Το «κατηγορώ» της άλλης Ελλάδας

Max Ernst, The Beautiful Season, 1925

του Κώστα Δουζίνα

ΕΠΟΧΗ, 23.10.11

Οι εργαζόμενοι ενός μικρού αρτοποιείου στο κέντρο της Αθήνας ανακοίνωσαν την Τετάρτη ότι, εφόσον δεν μπορούσαν να συμμετάσχουν στην απεργία κλείνοντας το κατάστημα, επειδή εξυπηρετούν ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, αποφάσισαν να συμμετάσχουν στη γενική απεργία πουλώντας όλα τα προϊόντα σε τιμή κόστους. Πρέπει να ήταν απροσδόκητη έκπληξη, σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς, για τους πελάτες που αγόρασαν  το γάλα και το ψωμί τους στη μισή τιμή. Μια καθημερινή ιστορία αντίστασης και ευγένειας στην Αθήνα. Την ίδια στιγμή, κανένα μέλος του υπουργικού συμβουλίου ή της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να εμφανιστεί δημοσίως χωρίς να τον κράξουν ή να τον γιαουρτώσουν.

Η Ελλάδα έχει χωριστεί στα δύο. Από τη μια, πολιτευτές και τραπεζίτες, πλούσιοι φοροδιαφεύγοντες και μεγαλοκαναλάρχες, που παρά τις κομματικές τους διαφορές είναι ενωμένοι στην υποστήριξη της πλέον ταξικής και βίαιης κοινωνικής και πολιτιστικής αναδιάρθρωσης που έχει γνωρίσει η δυτική Ευρώπη.

Η «άλλη» Ελλάδα

Η «άλλη» Ελλάδα, που δεν απολαμβάνει ιδιαίτερης προβολής από τα ΜΜΕ, συμπεριλαμβάνει την πλειοψηφία του πληθυσμού. Αυτό αποδείχτηκε την Τετάρτη, όταν, σύμφωνα με τη ΓΣΕΕ, 500.000 άνθρωποι διαδήλωσαν στους δρόμους της Αθήνας και των άλλων μεγάλων ελληνικών πόλεων, όπου τα περισσότερα καταστήματα παρέμειναν κλειστά. Ήταν η μεγαλύτερη διαδήλωση μετά τη μεταπολίτευση. Η απόπειρα να δημιουργηθεί ρήγμα μεταξύ των εργαζομένων του δημοσίου τομέα (τους οποίους επιχειρούν να παρουσιάσουν ως τεμπέληδες και διεφθαρμένους) και του ιδιωτικού (τους υποτιθέμενους φοροφυγάδες) αστόχησε. Η μοναδική επιτυχία για την οποία μπορεί να κομπάσει η κυβέρνηση Παπανδρέου, είναι η κατάρρευση του παλιού διαχωρισμού μεταξύ δεξιάς και αριστεράς, που κυριάρχησε στην πολιτική σκηνή μετά την αντίσταση κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, και η υποκατάστασή της από το νέο διαχωρισμό μεταξύ της ελίτ και του λαού.
Οι ευρωπαίοι ηγέτες σύντομα θα αποφασίσουν πώς θα διαχειριστούν το χρέος, με την ελληνική κυβέρνηση σε ρόλο θλιβερού παρατηρητή από το περιθώριο του προαποφασισμένου μέλλοντος της χώρας. Μόλις το μοναδικό μέλημά τους τακτοποιηθεί, το πολιτικό παιχνίδι στην Ελλάδα θα μπει στην τελική του φάση. Σε αυτό το χρονικό σημείο, η «άλλη» Ελλάδα θα διατυπώσει το ιστορικό κατηγορητήριο.

Ελίτ και λαός

Οι ελληνικές πολιτικές ελίτ θα αντιμετωπίσουν κατηγορητήριο για υπόθαλψη ανομίας, όρος που χρησιμοποιείται αυθαίρετα εναντίον όσων αντιστέκονται. Τα δύο μεγάλα κόμματα και όλοι οι γηραιοί πολιτικοί κυβέρνησαν τη χώρα εναλλασσόμενοι τα τελευταία 40 χρόνια. Δημιούργησαν τον παραφουσκωμένο και αναποτελεσματικό δημόσιο τομέα, στον οποίο τώρα επιτίθενται για να ικανοποιήσουν τους πελάτες τους. Έκαναν τα στραβά μάτια στη φοροδιαφυγή και δημιούργησαν το πιο γενναιόδωρο φορολογικό σύστημα φοροασυλίας για τους πλούσιους. Το έλλειμμα και το χρέος και συνέχισαν να τρέχουν ακόμα και όταν τα προβλήματα είχαν γίνει ξεκάθαρα. Η κεντροδεξιά και η κεντροαριστερή παράταξη παραποιούσαν τα στατιστικά στοιχεία των κυβερνητικών προκατόχων τους αυξάνοντας το έλλειμμα, πράγμα που τελικά οδήγησε στην ευρωπαϊκή παρέμβαση. Ο Ματίας Μάγιερς, της τρόικας, είπε πρόσφατα σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Καθημερινή» ότι δεν ζήτησαν την κατάλυση των συλλογικών συμβάσεων στον ιδιωτικό τομέα, μέτρο που επέφερε μια σχετική αντίθεση στο εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος. Η τρόικα, επίσης, δεν ζήτησε την καθολική αλλαγή του νόμου για την παιδεία, που επιχειρείται να επιβληθεί παρά την αντίθεση του συνόλου σχεδόν της ακαδημαϊκής κοινότητας. Μοιάζει σαν οι ελληνικές ελίτ να επιθυμούσαν το χρέος ώστε να ενορχηστρώσουν την καθολική κατάρρευση του κοινωνικού κράτους και τη μαζική παράδοση του δημόσιου πλούτου στα χέρια ιδιωτών σε τιμές προσφοράς.

Η κυβέρνηση Παπανδρέου θα αντιμετωπίσει κατηγορητήριο για ανικανότητα και ηθικό κυνισμό. Κάθε αυταρχικό καθεστώς ονειρεύεται να αλλάξει ριζικά την κοινωνία με ένα μαγικό ραβδί.  Αυτή η κυβέρνηση πίστεψε ότι περνώντας από τη βουλή ορισμένα νομοθετήματα που υπονομεύουν την ελληνική νοοτροπία των αρχαίων αξιών, συμβάσεων και αρχών, θα δημιουργούσε καινούργιους ανθρώπους. Η αποστολή ήταν να αντικαταστήσει το παραδοσιακό ενδιαφέρον για τον άλλο με την αδιαφορία, την παραδοσιακή φιλοξενία με την εκμετάλλευση, την παρηγοριά των φίλων με την κατάθλιψη κατά μόνας.

Χωρίς νομιμοποίηση

Απέτυχαν και μόνο μια χοντρή μπλε γραμμή χωρίζει την ελίτ από τον εξαθλιωμένο κόσμο τώρα. Τα τεχνάσματα της μαύρης μαγείας τους συνοδεύτηκαν με μεταμοντέρνο κυνισμό. Κατά τη διάρκεια του τελευταίου έτους η κυβέρνηση ανακοίνωσε θριαμβευτικά σε τρεις περιπτώσεις ότι είχε βρει λύση και αμέσως διαψεύστηκε. «Ξέρω ότι αυτό που σας λέω είναι ψέμα, αλλά θα συνεχίσω να πράττω σαν να ήταν αλήθεια», είναι η επωδός του κυνικού. Και καθώς η ανεργία στους νέους εκτοξεύεται στο 50%, η Ελλάδα θα πληρώνει για δεκαετίες την καταστροφή μιας ολόκληρης γενιάς, τη γενοκτονία που διαπράττεται.

Η τρόικα του ΔΝΤ, της ΕΕ και της ΕΚΤ θα αντιμετωπίσει κατηγορητήριο για νεοαποικιακή αλαζονεία. Δεν χρειάζεται να γνωρίζεις το μύθο του Σίσσυφου για να καταλάβεις ότι μέτρα που οδηγούν την ανάπτυξη στο -7%, δεν μειώνουν το έλλειμμα ή το χρέος. Δεν χρειάζεται να έχεις διαβάσει Πλάτωνα ή Αριστοτέλη για να κατανοήσεις ότι η πλέον του 50% μείωση στους μισθούς και τις συντάξεις σημαίνει ότι ο κόσμος δεν θα μπορέσει να αντεπεξέλθει στους εξωφρενικούς νέους φόρους. Δεν χρειάζεται να ξέρεις ελληνική ιστορία για να κατανοήσεις ότι εάν διαρκώς κάνεις λόγο για μειωμένη εθνική κυριαρχία, ο λαός θα αντιδράσει οργισμένα.

Οι διαδηλώσεις αυτής της εβδομάδας έληξαν τραγικά με το θάνατο ενός συνδικαλιστή. Τα τελευταία προκαλύμματα της κυβερνητικής νομιμότητας έφυγαν και το ίδιο θα κάνει και η ίδια η κυβέρνηση σύντομα. Το έλλειμμα δημοκρατίας από το οποίο πάσχουν τα πολιτικά συστήματα παντού στον κόσμο είναι μη αναστρέψιμο στην Ελλάδα. Η ευθύνη της «άλλης» Ελλάδας είναι να επινοήσει το θεσμό της κοινωνικής δικαιοσύνης και της δημοκρατίας του 21ου αιώνα. Αυτό είναι που μπορεί η Ελλάδα να προσφέρει στον κόσμο.