Ένα μέλος μία ψήφος, ΣΥΡΙΖΑ παντού, ΣΥΡΙΖΑ τώρα

από το Flickr photostream του Dean Terry, Photo license: Attribution Non commercial No Derivative Works 

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟ ΜΕΛΟΣ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ ΑΛΕΞΗ ΜΠΕΝΟ

από την ΕΠΟΧΗ, 2.1.11

Τη συνέντευξη πήρε ο Δημήτρης Γκιβίσης

Η κοινωνία ασφυκτιά, αλλά η αριστερά στο σύνολό της αδυνατεί να δώσει απαντήσεις. Που το αποδίδεις;

Νομίζω ότι ζούμε μια περίοδο βαθιάς συντηρητικοποίησης, η οποία φαίνεται άλλωστε και από τα μέτρα που λαμβάνονται που είναι μια ανάλγητη πολιτική ακραίου νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού. Το παραδοσιακό μοντέλο σκέψης που έχουμε, λέει ότι «αυτή η εποχή είναι το καλύτερο βούτυρο στο ψωμί της αριστεράς», αλλά δυστυχώς η πραγματικότητα μας διαψεύδει, με την έννοια ότι η αριστερά ως κομμάτι της κοινωνίας συντηρητικοποιείται και αυτή. Και αυτό είναι το τραγικό για εμάς που το ζούμε από την πλευρά της αριστεράς, και ως πολιτικά όντα προσπαθούμε να φτιάξουμε ένα επαναστατικό υποκείμενο. Αυτή η συντηρητικοποίηση περνά και μέσα στις δομές μας. Το πιο κλασσικό χαρακτηριστικό είναι η πορεία του ΚΚΕ, το ενδοσκοπικό κόμμα που κοιτάζει μόνο την αναπαραγωγή του μηχανισμού του. Κλείσιμο στον εαυτό του, απομονωτισμός, καμιά σχέση με τις μάζες και με το κίνημα. Μια λογική που λέει «δεν θέλουμε να ανατρέψουμε καμία κατάσταση, αλλά απλώς να υπάρχουμε».

Από την πλευρά τη δικιά μας;      
Η πρόσφατη εμπειρία των εκλογών έδειξε ακριβώς το ίδιο πράγμα. Ότι κυριάρχησε το παλιό, δηλαδή η αντίληψη πως ο σκοπός είναι η αναπαραγωγή των όποιων μηχανισμών, από αυτούς της κάθε συνιστώσας μέχρι και των ατομικών μηχανισμών προβολής προσωπικοτήτων.

Στην εκδήλωση της πρωτοβουλίας των έντεκα στο Πολυτεχνείο, είχες μιλήσει για την διαμάχη του παλιού και του νέου. Αν το παλιό είναι ο μηχανισμός, το νέο ποιο θεωρείς ότι είναι;
Το νέο είναι αυτό το προκλητικό που πήγε να δείξει ο ΣΥΡΙΖΑ, με την έννοια του ριζοσπαστισμού και του κινήματος. Ότι δηλαδή η αναφορά μας δεν είναι τα πρόσωπα και οι μηχανισμοί, αλλά είναι οι κινηματικές διαδικασίες, που εξ ορισμού δεν ελέγχονται και άρα είναι και επικίνδυνες για το παλιό. Το νέο είναι η ζωντανή προσπάθεια ανασύνθεσης της αριστεράς με εμπιστοσύνη στις αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες από τα «κάτω», που συγκίνησε έναν ολόκληρο κόσμο και τον έβγαλε από το καβούκι του. Το παλιό είναι οι γραφειοκρατικοί μηχανισμοί, που είδαν αυτή τη δυναμική διαδικασία ως ιδιαίτερα επικίνδυνη και για το λόγο αυτό την πολεμάνε από την πρώτη στιγμή. Και για να μην ξεχνιόμαστε, το παλιό δεν αφορά μόνο κάποιους άλλους. Το παλιό βρίσκεται σε όλες τις συνιστώσες αλλά και στον καθένα μας, εκφρασμένο ως συντηρητισμός, παραγοντισμός, φόβος απέναντι στην άμεση δημοκρατία. Το αισιόδοξο μήνυμα όμως είναι ότι και το καινούριο υπάρχει σε όλους μας, συνιστώσες και άτομα.

Ο ΣΥΡΙΖΑ όμως βγαίνει τραυματισμένος από τις πρόσφατες εκλογές.
Στις εκλογές αυτό το νέο ακυρώθηκε στην πράξη μέσα από την επανεμφάνιση των πιο πρωτόγονων, κατά τη γνώμη μου, αντανακλαστικών των μηχανισμών. Και στις δύο περιπτώσεις, είχαμε μια τραγική και ραγδαία οπισθοδρόμηση, με την κυριαρχία δεξιόστροφων αντιλήψεων του κινήματος που έχουν τεκμηριωμένα απορριφθεί στα κλασικά μαρξιστικά κείμενα. Από την μια μεριά ο βοναπαρτισμός, ο οποίος έχοντας σκοπό την περαιτέρω ανάδειξη, αλλά και εκμετάλλευση, του ηγεμόνα - σωτήρα, οδηγήθηκε εύκολα σε διασπαστική πολιτική ενάντια στον ΣΥΡΙΖΑ και διολίσθησε εντυπωσιακά σε έναν άκρατο εθνοκεντρικό αντιιμπεριαλισμό, αντίστοιχο του αφρικανικού αντιαποικιακού κινήματος πριν από 50 χρόνια. Αυτή η προσπάθεια του Μετώπου να παρουσιαστεί ως εναλλακτική λύση απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ, εκτός από την συντηρητική ιδεολογικοπολιτική ταυτότητα που επέλεξε, αγνόησε και ακύρωσε όλα τα κεκτημένα από τις προηγούμενες συνδιασκέψεις. Από την άλλη μεριά ο σοσιαλδημοκρατικός παραγοντισμός, προφανώς επιδεινούμενος από την απειλή του ηγεμόνα – αφέντη - πατέρα, οδήγησε την ηγεσία του Συνασπισμού επίσης σε μια διασπαστική πολιτική απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ, και διολίσθησε εντυπωσιακά σε ένα κωμικοτραγικό κυνήγι «αστέρων» του Πασοκισμού έως και του πενταγράμμου, με όραμα την από τα πάνω διείσδυση της σοσιαλδημοκρατίας. Η πολιτική αυτή, εκτός από εμφανής συντηρητική ιδεολογικοπολιτική οπισθοδρόμηση, απέδειξε και μια εξωφρενική αδιαφορία για την ίδια την ύπαρξη του ΣΥΡΙΖΑ. Οι δύο αυτές συντηρητικές τάσεις, με την κυριαρχία τους στην προεκλογική διαδικασία καθόρισαν και το σχετικό «μούδιασμα» των δυνάμεών μας. Όψεις τελικά της ίδιας συντηρητικής στροφής του κινήματος, χαρακτηρίζονται από την ανάδειξη της εκπροσώπησης σε απόλυτο στόχο, για την επίτευξη του οποίου δεν υπάρχουν πια ούτε αρχές, ούτε προηγούμενες συμφωνίες. Ο παραγοντισμός και οι διαβουλεύσεις κορυφής, εξόρισαν κυριολεκτικά κάθε έννοια δημοκρατικής και συλλογικής διαδικασίας. Ευτυχώς και οι δύο απέτυχαν. Ούτε το 25% του Μητρόπουλου ήρθε να αλλάξει το τοπίο, ούτε η «απελευθέρωση της Αττικής από τις δυνάμεις κατοχής» έγινε δυνατή. Το μόνο που ίσως ακόμη διακυβεύεται από τις πολιτικές αυτές, είναι η τελική διάλυση του ΣΥΡΙΖΑ. Η εμμονή των μεν στην ανάπτυξη του Μετώπου ως ανταγωνιστικού σχεδίου, και των δε μέσω του σ. Βούτση στο δεύτερο δρόμο, («Εποχή» 24/12) δηλαδή τη διάλυση, δείχνουν σαφώς αρνητική διάθεση απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ.

Η κρίση του ΣΥΡΙΖΑ είναι περισσότερο πολιτική ή οργανωτική;
Και τα δύο μαζί. Δε είναι τυχαίο ότι οι πολιτικές αντιλήψεις που στηρίζονται σε προσωπικότητες, είτε αυτές είναι Πασοκικές είτε ο Αλαβάνος, έχουν και οργανωτικό αντίκτυπο, δηλαδή εμείς τα λέμε και οι άλλοι μας ακούν και χειροκροτούν, αλλά και πολιτικό αντίκτυπο με την έννοια της συντήρησης. Πρέπει να πιστέψουμε στην άμεση δημοκρατία, στην εναλλαγή, στην ανακλητότητα. Όμως αυτό δεν είναι οργανωτισμός, είναι άποψη. Αν π.χ. βάλουμε το θέμα της συνεχούς εναλλαγής, είτε στην κοινοβουλευτική ομάδα είτε στην γραμματεία, αυτό σημαίνει ότι σπάμε την έννοια του παραγοντισμού και δημιουργούμε μια άλλη αντίληψη. Ο παραγοντισμός αναπαράγει ευαυτόν και ευνοεί την εδραίωση συντηρητικών απόψεων. Αν ανατρέψουμε τον παραγοντισμό και με αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες ακυρώσουμε τον κομματικό πατριωτισμό, θα ανοίξουμε το πεδίο  στο πολιτικό μπόλιασμα και τη συντροφική σύνθεση.

Για πολλούς η κρίση του ΣΥΡΙΖΑ συνδέεται και με τον Δεκέμβρη, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ προσπάθησε να αμφισβητήσει την αστική νομιμότητα. Τι λες;
Νομίζω ότι εκεί ακριβώς φάνηκαν και τα όριά μας. Δηλαδή, από τη μια μεριά είχαμε την ευαισθησία, τον ριζοσπαστισμό και το ανοιχτό πνεύμα να μπούμε στον Δεκέμβρη και να μηΝ τον καταγγείλουμε, αλλά από την άλλη όταν μας έδειξαν με το δάχτυλο τρομάξαμε. Όταν βγήκε όλος ο πολιτικός κόσμος, από την Παπαρήγα ως τους φασίστες, εκεί δεν είχαμε τα ιδεολογικά κότσια να πούμε «αυτοί είμαστε». Έτσι μετά οδηγηθήκαμε στη σούπα συζήτηση περί βίας κ.λπ. Αυτό σχετίζεται και με το πολιτικό αλλά και με το οργανωτικό. Και είναι και ένα πολύ καλό παράδειγμα της σύγκρουσης μεταξύ παλιού και νέου.

Από εδώ και πέρα τι κάνουμε;
Κατά τη γνώμη μου, έχουμε φτάσει σε ένα σημείο που δεν έχουμε να χάσουμε τίποτα άλλο παρά μόνο τη διάλυσή μας. Αυτό αφορά όλους μας, αλλά κατά πόσο το έχουν συνειδητοποιήσει όλοι, δεν μπορώ να το ξέρω. Για μένα, η συζήτηση για τη στάση των πληρωμών, την έξοδο από την ΟΝΕ κ.λπ. είναι τελείως άκαιρη αυτήν την στιγμή που καταργούνται οι συλλογικές συμβάσεις. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ δεν αναδείξει αυτήν την εργατική απορρύθμιση που επιχειρείται, τι μπορεί να πει μετά στον κόσμο; Χρειάζεται επομένως επειγόντως κοινωνική γείωση, να βγούμε έξω με συγκεκριμένες απαντήσεις για όλα τα ανοιχτά κοινωνικά μέτωπα. Η γείωση αυτή, όχι μόνον δεν πρέπει να αναπαράγει εθνοκεντρικά αδιέξοδα, αλλά θεωρώ άμεσο καθήκον μας την ανάπτυξη διεθνιστικού κινήματος ενάντια στη νεοφιλελεύθερη καπιταλιστική ευρωπαϊκή πολιτική. Η πρόσφατη κρίση έδειξε ότι χρειαζόμαστε άμεσα διαδικασίες ιδεολογικοπολιτικής εμβάθυνσης. Σ’ αυτή την κατεύθυνση η πρόσφατη δραστηριότητα του Ιδρύματος Πουλαντζά έδωσε ελπιδοφόρα μηνύματα.
Συγχρόνως άμεσες διαδικασίες βάσης και συνελεύσεις όπου μπορούμε, που θα εμπλακεί ο κόσμος σε μια λογική σύνθεσης και θα συζητηθούν επί της ουσίας τα γενικά πολιτικά αλλά και τα τοπικά ζητήματα. Για παράδειγμα, εδώ στη Θεσσαλονίκη πρέπει να βάλουμε επειγόντως το θέμα του ΟΑΣΘ. Να εκλέξουμε άμεσα τοπικά συντονιστικά και ανά πέντε άτομα έναν αντιπρόσωπο για ένα πανελλήνιο σώμα, χωρίς καμία ρήτρα αντιπροσώπευσης, π.χ. ο ένας να είναι της ΑΚΟΑ, ή του Συνασπισμού, ανένταχτος κ.λπ. Όλη αυτή η διαδικασία θα είναι μια δοκιμασία της ωριμότητας μας και μπορεί να δημιουργήσει μια τέτοια δυναμική, που θεωρώ ότι γίνεται να αλλάξει και τις αντιλήψεις των μηχανισμών και να σπάσει τις φοβίες. Τέλος, για να αποφύγουμε την αναπαραγωγή της παθολογίας των προηγουμένων συνδιασκέψεων, η 4η πρέπει να γίνει συντεταγμένα, με εκλεγμένους αντιπροσώπους και ως αποφασιστική διαδικασία στην οποία και θα εκλεγεί αποφασιστικό πολιτικό συμβούλιο, το οποίο και θα εκλέξει αποφασιστική γραμματεία.

Ένα μέλος μια ψήφος;
Ναι, στα πάντα. Και να τονίσω, ότι δεν απαιτούμε από καμία κομματική οντότητα να διαλυθεί. Στο βαθμό που μπορούμε να συνθέτουμε και να υλοποιούμε την πολιτική μας ως ΣΥΡΙΖΑ με εκλεγμένα και άμεσα ανακλητά όργανα, ο καθένας μπορεί να ανήκει και στην συνιστώσα που επιθυμεί. Άρα, ένα μέλος μία ψήφος, ΣΥΡΙΖΑ παντού, ΣΥΡΙΖΑ τώρα. Και εκτός την ιδεολογικοπολιτική κουβέντα, να δούμε εμπράκτως και την δημιουργία κινήματος αλληλεγγύης και αντίστασης, με την έννοια της δημιουργίας ενός παράλληλου δικού μας κόσμου, ενός παράλληλου δικτύου υπηρεσιών και δομών που θα λειτουργεί έξω από τους κανόνες του κράτους και του καπιταλισμού και θα δίνει και το παράδειγμα για την κοινωνία που θέλουμε.