 |
| Paul Hübner, CC-BY-3.0-de, via Wikimedia Commons |
ΤΟ ΑΡΙΣΤΕΡΟ ΒΗΜΑ ΜΙΑ ΝΕΑ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΕΝΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ!
ΣΥΝΕΝΕΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΠΕΤΡΟΥ ΠΑΠΑΚΩΝΤΑΝΤΙΝΟΥ ΣΤΗΝ ΙΣΚΡΑ
Οι δυνάμεις της Αριστεράς, πέρα από διαφορές, δίνουν συχνά την εντύπωση ότι το πρόβλημά τους είναι η επικράτηση της μιας έναντι της άλλης! Θεωρείτε ότι μόνο η ηγεσία του ΚΚΕ είναι υπεύθυνη για τον άγονο κατακερματισμό; Μπορεί να αλλάξει το διαιρετικό κλίμα μέσα στο 2011;
Αντιμέτωπα με τη ραγδαία επιδείνωση της ζωής τους λόγω του μνημονίου και του γενικότερου κοινωνικού πολέμου που έχουν κηρύξει μονομερώς οι κυρίαρχες τάξεις, τα λαϊκά στρώματα χρειάζονται την ενότητα δράσης όλων των μαχόμενων, αριστερών δυνάμεων, που αποτελούν σήμερα τον βασικό κορμό της αντίστασης. Όσοι γυρίζουν την πλάτη στον πιο κρίσιμο κοινωνικό πόλεμο των τελευταίων 35 χρόνων για να επιδοθούν στον ενδοαριστερό εμφύλιο ακολουθώντας τη λογική «ο χειρότερος εχθρός είναι ο γείτονας», επωμίζονται τεράστιες, ιστορικές ευθύνες.
Όχι μικρότερες ευθύνες έχουν, ωστόσο, όσοι αντιμετωπίζουν καιροσκοπικά το θέμα της ενότητας, κερδοσκοπώντας πάνω σε μια δημοφιλή λέξη απλώς για να πλαγιοκοπήσουν τους «σεχταριστές». Οι αριστεροί πολίτες έχουν πικρή εμπειρία από δήθεν «ενωτικές» πρωτοβουλίες, οι οποίες, ακριβώς επειδή δεν στηρίζονταν σε ξεκάθαρες αρχές, στρατηγική αντίληψη και πολιτικούς στόχους, κατέληξαν να ενώσουν την Αριστερά με την... αστική τάξη (βλ. κυβερνήσεις Τζαννετάκη και Ζολώτα) με τίμημα την πολυδιάσπαση της ίδιας της Αριστεράς.
Σήμερα δεν υπάρχουν στοιχειώδεις προγραμματικές προϋποθέσεις πολιτικής ενότητας της Αριστεράς. Πως είναι δυνατόν, για παράδειγμα, η ηγετική πλειοψηφία του Συνασπισμού, με την φιλο- Ε.Ε. πολιτική της, να ενωθεί σε κοινό πολιτικό μέτωπο με το ΚΚΕ ή/και την ΑΝΤΑΡΣΥΑ, που έχουν κάθετα αντι-Ε.Ε. πολιτική; Εκείνο που μπορεί ρεαλιστικά να προσδοκά κανείς είναι: Πρώτον, την κοινή δράση σε συγκεκριμένα, ζωτικής σημασίας θέματα αιχμής στο μαζικό κίνημα (ανατροπή του μνημονίου, δημοκρατικές ελευθερίες, αντιδραστικές αναδιαρθρώσεις στην Παιδεία κλπ). Και, δεύτερον, τη δημιουργία προϋποθέσεων για τη διαμόρφωση ενός νέου, πολιτικού μετώπου των αριστερών, ανατρεπτικών δυνάμεων, κάτι που προϋποθέτει ρήξη και αυτονόμηση από ηγεσίες και δομές που έχουν ξεπεραστεί και θα ξεπερνιούνται ολοένα και περισσότερο από την ταξική πάλη.
-Ποιους θεωρείτε ως τους πλέον κρίσιμους δύο- τρεις προγραμματικούς στόχους για μια αριστερή στροφή στη χώρα το 2011;
Το απολύτως επείγον πρόβλημα της εργαζόμενης πλειονότητας είναι η ανατροπή του μνημονίου και όλων των εξειδικεύσεων και «επικαιροποιήσεων» που το συνοδεύουν, μετατρέποντας σε οδό του μαρτυρίου την καθημερινότητα εκατομμυρίων Ελλήνων. Βεβαίως, ο αντιμνημονιακός λόγος από μόνος του δεν αρκεί, αφού η έξοδος από τον μηχανισμό της τρόικας φέρνει αναπόφευκτα στην πρώτη γραμμή τα μεγάλα ερωτήματα του χρέους και του ευρώ- ζητήματα που θα αποκτήσουν ακόμη μεγαλύτερη ένταση τους πρώτους κιόλας μήνες του 2011, με τη διελκυνστίδα για την τέταρτη δόση του δανείου και την αναμενόμενη, ανοιχτή κρίση της ευρωζώνης.
Σ' αυτό το φόντο, η Αριστερά καλείται να υψώσει τολμηρά τη σημαία μιας άμεσης, εναλλακτικής, ριζοσπαστικής λύσης, με βασικούς άξονες:
- Τη στάση πληρωμών και τη διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του χρέους, χωρίς όρους και ποινές, υπό την απειλή της άρνησης πληρωμής του συνόλου του δημοσίου χρέους.
- Την έξοδο από το ευρώ, την ανάκτηση ελέγχου του εθνικού νομίσματος και την αποκατάσταση ελέγχου των συναλλαγματικών ροών.
- Την εθνικοποίηση του τραπεζικού συστήματος και άλλων στρατηγικών επιχειρήσεων υπό λαϊκό έλεγχο.
- Τη ριζική αναδιανομή του κοινωνικού πλούτου υπέρ της εργασίας, με μοχλό, μεταξύ άλλων, ένα αναδιανεμητικό φορολογικό σύστημα.
Δεν μπορεί να έχει κανείς την αυταπάτη ότι η κυβέρνηση Παπανδρέου ή μια κυβέρνηση Σαμαρά θα μπορούσε ποτέ να υιοθετήσει παρόμοια μέτρα. Επομένως, βασική προϋπόθεση για μια ριζοσπαστική στροφή όπως την περιγράψαμε είναι η ανατροπή της αθλιέστερης κυβέρνησης μετά τη χούντα των Απριλιανών και η επιβολή αυτών των μέτρων στην όποια αυριανή κυβέρνηση από ένα αναγεννημένο λαϊκό κίνημα, σε περιβάλλον «εργατικής μεταπολίτευσης».
-Μπορεί να υπάρξει προοδευτική και σοσιαλιστική στροφή με το ευρώ και την ΟΝΕ; Αν μια χώρα του ευρώ πρωτοπορεί σε δυνατότητα προοδευτικών και σοσιαλιστικών μετασχηματισμών, θα πρέπει να αναμένει για την προώθησή τους να υπάρξουν συνολικότερες αλλαγές στην Ε.Ε., προκειμένου να αποφύγει την «εθνική απομόνωση»;
Κατά τη γνώμη μου ουδείς, εάν θέλει να είναι ειλικρινής πρώτα απ΄ όλα με τον εαυτό του, δεν πίστεψε ποτέ σε «σοσιαλισμό με ευρώ και ΟΝΕ». Υπήρξαν βέβαια ειλικρινώς ευρωπαϊστές σοσιαλδημοκράτες, που έβλεπαν την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση ως έναν τρίτο δρόμο ανάμεσα στον απολυταρχικό «υπαρκτό σοσιαλισμό» της Ανατολής και την νεοφιλελεύθερη, υπό αμερικανική ηγεμονία Δύση. Η Ενωμένη Ευρώπη ήταν γι αυτούς το διπλό στοίχημα της χειραφέτησης από την Αμερική και της διατήρησης ενός «κοινωνικού κράτους»- με άλλα λόγια ενός πιο ανθρώπινου καπιταλισμού, τίποτα περισσότερο, τίποτα λιγότερο.
Σήμερα, ακόμη κι αυτή η μετριοπαθής φιλοδοξία φαντάζει ξεκάθαρα ουτοπική στο περιβάλλον μιας νέας, γερμανικής Ευρωπαϊκής Ένωσης, που ξεπερνάει σε μονεταρισμό την Αμερική του Ομπάμα. Στο νέο αυτό φόντο, ο ευρωπαϊσμός φαντάζει δογματικός σαν Χιλιαστική πίστη κι οι οπαδοί της «υπαρκτής Ευρώπης» του 2011 αρχίζουν να θυμίζουν τους οπαδούς της ΕΣΣΔ ή της Κίνας του 1989.
Όσοι προτείνουμε τη ρήξη με την Ε.Ε. και την έξοδο από την ευρωζώνη δεν ισχυριζόμαστε ότι πρόκειται για μια εύκολη λύση, χωρίς οικονομικό τίμημα, κοινωνική αναστάτωση και παροξυσμό των πολιτικών συγκρούσεων. Ωστόσο, οι αμετακίνητοι ευρωπαϊστές που προβλέπουν ότι θα πέσουν πάνω μας όλες οι πληγές των Φαραώ αν φύγουμε από το ευρώ (φυγή κεφαλαίων, γιγάντωση του χρέους, θησαυρισμός των κεφαλαιούχων που θα αγοράσουν κοψοχρονιά τα πάντα στην Ελλάδα κλπ) θα πρέπει να αναλογιστούν ότι μηρυκάζουν απλώς ακριβώς τα τρομοκρατικά επιχειρήματα που επικαλείται πάγια ο αστικός πολιτικός κόσμος και οι κονδυλοφόροι του για να μας πείσουν πόσο μάταιη είναι η ίδια η σοσιαλιστική προοπτική.
Ασφαλώς είναι αλήθεια ότι δεν μπορεί- ειδικά στην περίπτωση μιας μικρής χώρας την εποχή των πολυεθνικών και του Ίντερνετ- να υπάρξει «σοσιαλισμός σε μία χώρα». Αλλά ούτε μπορεί να υπάρξει «σοσιαλισμός παντού, την ίδια ώρα»! Η ασυμμετρία των ταξικών αγώνων, που αναπτύσσονται στο έδαφος διαφορετικών εθνικών, κοινωνικών σχηματισμών, σημαίνει ότι η αντικαπιταλιστική ανατροπή μπορεί να ξεκινήσει από μία χώρα ή από μικρή ομάδα χωρών, αλλά για να εδραιωθεί και να μακροημερεύσει ως πραγματική, σοσιαλιστική αλλαγή πρέπει να νικήσει σε μια ισχυρή, περιφερειακή και τελικά παγκόσμια κλίμακα.
-Πως εκτιμάτε τη διαδρομή του Αριστερού Βήματος Διαλόγου και Κοινής Δράσης και πως βλέπετε τις προοπτικές του;
Τον Ιούλιο του 2010, το Αριστερό Βήμα ξεκίνησε ως πρωτοβουλία 77 ανθρώπων της ευρύτερης Αριστεράς, κυρίως διανοουμένων, συνδικαλιστών και καλλιτεχνών. Ήταν, τότε, μια κραυγή αγωνίας εν όψει των εξαιρετικά κρίσιμων απειλών για τα δικαιώματα και τον πολιτισμό του κοινωνικού ανθρώπου στην εποχή της μνημονιακής βαρβαρότητας, μια έκκληση συστράτευσης όλων των μάχιμων, αριστερών δυνάμεων έναντι του κοινού εχθρού, η οποία, φυσικά, δεν διέγραφε, ούτε υποτιμούσε τις διαφορές τους.
Έξι μήνες αργότερα, το Αριστερό Βήμα αποτελεί συγκροτημένη πραγματικότητα. Περισσότεροι από 1340 άνθρωποι απ' όλη την Ελλάδα, μεταξύ των οποίων πολλοί νέοι, έχουν υπογράψει την ιδρυτική του έκκληση, ενώ ομάδες πρωτοβουλίας με ταυτόσημο προσανατολισμό έχουν δημιουργηθεί και δημιουργούνται σε αρκετές πόλεις. Το διεθνές συνέδριο για την οικονομική κρίση και την εναλλακτική πρόταση της Αριστεράς, που διοργανώθηκε με εξαιρετική επιτυχία στο Πάντειο, οι δύο, μαζικές συγκεντρώσεις της Θεσσαλονίκης, η δημιουργία της ιστοσελίδας και η σημαντική εκδήλωση με τον Σλάβοϊ Ζίζεκ στο ΕΜΠ αποτέλεσαν καρποφόρες πρωτοβουλίες διαλόγου, που κατέδειξαν τη δυναμική της πρωτοβουλίας.
Τα βασικά επιτεύγματα της μέχρι τώρα πορείας μας, που πρέπει να διαφυλαχθούν και να αναπτυχθούν, είναι κατά τη γνώμη μου: Η ανεξαρτησία του Αριστερού Βήματος από όλους τους κομματικούς χώρους της Αριστεράς και η λειτουργία του ως καταλύτη για την ώσμωση μεταξύ τους, σε έναν διάλογο ο οποίος θα διαπερνά όλα τα υπαρκτά ρεύματα του χώρου. Η σοβαρότητα και αποτελεσματικότητα στην ανάληψη πρωτοβουλιών, με συνέπεια λόγων και έργων. Και η λειτουργία του ως γέφυρας μεταξύ των πιο φωτεινών και δημιουργικών στοιχείων της αριστερής διανόησης με τους αγωνιστές των κοινωνικών κινημάτων.
Αναφορικά με τις προοπτικές του Αριστερού Βήματος, πιστεύω ότι χρειάζονται πιο συντονισμένες πρωτοβουλίες όχι μόνο στο πεδίο του διαλόγου και της επεξεργασίας θέσεων, αλλά και της κοινής, μετωπικής δράσης, κάτι που επίμονα ζητάει ο κόσμος της Αριστεράς. Φυσικά, οι μορφές αυτών των πρωτοβουλιών θα είναι διαφορετικές από εκείνες που προσιδιάζουν σε ένα πολιτικό κόμμα ή ένα εργατικό συνδικάτο. Παράδειγμα προς αυτή την κατεύθυνση μπορεί να αποτελέσει η εν εξελίξει πρωτοβουλία, την οποία στηρίζει το Αριστερό Βήμα, για τη δημιουργία επιτροπής με στόχο τον δημόσιο, λογιστικό έλεγχο του ελληνικού χρέους, στην προοπτική της μερικής ή και ολικής διαγραφής του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου