νησιών