Βία λόγω φύλου και βιασμοί ως εργαλεία πολέμου

 25/11/2010 ΑΥΓΗ

 Η Έκθεση του ΟΗΕ για τον παγκόσμιο πληθυσμό δόθηκε στη δημοσιότητα στις 20 Οκτωβρίου 2010. Ακριβώς δέκα χρόνια μετά το Ψήφισμα 1325 που καθιερώνει την ισότιμη συμμετοχή γυναικών στις διαπραγματεύσεις για την ειρήνη.

Η Έκθεση αυτή ασχολείται με το ζήτημα των επιπτώσεων σε γυναίκες και κορίτσια των πολεμικών συγκρούσεων κα των φυσικών καταστροφών.

Το σημαντικότερο μέρος της Έκθεσης αποτελείται από ρεπορτάζ και συνεντεύξεις με ανθρώπους από τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, την Αϊτή, τη Λιβερία, την Ιορδανία, την Παλαιστίνη, το Ανατολικό Τιμόρ και την Ουγκάντα.

Οι γυναίκες σπάνια κάνουν πόλεμο, όμως είναι συχνότατα εκείνες που υφίστανται τις χειρότερες συνέπειές του. Η Βία λόγω Φύλου συμπεριλαμβανομένου του βιασμού είναι ένα απαίσιο εργαλείο πολέμου που δυστυχώς όλο και περισσότερο αυξάνεται. Η κυριαρχία που επιβάλλει επεκτείνεται πέρα από τα ίδια τα θύματα, διαλύει οικογένειες και διαταράσσει ολόκληρες κοινωνίες με διάρκεια γενεών.

Σήμερα στις πολεμικές συγκρούσεις οι γυναίκες που υφίστανται βιασμό-με συχνή συνέπεια το AIDS- ή απειλούνται με βιασμό, τραυματίζονται για πάντα ψυχικά και σωματικά, χάνουν τα δικαιώματα τους και οδηγούνται στον κοινωνικό αποκλεισμό. Τα κορίτσια λόγω του κινδύνου του βιασμού δεν μπορούν να πάνε σχολείο και συχνά απάγονται και πωλούνται ως σκλάβες του σεξ. Σε μερικές διενέξεις βιάζονται και άνδρες ιδίως νέοι.

Σήμερα η βία λόγω φύλου και η σεξουαλική κακοποίηση συνεχίζονται αμείωτα. Στις ένοπλες συγκρούσεις, στα στρατόπεδα των προσφύγων και γενικά εκεί που ο πληθυσμός βρίσκει προσωρινό καταφύγιο.

Ο πόλεμος, η στρατιωτική κατοχή, τα στρατόπεδα προσφύγων και η επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης των οικογενειών ενισχύουν την ανισότητα των φύλων. Είναι αδύνατον να υπολογίσει κανείς πόσες γυναίκες και μικρά παιδιά βιάζονται κατά τη διάρκεια του πολέμου και πόσα παιδιά γεννιούνται από αυτούς τους βιασμούς. Γιατί σε αρκετές κοινωνίες φοβούνται την προκατάληψη και την ταπείνωση και δεν μιλούν γι' αυτό που υπέστησαν.

Πολλές γυναίκες μάλιστα τις εγκαταλείπουν οι άνδρες τους γιατί θεωρούν ότι και αυτές έφταιξαν!

Στη Λιβερία μετά τον πόλεμο η σεξουαλική βία λόγω φύλου συνεχίστηκε έντονα στους δρόμους στα σπίτια ακόμη και στα σχολεία. Έως και παπάδες βίασαν κορίτσια! Σήμερα στο ειδικό για αυτές τις υποθέσεις Δικαστήριο οι δίκες διεξάγονται κεκλεισμένων των θυρών. Τα θύματα και οι μάρτυρες καταθέτουν μέσα από μία καμπίνα από ειδικό γυαλί που ενώ αυτοί παρακολουθούν τη διεξαγωγή της δίκης, οι απέξω δηλαδή οι δικαστικοί και οι κατηγορούμενοι δεν τους βλέπουν.

Στη Λωρίδα της Γάζας, το 99% των εγκύων γυναικών γεννούσαν στο νοσοκομείο. Αργότερα, εξαιτίας, των επανειλημμένων ισραηλινών επιθέσεων (τέλος 2008 αρχές 3009) και του αποκλεισμού των δρόμων το ποσοστό αυτό μειώθηκε αισθητά. Οι γυναίκες γεννούν στο σπίτι συχνά χωρίς μαία. Στις 21 μέρες που διήρκεσε η επίθεση γέννησαν 52 γυναίκες. Γενικά η κατάσταση για τις έγκυες είναι πολύ δύσκολη γιατί η δυνατότητα πρόσβασης σε ιατρικές υπηρεσίες έχει γίνει μηδαμινή λόγω της κατοχής και του αποκλεισμού. Πολλές γυναίκες γεννούν στα ισραηλινά φυλάκια ή μέσα σε αυτοκίνητα καθοδόν προς το νοσοκομείο.

Τα Ηνωμένα Έθνη έχουν κάνει σαφές επανειλημμένα και ξεκάθαρα ότι: Οι γυναίκες αποτελούν ένα βασικό παράγοντα για την ανάπτυξη κάθε χώρας. Στις μεταπολεμικές συνθήκες δεν πρέπει να θεωρούνται μόνο θύματα που έχουν ανάγκη προστασίας διότι παίζουν βασικό ρόλο στην ανοικοδόμηση.

H Judi Cheng-Hopkins, είναι από τον Σεπτέμβριο του 2009, αναπληρώτρια γενική γραμματέας για την εδραίωση της Ειρήνης. Λέει τα εξής: Οι άνθρωποι δεν γνωρίζουν τη σχέση μεταξύ των φύλων, νεολαίας και ειρήνης. Όμως στις μετά τον πόλεμο κοινωνίες η ανεργία των νέων αγγίζει το 70%. Οι νέοι άνδρες μετά τον πόλεμο βρίσκονται χωρίς μόρφωση, επάγγελμα και δουλειά. Επομένως, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να ολισθήσουν στην εγκληματικότητα, τη βία και τα ναρκωτικά. Άρα, η ανεργία των νέων σε τέτοιες καταστάσεις δεν είναι ζήτημα ανάπτυξης αλλά ζήτημα πολέμου και ειρήνης.

Στην Έκθεση αναφέρονται και μερικά συμπεράσματα: Τα μέτρα για την αντιμετώπιση σεξουαλικής και λόγω φύλου βίας δεν χρηματοδοτούνται επαρκώς και δεν περιλαμβάνονται συνολικά στα προγράμματα για την εδραίωση της ειρήνης. Μέχρι σήμερα πουθενά δεν έχουμε καταφέρει να αναχαιτίσουμε τη βία.

Η προαγωγή της ανθρώπινης ανάπτυξης και της ασφάλειας πρέπει να είναι ο στόχος των μέτρων ανοικοδόμησης, είτε πρόκειται για πόλεμο είτε για φυσικές καταστροφές. Σε καταστάσεις κρίσης ανατρέπονται τα καθιερωμένα στερεότυπα και οι γυναίκες αναλαμβάνουν ρόλους και ευθύνες έξω από τους παραδοσιακούς.

Για εμάς το Ψήφισμα 1325 είναι σημαντικό εργαλείο εφόσον στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις συμμετέχουν και γυναίκες. Αλλά, σήμερα που οι πόλεμοι γίνονται προληπτικά, όπου μεταξύ των φρικτών συνεπειών του είναι και η βία με όλες τις μορφές της κατά των γυναικών, αποτελεί μέγιστη ειρωνεία να μετέχουν γυναίκες αξιωματούχοι στις διαπραγματεύσεις για την ανοικοδόμηση και την ειρήνη στις χώρες που υπέστησαν τον πόλεμο.