Αριστερή ενότητα: Αναγκαία και εφικτή; Οι δύο αναγκαίες παράμετροι του Αριστερού Μετώπου

 Κλειώ Μακρή μικρογλυπτική (από Astra Galerie)

του Ανέστη Ταρπάγκου *

ΑΥΓΗ, 1.10.11

Κεντρική θέση στην πολιτική τακτική του ΣΥΡΙΖΑ στη σημερινή συγκυρία της ολικής οικονομικής καταστροφής και κοινωνικής αποδιάρθρωσης κατέχει η αναφορά στο πολιτικό και κοινωνικό μέτωπο του συνόλου των αριστερών δυνάμεων, από τα αριστερά της αριστεράς μέχρι τις αντιμνημονιακές διαφοροποιήσεις της παραφθαρμένης ελληνικής σοσιαλδημοκρατίας. Μάλιστα, μια τέτοια συμπαράταξη δυνάμεων στην τρέχουσα περίοδο έχει τη δυνατότητα να υπερσκελίσει εκλογικά το ΠΑΣΟΚ κατακτώντας αθροιστικά ένα 25% της λαϊκής ετυμηγορίας, τη στιγμή που το τελευταίο αδυνατεί πλέον να υπερβεί το όριο του 20%, ενώ η Ν.Δ. βρίσκεται μακράν της απόκτησης της κοινοβουλευτικής κυβερνητικής αυτοδυναμίας, εφόσον καταγράφεται σε ποσοστά κάτω του 30%. Παράλληλα μια τέτοια μετωπική αριστερή συμμαχία, με όλη την αναγκαία πολυμορφία της (η συμπαράταξη μαρξιστών σοσιαλιστών, κομμουνιστών και επαναστατικής αριστεράς στη χιλιανή Λαϊκή Ενότητα του 1970 δεν εμπόδισε το ριζοσπαστικό πρόγραμμα εθνικοποιήσεων της κυβέρνησης Σ. Αλιέντε, ούτε και βέβαια ήταν η αιτία της βίαιης αιματηρής πραξικοπηματικής καταστολής του 1973), είναι απαραίτητη για τη μετέπειτα πλατιά λαϊκή συσπείρωση σχετικά πλειοψηφικού χαρακτήρα, εφόσον απέναντι στο Αριστερό Μέτωπο θα ορθώνεται μια αντιδραστική κυβέρνηση «εθνικής συμμαχίας» (Ν.Δ. - ΠΑΣΟΚ με τη στήριξη του ΛΑΟΣ) ή μια αμιγώς δεξιά κυβέρνηση αναιμικής κοινοβουλευτικής ισχύος.

Παρ' όλα αυτά, στις σημερινές συνθήκες που επιτάσσουν μορφές αριστερής ενότητας, διαπιστώνεται η λειτουργία χασμάτων ανάμεσα στις ριζοσπαστικές αντιμνημονιακές δυνάμεις, όχι μόνον μεταξύ των ΚΚΕ - ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΤΑΡΣΥΑ, αλλά και μεταξύ αυτών και των δυνάμεων της οικολογίας , της εκσυγχρονιστικής αριστεράς και της αριστερής σοσιαλδημοκρατίας, παρ' όλο που η μνημονιακή πολιτική και η συνεπαγόμενη λαϊκή χρεωκοπία αντιπροσωπεύει τον κύριο αντίπαλο όλων αυτών των δυνάμεων. Ως προφανής λόγος αυτών των διαχωρισμών προβάλλεται η εκφορά ριζικά διαφοροποιημένων πολιτικών λόγων: Άμεση έξοδος από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ευρώ ή ολομέτωπη διαπάλη προς τον ακραίο νεοφιλελευθερισμό των οργάνων και μηχανισμών της; Εγκαθίδρυση της λαϊκής εξουσίας - οικονομίας, αντικαπιταλιστική κομμουνιστική επανάσταση ή μεταβατικό ριζοσπαστικό πρόγραμμα ρήξεων και ανατροπών στην κατεύθυνση της σοσιαλιστικής μεταλλαγής κ.λπ.; Η συνέχιση της κίνησης των πραγμάτων σ’ αυτό το επίπεδο των αφοριστικών πολιτικών προσανατολισμών στα σίγουρα δεν μπορεί να καταλήξει στην ανάδειξη των όρων ενός Αριστερού Μετώπου, εξ αντικειμένου πολύμορφου, με δημοκρατική λειτουργία, ενιαία δράση του αριστερού και προοδευτικού κόσμου, με κοινούς άξονες παρέμβασης.

Διαλεκτική κοινωνική ενότητα των λαϊκών εκπροσωπήσεων

Είναι φανερό ότι το επιτακτικά αναγκαίο πλαίσιο της αριστερής λαϊκής ενότητας χρειάζεται να τεθεί με δύο εντελώς διαφορετικούς όρους και σε δύο επίπεδα: Αυτό της διαλεκτικής σύνθεσης των εκπροσωπουμένων από τους σχηματισμούς της αριστεράς δυνάμεων και εκείνο της τροφοδότησης της παρέμβασης του λαϊκού κινήματος (δείγματα του οποίου υπήρξαν στις δύο - τρεις μεγάλες πανεργατικές απεργίες και στο κίνημα των Αγανακτισμένων στην Πλατεία Συντάγματος, που και τα δύο αντιμετώπισαν την ωμή αυταρχική κρατική καταστολή).

Η πολιτική διαφορετικότητα των αριστερών πολιτικών σχηματισμών (πέραν των πραγματικά διαφορετικών στρατηγικών απαντήσεων στις οποίες επιχειρούν να αντιστοιχηθούν) έλκει την καταγωγή της και από τις διαφορετικές κοινωνικές εκπροσωπήσεις τις οποίες πολιτικά συμπυκνώνουν. Όλοι οι αριστεροί φορείς εκφράζουν δυνάμεις του κυριαρχούμενου λαϊκού συνασπισμού, μακράν και σε αντιπαλότητα με τις ταξικές δυνάμεις του κυρίαρχου μπλοκ εξουσίας, ωστόσο πρόκειται σε κάθε περίπτωση για διαφορετικά στρώματα και κατηγορίες των λαϊκών τάξεων. Η επιρροή του ΚΚΕ επικεντρώνεται κατ’ εξοχήν σε τμήματα της παραδοσιακής εργατικής τάξης και των παραδοσιακών μικροαστικών στρωμάτων (αγρότες, επαγγελματίες, βιοτέχνες κ.λπ.) - Η εμβέλεια του ΣΥΡΙΖΑ αναφέρεται στην εκπροσώπηση κυρίαρχα δυνάμεων της μισθωτής και ελευθεροεπαγγελματικής διανοητικής εργασίας (τμήματα εκπαιδευτικών, γιατρών, μηχανικών, δικηγόρων κ.ά.). - Η επίδραση της ΑΝΤΑΡΣΥΑ έχει να κάνει με ριζοσπαστικές μερίδες της πανεπιστημιακής νεολαίας και στρώματα της νέας μισθωτής διανοητικής εργασίας που έχουν προλεταριοποιηθεί, αντιμετωπίζοντας παραφθαρμένες συνθήκες κοινωνικής ένταξης κ.ά.

Αυτό το αδιαμφισβήτητο κοινωνικό γεγονός βρίσκεται σε σημαντικό βαθμό στην αφετηρία των διαφοροποιημένων πολιτικών τους οπτικών και προσεγγίσεων. Το ζήτημα είναι ότι αυτά τα εκπροσωπούμενα στρώματα ανήκουν μεν όλα στους «από κάτω», αλλά ταυτόχρονα εμφανίζουν σαφώς διαφορετικές μεταξύ τους ταξικές πρακτικές, προσανατολισμούς και επιδιώξεις, έτσι ώστε δεν συγκροτούν αφετηριακά ένα συμμαχικό λαϊκό κοινωνικό μέτωπο, εκτός κι αν υιοθετεί κανείς την ιδεοληψία της γενικής αντιμονοπωλιακής συμμαχίας ενάντια στη «χούφτα των μονοπωλίων». Η πολιτική ικανότητα των ριζοσπαστικών δυνάμεων που μάχονται πραγματικά για την αναγκαία αριστερή λαϊκή ενότητα, είναι να διαμορφώσουν τους όρους της κοινωνικής συμμαχίας αυτών των διαφοροποιημένων δυνάμεων των λαϊκών τάξεων, προκειμένου αυτός ο συμμαχικός ταξικός συνασπισμός να καταστεί ηγεμονικός στο σύνολο του κυριαρχούμενου εργατικού, μικροαστικού και νεολαιίστικου μπλοκ. Η δρομολόγηση τέτοιων πρακτικών και διαλεκτικών συνθέσεων, στη βάση των άμεσων και τακτικών υλικών συμφερόντων αυτών των λαϊκών στρωμάτων που πλήττονται άγρια από τη νεοφιλελεύθερη επέλαση, είναι σε θέση να ανοίξει δρόμους και πολιτικών συγκλίσεων των δυνάμεων του αριστερού κινήματος.

Λαϊκή ενωτική αναβάπτιση του αριστερού κινήματος

Από την άλλη πλευρά, και με βάση τις υπαρκτές κινηματικές εμπειρίες του εργατικού συνδικαλισμού και του κινήματος στις πλατείες, προβάλλει ως αναγκαία διάσταση η ανάπτυξη κοινών λαϊκών πρακτικών τόσο στο παραγωγικό επίπεδο όσο και σ’ εκείνο της κατοικίας. Η διαμόρφωση αγωνιστικών απεργιακών μετώπων σε επιμέρους κλάδους (λ.χ. ιδιωτικοποιούμενοι δημόσιοι οργανισμοί και μαζικές απολύσεις σε δημόσιες υπηρεσίες, συνολικό μέτωπο δασκάλων - καθηγητών - πανεπιστημιακών - φοιτητών - μαθητών των καταλήψεων, ανάδειξη οργανωτικών μορφών των ανέργων που οδεύουν πλέον προς το ένα εκατομμύριο κ.λπ.) είναι σε θέση, εφόσον έχει χαρακτηριστικά αποτελεσματικότητας, να ωθεί τα αριστερά πολιτικά υποκείμενα που στηρίζουν αυτές τις εργατικές κινητοποιήσεις σε μιαν ορισμένη συνδικαλιστική αγωνιστική σύμπλευση.

Και εξίσου οι διαδικασίες λαϊκών συνελεύσεων στους δήμους και στις συνοικίες, με αφορμή την ανάπτυξη μαζικού κινήματος για την αδυναμία - άρνηση καταβολής του κεφαλικού φόρου εισοδήματος και του φορολογικού τέλους στις κατοικίες διαμορφώνουν αντικειμενικά ένα ευρύ πεδίο κοινής αριστερής κινητοποίησης, τέτοιο που στο βαθμό που αποκτήσει αυτοπεποίθηση της δύναμής του, είναι σε θέση να συνεργήσει στη διαμόρφωση όρων ευρύτερης αριστερής μετωπικής συμπαράταξης. Οι λαϊκές συνελεύσεις και επιτροπές που παίρνουν σάρκα και οστά αυτή την περίοδο επιδιώκεται να έχουν τα ευρύτερα δυνατά χαρακτηριστικά, χωρίς αφετηριακούς και αφοριστικούς προσδιορισμούς (ριζοσπαστικούς, αντικαπιταλιστικούς, αντιμονοπωλιακούς κ.λπ.), με τη συμμετοχή όσο το δυνατόν ευρύτερων αριστερών δυνάμεων, ενοποιημένων σε μια καίρια αγωνιστική βάση (άρνηση πληρωμής της παράνομης και υπέρμετρης φορολόγησης), και αποτελούν κολυμβήθρες αναβάπτισης και ενότητας του αριστερού κινήματος, μαζί και μέσα στον εργαζόμενο λαό.

 * Ένα σημείωμα του Χρήστου Λάσκου για τον συντάκτη του άρθρου γραμμένο πριν αρκετά χρόνια

Ο σπουδαίος άνθρωπος

ΕΠΟΧΗ

Χρήστος Λάσκος

Ο Ανέστης Ταρπάγκος είναι «ιδιόρρυθμος», «δύσκολος» άνθρωπος. Τον πρωτοέμαθα στα πρώτα φοιτητικά μου χρόνια, μετά το ’80, από τα άρθρα που δημοσίευε στην Αυγή. Σε περίοδο έντονου ριζοσπαστισμού, μετά τις καταλήψεις του 815, η ανανεωτική αριστερά φαινόταν πολύ «ρεφορμιστική» για τα γούστα πολλών από μας. Άλλωστε, η διάσπαση της ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος ήταν πολύ πρόσφατη με όλα τα –και συναισθηματικά- συμπαρομαρτούντα. Τα κείμενά του, λοιπόν, στην Αυγή μου φαινόταν διαφορετικά. Ο λόγος του αψύς, μακροπερίοδος, πολύ αναλυτικός, αλλά τότε και πάντοτε ενωτικός. Ενωτικός, όχι «ενωτικός».
Τον γνώρισα από πολύ κοντά λίγα χρόνια αργότερα πάλι σε μια ενωτική προσπάθεια στο χώρο της Αριστεράς, που συμπεριλάμβανε τη ΣΣΕΚ και την ΟΒΕΣ μετά τα πρώτα Πασοκικά «σταθεροποιητικά» του ’85. Έκτοτε τον θυμάμαι να πρωταγωνιστεί συνεχώς σε τέτοια εγχειρήματα, ριζοσπαστικά και ενωτικά μαζί. Και σήμερα το ίδιο κάνει στον εργατικό συνδικαλιστικό χώρο, αλλά και στη νομαρχιακή προσπάθεια στην Θεσσαλονίκη.
Η «ιδιορρυθμία» ήταν και είναι η συνέπειά του. Την οποία πληρώνει πολλά χρόνια τώρα και, μάλιστα, τοις μετρητοίς. Ένας από τους καλύτερους τοπογράφους που διαρκώς … απολύεται. Γιατί επιδεικνύει μονίμως, κατά την εργοδοτική αργκό, αντισυμβατική συμπεριφορά. Γιατί δεν δέχεται την εξόντωση του συνδικαλισμού, γιατί θεωρεί πως οι υπερωρίες δεν μπορεί ούτε να είναι υποχρεωτικές ούτε απλήρωτες, γιατί επιμένει να συζητάει με τους συναδέλφους του, ακόμη και να τους δίνει προκηρύξεις που τους καλούν στις απεργίες της ΓΣΕΕ.
Ο Ανέστης Ταρπάγκος θα έπρεπε να είναι σύμβολο για τα συνδικάτα και την Αριστερά, όλη την Αριστερά. Τιμά τις καλύτερες παραδόσεις τους. Όταν κάποτε –μετά από την υπ. αριθμόν δεν ξέρω πια απόλυσή του- του είχα πει γιατί δεν σκέφτεται ν’ αλλάξει εργασιακή δραστηριότητα, ν’ αξιοποιήσει τις γνώσεις και την πείρα του πχ διδάσκοντας, μου απάντησε πως, εκτός των άλλων, δεν θα το έκανε γιατί δεν θέλει να απαξιώσει τις εργασιακές του ικανότητες. Είναι άνθρωπος της «παλιάς εποχής» όταν οι εργαζόμενοι ήταν περήφανοι για τη δουλειά τους.
Ο Ανέστης δεν χρειάζεται την υπεράσπισή μας απλώς. Θα πρέπει να γίνει σημαία δράσης και αντίστασης απέναντι στην εργοδοτική τρομοκρατία και τη νεοφιλελεύθερη λαίλαπα. Δεν φτάνει να κερδίζει καιρό μετά όλες τις δίκες και να καταδικάζονται τα αφεντικά για καταχρηστική συμπεριφορά. Η περίπτωσή του πρέπει να γίνει δημόσιο γεγονός. Οι βουλευτές μας, οι ευρωβουλευτές μας, οι συνδικαλιστικοί μας εκπρόσωποι να το πάρουν πάνω τους ως προσωπικό τους πρόβλημα. Δεν είναι προς όφελος δικό του, αλλά προς μεγάλο όφελος του εργατικού κινήματος. Οι ταξικοί κανίβαλοι είναι έτοιμοι να κατασπαράξουν τους πάντες και τα πάντα. Ας στέρξουμε, λοιπόν, όλοι. Είναι ήδη αργά.