Είναι πολύ εύκολο να σπάσουν τα «κρύσταλλα»

Ποτέ ξανά Νύχτα των Κρυστάλλων, γραμματόσημο της πρώην Λαϊκής Δημ. της Γερμανίας (έκδοση 9.11.1963) via Wikipedia

του Χρίστου Χαραλαμπόπουλου

από τη Sportday, 19.11.10

Πριν από 12 χρόνια το ευρώ διαφημιζόταν από τη συντριπτική πλειονότητα των ευρωπαϊκών media ως το κορυφαίο σύμβολο της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Οι όποιοι αντιρρησίες αντιμετωπίζονταν σαν λεπροί πολιτικά και οι φωνές τους πνίγονταν συστηματικά. Τώρα αυτό που είχε διαφημιστεί ως σύμβολο γίνεται η αιτία της διάλυσης μιας Ενωσης που ποτέ δεν ήταν δημοκρατική. Η πορεία του ενιαίου νομίσματος -που ήταν ένα μασκαρεμένο μάρκο-, που «γεννήθηκε» την ημέρα γενεθλίων του Μακιαβέλι, δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετική. Και δεν θα μπορούσε, κυρίως, διότι η ίδια λειτουργία της Ε.Ε. είναι αντιδημοκρατική, παρά το γεγονός ότι διαφημίζεται ως «δημοκρατία».
Πόσο «δημοκρατία» είναι αυτή που έχουμε, όταν τα οικονομικά μέτρα που επιβάλλονται στην κυβέρνηση (η οποία δημιούργησε τις προϋποθέσεις με την αντισυνταγματική αποδοχή του μνημονίου) τα αποφασίζουν κάποιοι γραφειοκράτες που δεν έχουν καμία εξουσία γι' αυτό; Η σταδιακή μεταβίβαση εξουσιών των εθνικών κρατών στο γραφειοκρατικό κέντρο των Βρυξελλών γιγάντωσε ένα δημοκρατικό έλλειμμα για το οποίο τα media ποτέ δεν μίλησαν. Ετσι, σιγά σιγά μία ομάδα γραφειοκρατών-τεχνοκρατών άρχισε να νομοθετεί προς όφελος εκείνων που τους συντηρούσαν και δεν ήταν οι Ευρωπαίοι πολίτες. Ποιος τους ψήφισε και ποιος τους έδωσε την εξουσία να επιβάλλουν μία οικονομική δικτατορία; Οι εκλογές με τα καλπονοθευτικά εκλογικά συστήματα μπορούν μια χαρά να κατασκευάσουν δικτάτορες. Οπως εκείνος ο δεκανέας από την Αυστρία, που πήρε την εξουσία με εκλογές και ξεκίνησε τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Και η πορεία προς τη βαρβαρότητα ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 1938.

Οι συνθήκες για να ξαναζήσουμε μία νύχτα ανάλογη με εκείνη που συνέβη στη Γερμανία τη νύχτα της 9ης προς τη 10η Νοεμβρίου και έμεινε στην ιστορία ως «η νύχτα των κρυστάλλων» δημιουργούνται σταδιακά. Εκείνη η νύχτα ήταν ένας ακόμα σταθμός προς την κορύφωση της βαρβαρότητας, που θα σημειωθεί με τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. Στη Γερμανία της δεκαετίας του '30, ο Αδόλφος Χίτλερ έχει αρχίσει να δημιουργεί τη δικτατορία της φρίκης. Τον Φεβρουάριο του 1933 οι ναζί υποκινούν τον εμπρησμό του Ράιχσταγκ, που καταλογίζεται στους κομμουνιστές, γεγονός που επιτρέπει στον Χίτλερ να τους εξοντώσει συλλαμβάνοντας περίπου 4 χιλιάδες. Στη συνέχεια θα κερδίσει τις εκλογές που θα ακολουθήσουν με 44% αλλά δεν θα συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία. Η νέα βουλή, υπό την απειλή των Ες Ες, θα κηρύξει έκπτωτους τους 81 κομμουνιστές βουλευτές. Το καθολικό κέντρο «πείθεται» να παραχωρήσει στον Χίτλερ απόλυτες εξουσίες για 4 χρόνια. Η αντίστροφη μέτρηση έχει ήδη αρχίσει. Μετά τους κομμουνιστές σειρά έχουν οι Εβραίοι. Η ρατσιστική πολιτική που αποτελεί τον πυρήνα του ναζιστικού συστήματος εκδηλώνεται προς δύο κατευθύνσεις.

Από τη μια με μέτρα «υπεράσπισης της φυλής των Αρίων» και από την άλλη με μία νομοθεσία εναντίον των Εβραίων, που γίνονται στόχος πολλαπλών επιθέσεων. Οι νόμοι της Νυρεμβέργης που θεσπίστηκαν το 1935 στερούν από τους Εβραίους το δικαίωμα της ψήφου, τους αποκλείουν από πλήθος επαγγέλματα και τους επιβάλλουν επιπλέον εξευτελιστικές διακρίσεις, όπως το να φορούν το κίτρινο άστρο, να μην έχουν δικαίωμα να παρευρίσκονται σε δημόσιους χώρους κ.ά. Στη Γερμανία, στα μέσα της δεκαετίας του '30, ζούσαν πολλοί Εβραίοι πολωνικής καταγωγής. Στις 28 Οκτωβρίου 1938, χωρίς καμία προειδοποίηση, οι ναζί συγκεντρώνουν μέσα σε μία νύχτα 17 χιλιάδες από αυτούς και τους απελαύνουν στην Πολωνία. Η Πολωνία αρνήθηκε να τους δεχτεί και για ένα 24ωρο σχεδόν όλοι αυτοί οι άνθρωποι πεζοπορούσαν στη συνοριακή γραμμή μέχρι η Πολωνία να τους επιτρέψει την είσοδο.

Η αφορμή για τη βαρβαρότητα

Ο Χέρσελ Γκρίνσπαν, ένας Γερμανοεβραίος που είχε διαφύγει στο Παρίσι, ζήτησε κατ’ επανάληψη από τον Γερμανό πρέσβη Ερνστ φον Ρατ να βοηθήσει την οικογένειά του που είχε βασανιστεί απίστευτα, όπως όλοι οι απελαθέντες στην Πολωνία. Ο Φομ Ρατ αδιαφόρησε και ο Γκρίνσπαν στις 7 Νοεμβρίου θα τον πυροβολήσει. Ο Φον Ρατ θα πληγωθεί σοβαρά και δύο μέρες αργότερα θα πεθάνει. Η δολοφονία του Φον Ρατ θα αποτελέσει το άλλοθι για την έναρξη ενός ανηλεούς διωγμού κατά των Εβραίων σε ολόκληρη τη Γερμανία.

Ο Χίτλερ ήθελε αυτός ο διωγμός να φανεί «αυθόρμητος» αλλά στην πραγματικότητα είχε ενορχηστρωθεί από το χιτλερικό καθεστώς, που εκτός από τα κρατικά όργανα (αστυνομία και στρατός) αξιοποίησε και την οργάνωση των ναζί. Οι επιθέσεις που ακολούθησαν κατά των Εβραίων είχαν αποτέλεσμα να καταστραφούν σχεδόν όλες οι συναγωγές στη Γερμανία (πάνω από 1.500), εβραϊκά νεκροταφεία και πάνω από 7.000 καταστήματα που ανήκαν στους Εβραίους.

Η νύχτα της 9ης προς τη 10η Νοεμβρίου ονομάστηκε «νύχτα των κρυστάλλων» επειδή οι οργισμένοι και «αυθόρμητα» ενεργώντας Γερμανοί έσπαγαν τις βιτρίνες των εβραϊκών καταστημάτων. Ο τραγικός απολογισμός του διωγμού εκείνης της νύχτας ήταν 91 νεκροί Εβραίοι (αν και πολλοί υποστηρίζουν ότι ο αριθμός των νεκρών ήταν μεγαλύτερος) και η σύλληψη περίπου 30 χιλιάδων, που στάλθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Στο Νταχάου, το Μπούχενβαλντ και το Σαξενχάουζεν κυρίως. Η μεταχείριση αυτών των ανθρώπων ήταν κτηνώδης. Περίπου 2.500 από αυτούς θα χάσουν εκεί τη ζωή τους. Ενα πρελούδιο του τρόμου θα ακολουθήσει. Οι περισσότεροι θα αφεθούν ελεύθεροι μέσα στους επόμενους τρεις μήνες με τον όρο ότι θα εγκατέλειπαν τη Γερμανία. Η εβραϊκή κοινότητα Γερμανίας τιμωρήθηκε να πληρώσει ένα δισεκατομμύριο μάρκα ως αποζημίωση για τη δολοφονία του Φον Ρατ και τα έξι εκατομμύρια μάρκα που θα έπαιρνε η εβραϊκή κοινότητα από τις ασφαλιστικές αποζημιώσεις εξαιτίας των καταστροφών στις περιουσίες των μελών της καταβλήθηκαν στο γερμανικό δημόσιο.

Η ιστορία κάνει κύκλους

Πριν από το 1938 πολλοί λαοί είχαν ζήσει τη δική τους «νύχτα των κρυστάλλων», όπως οι Πόντιοι και οι Αρμένιοι. Τον Σεπτέμβριο του 1955 ήρθε η σειρά του Ελληνισμού της Κωνσταντινούπολης. Οι Παλαιστίνιοι έχουν ζήσει πολλές φορές τις δικές τους «νύχτες των κρυστάλλων» χάρη στα πρώην θύματα που μεταμορφώθηκαν σε θύτες. Η βαρβαρότητα επιστρέφει στο προσκήνιο -θριαμβευτικά. Στις ΗΠΑ η κυβέρνηση Μπους πριν από τρία χρόνια, με το πρόσχημα της τρομοκρατίας, πέρασε ένα νομοσχέδιο με το οποίο προτείνεται η κατάργηση του habeas corpus. Του δικαιώματος, δηλαδή, του υπόπτου να προστατεύεται νομικά από την αυθαίρετη σύλληψη και κράτησή του. Ενα δικαίωμα που από την εποχή του Ιωάννη του Ακτήμονα, το 1371, θεωρείται το θεμέλιο των συνταγμάτων των σύγχρονων δημοκρατιών. Τώρα, το μνημόνιο προβλέπει την κατάργηση συνταγματικά κατοχυρωμένων δικαιωμάτων και το πετσόκομμα του κράτους προς όφελος των ιδιωτών με πρόσχημα το έλλειμμα. Αναρωτιέμαι αν η ιστορία επαναλαμβάνεται, όχι σαν φάρσα, αλλά πάντα σαν τραγωδία.