Μηνύματα και στον ΣΥΡΙΖΑ

Το αποτέλεσμα των εκλογών, των αυτοδιοικητικών και ιδίως των ευρωεκλογών, ήταν θετικό για τον ΣΥΡΙΖΑ και την πολύ μεγάλη πλειοψηφία του πληθυσμού. Σημειώθηκε ιστορική τομή και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς μια δύναμη της Αριστεράς πήρε την πρώτη θέση. Και αυτό παρά το ότι είχε απέναντί της συνασπισμένα τόσα πολλά συμφέροντα για να την καταπολεμήσουν και να υπερασπιστούν την κυβέρνηση. Είναι πειστικό, πλέον, ότι βρίσκεται σε τροχιά κυβερνητικής εξουσίας και αυτό μπορεί να απελευθερώσει κι άλλες δυνάμεις στο άμεσο μέλλον από τον φόβο που δεν εξέλιπε, να υπερνικήσει την επιφύλαξη έναντι του ΣΥΡΙΖΑ, όση παραμένει. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει τώρα την πρωτοβουλία, η κυβέρνηση είναι σε άμυνα.

Διευρυμένη δυναμική

Το ότι για δεύτερη φορά μετά τις εκλογές του Ιουνίου του 2012 ο ΣΥΡΙΖΑ ψηφίζεται από ένα τόσο υψηλό ποσοστό, σταθεροποιώντας σε πολύ υψηλά ποσοστά – παρά την έκδηλη ρευστότητα του πολιτικού συστήματος – και τη συσπείρωσή του αποδεικνύει ότι ως κόμμα δεν είναι μια ευκαιριακή συσπείρωση. Η ικανότητά του, δε, να προσελκύει δυνάμεις, στατιστικά σημαντικές, απ’ ευθείας και από τη Δεξιά, να γίνεται ευρύτερα πόλος συσπείρωσης, ενθαρρύνει το συμπέρασμα ότι το κόμμα, αν τύχει της αντίστοιχης καθοδηγητικής φροντίδας, με κανένα τρόπο δεν έχει εξαντλήσει τη δυναμική του.
Η διαδικασία των ευρωεκλογών, ιδίως η υποψηφιότητα του σύντροφου Αλέξη ως προέδρου του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, η ευρωκαμπάνια του και ιδίως η συμμετοχή του στην τηλεοπτική αντιπαράθεση με τους άλλους υποψήφιους για τη θέση του προέδρου της Κομισιόν, όπου ανέπτυξε με αρτιότητα και ενάργεια τις θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ και της ευρωπαϊκής αριστεράς, αποσαφήνισε πλήρως την ευρωπαϊκή μας πολιτική. Δύσκολα θα επανέλθουν στο τραπέζι, τουλάχιστον με την ίδια οξύτητα και τον ίδιο ως τώρα τρόπο, και θα διχάσουν το κόμμα, συζητήσεις για το ευρώ κτλ. Η καμπάνια προσέδωσε στο θέμα τις φυσιολογικές του διαστάσεις, το εγκατέλειψαν και οι αντίπαλοι σαν όπλο εναντίον μας. Δεν ενθαρρύνθηκαν, αλλά αποδοκιμάστηκαν τα αριστερά σχήματα που στηρίχθηκαν σ’ αυτό, άσκησαν δριμεία κριτική στον ΣΥΡΙΖΑ με βάση αυτό.

Παρόντες στην αυτοδιοίκηση

Τα αποτελέσματα, με τη νίκη των αυτοδιοικητικών κινήσεων όπου συμμετέχουν και οι δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ, ιδίως σε δήμους της Β΄ Αθηνών και Β΄ Πειραιώς, μεγάλους δήμους της περιφέρειας, όπως Κοζάνη, Λάρισα, Λειβαδιά, και στις δυο περιφέρειες είναι μια νέα και άγνωστη δυνατότητα για τη Ριζοσπαστική Ανανεωτική Αριστερά. Ιδιαίτερα η ανάληψη της ευθύνης της διοίκησης στην Περιφέρεια Αττικής με τη συντρόφισσα Ρένα Δούρου είναι τομή. Οι δυνάμεις της Αριστεράς και ευρύτερες κινηματικές - κοινωνικές δυνάμεις που συνυπάρχουν στα αυτόνομα αυτοδιοικητικά σχήματα, έχουν την ιστορική πρόκληση να αντιμετωπίσουν τεράστιας σημασίας λαϊκά – κοινωνικά προβλήματα από θέση δημοκρατικής εξουσίας. Έχουν τη μοναδική ευκαιρία να δώσουν δείγματα γραφής, έμπρακτα, ότι η εναλλακτική μας αντίληψη δεν είναι μόνο στα χαρτιά. Η επιτυχία εδώ θα άρει τις διάχυτες επιφυλάξεις έναντι του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά κυρίως θα πείθει για την αξία της Αριστεράς και όταν δεν είναι στην κεντρική κυβέρνηση. Μας δίνεται, ακόμη, η ευκαιρία, πράγμα πολύ σημαντικό, να διευρύνουμε στην πράξη τον ρόλο της αυτοδιοίκησης που ασφυκτιά υπό τον Καλλικράτη.
Παράλληλα, οι πολύ σημαντικές αυτοδιοικητικές παρουσίες στα δύο τρίτα, περίπου, των δήμων και σ’ όλες τις περιφέρειες, ειδικά η παρουσία μας στην Αθήνα με την Ανοιχτή Πόλη και την υποψηφιότητα του συντρόφου Γαβριήλ Σακελλαρίδη που ανέδειξε ένα ελπιδοφόρο αριστερό αυτοδιοικητικό πρότυπο, είναι νέες δυνατότητες. Είναι αναντικατάστατες κινηματικές μορφές παρέμβασης, στους θεσμούς και την τοπική κοινωνία. Κινητοποιώντας τους πολίτες, αν ο δήμος ή η περιφέρεια κωφεύει, μπορούν αυτές να προωθούν τη λύση προβλημάτων ή να τα προβάλλουν. Οι συλλογικότητες κάθε μορφής, οι ποικίλες αλληλέγγυες δομές ανά τη χώρα είναι οι απαραίτητοι και αποτελεσματικοί σύμμαχοι στο έργο των αυτοδιοικητικών κινήσεων. Η κρίση διαρκεί, η οργάνωση του λαού προέχει.

Μηνύματα και στον ΣΥΡΙΖΑ

Όμως, τα αποτελέσματα έστειλαν μηνύματα και στον ΣΥΡΙΖΑ και θα πρέπει να τα αποκωδικοποιήσουμε, με προσοχή. Στην πραγματικότητα η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ, ιστορική μεν αλλά και με μέτρο, εμπεριέχει ένα είδος λαϊκής σοφίας που του δίνει τον απαραίτητο χρόνο ωρίμανσης, που φαίνεται ότι τον χρειάζεται για να αναλάβουμε τη μεγάλη ιστορική ευθύνη. Του υπενθυμίζει ότι ο αγώνας είναι ημιαντοχής όχι ταχύτητας, έχει απαιτήσεις δεν μπορεί να στηριχθεί σε ευκαιριακές πρωτοβουλίες, επικοινωνιακές, έχει δυσκολίες. Εν πολλοίς ο λαός, δεν γνωρίζει ακόμη ούτε το πλήρες, επικαιροποιημένο πρόγραμμά του, στο οποίο θα μπορούσε να αναγνωρίσει τον εναλλακτικό ορίζονται λαϊκών προσδοκιών.
Τέθηκαν ζητήματα αυτοδιοικητικής τακτικής και ουσίας. Το κύριο, το υπόβαθρο του λάθους είναι η αντίληψη που ενδημεί στην ηγεσία του κόμματος ότι το 27% του Ιουνίου μπορεί να ανοίξει όλες τις πόρτες. Μπορείς να κερδίσεις από επιτρόπους στην ενορία σου έως και τις περιφέρειες. Αποκαλύπτει ελλιπή θεωρητική προσέγγιση της έννοιας της ηγεμονίας, της αυτονομίας και διαφορετικότητας των τοπικών πολιτικών συστημάτων από το κεντρικό πολιτικό σύστημα. Δεν τηρεί πάντα τους όρους αυτόνομης παρέμβασης των αυτοδιοικητικών κινήσεων όπου συμμετέχουν τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ με πολλούς άλλους. Επίσης, δείχνει - και είναι θεμιτό -λειψή αυτοδιοικητική εμπειρία και γνώση, για τους ειδικούς κώδικες που χρειάζονται για τους τοπικούς δίαυλους.
Αποτέλεσμα αυτής της λανθασμένης παραδοχής - επανάπαυσης ήταν η αργοπορία να στραφεί ο ΣΥΡΙΖΑ αμέσως μετά τον Ιούνιο του 2012 στην οικοδόμηση της αυτοδιοικητικής του παρέμβασης. Διαδικασία που θα συνένωνε υπαρκτές κινηματικές οντότητες με άλλες αυτοδιοικητικές δυνάμεις, μαζί με τον κόσμο του ΣΥΡΙΖΑ, στη βάση ενός τοπικού προγράμματος. Ιδίως στις περιφέρειες αυτό παραβιάστηκε πλήρως. Ο ΣΥΡΙΖΑ προχώρησε τη θέση του, κατά κανόνα, χωρίς διαδικασίες που θα παρήγαγαν ένα επεξεργασμένο πρόγραμμα. Ενδεικτική ήταν η επιλογή βουλευτών ή στελεχών του κόμματος για τη θέση του υποψήφιου περιφερειάρχη ή «συμμάχων» πολιτικών ή «προβεβλημένων» μιντιακών. Οι επιλογές αυτές δεν υποστηρίχθηκαν από τους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ.

Λανθασμένες προσεγγίσεις

Αλλά το αποκορύφωμα ήταν το σύνθημα «τρεις κάλπες μια επιλογή». Δεν χρειάζεται καμιά επιχειρηματολογία για το πόσες μαζί λανθασμένες προσεγγίσεις ενσωματώνει. Οι πολίτες απάντησαν ακριβώς το αντίθετο: «τρεις κάλπες, τρεις επιλογές»! Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα έλεγε σε όλους τους τόνους, ότι το μνημόνιο αφορά και τις τρεις κάλπες. Ούτε ότι θα έκρυβε πως ένας υποψήφιος είναι του ΣΥΡΙΖΑ, το αντίθετο. Αλλά αυτό είναι κάτι διαφορετικό. Και μια και μιλήσαμε για «λαϊκή σοφία», στην Αθήνα και στην Αττική ο κόσμος αντιλήφθηκε ποιο είναι το πολιτικό διακύβευμα και ψήφισε τη Δούρου και τον Σακελλαρίδη. Το ίδιο ισχύει για το δεύτερο γύρο. Σχεδόν παντού ο υποψήφιος του ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε! Εδώ, από μόνοι τους οι πολίτες έκαναν πολιτική επιλογή, σωστή. Στο ίδιο μήκος κύματος είναι και το σύνθημα «25 ψηφίζουμε και φεύγουν». Ενώ μπορούσαμε να πούμε ότι αρχίζει η διαδικασία, ανοίγουν οι εξελίξεις να νικήσουμε την κυβέρνηση. Κάτι που έγινε, εξάλλου, και είναι πολύ σημαντικό.
Να συμπληρώσουμε, ακόμη, το παζλ με την επιμονή σε ένα είδος καμπάνιας που προέβαλλε κυρίως την καταστροφή που προκαλεί το μνημόνιο και όχι τον ορίζοντα προσδοκιών, το θετικό των προτάσεων του ΣΥΡΙΖΑ. Οι υψηλοί στόχοι «θα μπούμε στον δεύτερο γύρο σε επτά – εννιά περιφέρειες», εκ των οποίων «σίγουρες το Βόρειο Αιγαίο και η Δυτική Ελλάδα» και το «δέκα μονάδες μπροστά» στις ευρωεκλογές συμπληρώνουν την εικόνα. Είναι έργο της ηγεσίας ή σωστότερα των συμβούλων που περιτριγυρίζουν τον πυρήνα της κορυφής. Συνέβαλε και η ανάθεση της καμπάνιας σχεδόν αποκλειστικά σε επικοινωνιολόγους – που εκ φύσεως έχουν ρηχή πολιτική προσέγγιση, με ατάκες κτλ – μάλιστα έχουν παλιότερα διαπρέψει στην υπηρεσία του ΠΑΣΟΚ. Παρά τις αντιδράσεις από πολλές πλευρές. Ο κ. Τζιώτης υπήρξε επικοινωνιακό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ και ορίστηκε κεντρικός επικοινωνιολόγος του ΣΥΡΙΖΑ στην πιο κρίσιμη μάχη! Δεν πρέπει να ενημερωθεί το κόμμα γι’ αυτές τις επιλογές; Να κριθούν;
Στο πλαίσιο της μη λειτουργίας των καθοδηγητικών οργάνων του κόμματος και των επιτροπών που ορίζονται για συγκεκριμένο έργο, το πολιτικό περιεχόμενο της καμπάνιας, η μονοπρόσωπη παρουσίασή της – πλην του τελευταίου εικοσαημέρου – και διάφορες αυθαίρετες «αναψηλαφήσεις» πολιτικών πλευρών της γραμμής μας, όπως και κρίσιμα λάθη (Σουλεϊμάν Σαμπιχά) έγιναν από άγνωστους στο κόμμα αόρατους συμβούλους, που έχουν λόγο ισχυρότερο από τα μέλη της Γραμματείας χωρίς να τους έχει αναθέσει ένα όργανο γι’ αυτή την ευθύνη. Κανένας δεν γνωρίζει, για παράδειγμα, πώς προέκυψαν τα προεκλογικά μας συνθήματα και η έμφαση (σε σημείο δημιουργίας ιστοσελίδας) στη «Νέα Ελλάδα». Κανένας δεν γνωρίζει, πώς προέκυψε η άφθονη –έκδηλα προπαγανδιστική – αναφορά στις ανοιχτές συγκεντρώσεις στην «πατρίδα». Ο υπερβολικός αντί-Μέρκελ, λαϊκότροπος λόγος, που στερούσε τη δυνατότητα να διατυπωθούν οι θέσεις μας για την Ευρώπη, παγίδευαν τον ομιλητή. Όπως και στο ντιμπέιτ, στις συνεντεύξεις του σε κανάλια ο Αλέξης είχε πιο πλούσιο λόγο,  επιχειρηματολογία και ιδέες.

Χάρη στον κόσμο του ΣΥΡΙΖΑ

Υπάρχουν, βέβαια, και οι διάφορες αστοχίες της ηγεσίας κατά τη διάρκεια της  συγκρότησης των ψηφοδελτίων, κατά κανόνα παρακάμπτοντας οργανώσεις, ακόμη και όργανα. Γνωστές οι περισσότερες, αν και υπάρχουν και άλλες λιγότερο γνωστές. Σ’ αυτό το σημείο αξίζει να πούμε για τις ημιεπίσημες διαρροές διαφόρων τάσεων και κομματικών αποχρώσεων προς συγκεκριμένους δημοσιογράφους, ανάλογα με το ενδιαφέρον και τους δεσμούς. Αυτό το «χούι», που θεωρείται όπως φαίνεται «έξυπνο» και «νόμιμο» προνόμιο ηγετικών στελεχών, μαζί με την «επίδειξη γνώσεων και θέσεων» από κεντρικά στελέχη όταν βρίσκονται στο γυαλί – ξεχνώντας ότι στην πλάτη του κόμματος πατούν για να απευθύνουν με την προσωπική τους, βέβαια, συμβολή και εμπλουτισμό, τον λόγο του στους πολίτες – προκαλεί εσωστρέφεια και διαμορφώνει κλίμα αφερεγγυότητας. Στερούν, όλα αυτά μαζί, σημαντικούς βαθμούς από την ωριμότητα που θέλει να δει στον ΣΥΡΙΖΑ ο λαός για ένα τόσο βαρύ και δύσκολο έργο που τον προορίζει.
Παρ’ όλα αυτά ο κόσμος του ΣΥΡΙΖΑ ακόμη και στις πιο δύσκολες στιγμές, όταν στα ηγετικά όργανα συγκρούονταν – κάποτε χωρίς αίσθηση και ιστορικής ευθύνης – οργάνωνε τη μάχη. Συγκροτούσε συνδυασμούς, έγραφε προγράμματα, οργάνωνε συγκεντρώσεις, κρεμούσε πανό, κολλούσε αφίσες, τροφοδοτούσε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τηλεφωνούσε σε φίλους. Έτσι δόθηκε η μάχη, σώμα με σώμα, και γι’ αυτό κερδήθηκε.


Π. Κλαυδιανός, Χ. Γεωργούλας