Εμπρός στο δρόμο που χάραξε ο Δεκέμβρης…

Λέγαμε τότε να κρατήσουμε ανοιχτό το πολιτικό στην εξέγερση, να μετατρέψουμε την οργή σε διεκδίκηση, να κάνουμε λόγο και πράξη, σχέδιο και πρόγραμμα το ανυπόφορο και το ανείπωτο της καθημερινότητας. Αποδειχτήκαμε όμως ιδεολογικοπολιτικά και οργανωτικά ανεπαρκείς για να ακολουθήσουμε με συνέπεια τον «δρόμο του Δεκέμβρη», ιδίως μετά τον Δεκέμβρη. Τέλος πάντων. Η κυβέρνηση φαίνεται να εγείρει, εκτός της συνήθους αγανάκτησης, ένα αίτημα δικαιοσύνης για το «πού πάνε τα λεφτά» αλλά και ένα αίσθημα ταπείνωσης για το ρεζίλι μας. Βεβαίως, η αγανάκτηση, η δικαιοσύνη, η ταπείνωση δεν έχουν πολιτικό στίγμα κι αλίμονό μας αν εκθρέψουν το φασιστικό τέρας.

Η κρατική και διεθνής προπαγάνδα επιχειρούν να επιβάλλουν ως μοναδικό δρόμο τον νεοφιλελεύθερο καπιταλισμό, τη συρρίκνωση του δημόσιου τομέα ως πεδίου άσκησης και ελέγχου των οικονομικών δραστηριοτήτων, τον περιορισμό των δικαιωμάτων ως αρνητικών συντελεστών στην παραγωγικότητα και την ανταγωνιστικότητα, την προσχώρηση στη λογική των αγορών μέσω θεσμικών αλλαγών (κι αυτή είναι η ουσία των μέτρων) που θα αποδώσουν συμβατές και προσαρμόσιμες τις δυναμικές θεσμοποίησης στην κοινωνία με τις δυναμικές ανάπτυξης της αγοράς. Αντίσταση, ανυπακοή, ξεσηκωμός. Όλα αυτά ανάγονται στον πυρήνα της ιδιότητας του πολίτη, στην αντιστασιακότητα και τις παρακαταθήκες της Αριστεράς που θεματοποίησε ιδεολογικά και πολιτικά την κοινωνική αδικία, εμπέδωσε την εναλακτικότητα στην κοινωνική σκέψη και τον πολιτικό σχεδιασμό. Αλλά λειψά για ένα πολιτικό πρόγραμμα, καθώς παραμένουν ασαφή τα επίδικα, η προοπτική των πολιτικών και η ηγεμονία της αριστερής γλώσσας. Ό,τι προτείνει και ό,τι διεκδικεί σήμερα η Αριστερά δύσκολα εγγράφεται σε μια ιστορική προοπτική, δεν ενσωματώνει στο λόγο και την πράξη τη μοναδικότητα και την ιδιοσυστασία της συγκυρίας, τον κοινωνικό ανταγωνισμό και την ιδεολογικοπολιτική σύγκρουση για την παραγωγή αλλαγών στην πολιτική και την κοινωνία. Φτώχυνε κι η γλώσσα μας, δεν μπορούμε να εκφράσουμε κατά τρόπο ηγεμονικό την εκρηκτική αλλά βουβή κοινωνική δυσαρέσκεια, την ματαιωμένη αλλά στρεβλή κοινωνική προσδοκία, την ταπείνωση. «Τρία κλικ Αριστερά», έλεγε κάποτε η Κατερίνα Γώγου, «έτσι να κάνουμε, έπεσε η πόρτα…»

Τρία κλικ αριστερά 

 Πρώτο κλικ: Να παίξουμε τώρα στην απώλεια της ιδεολογικής ηγεμονίας του νεοφιλελευθερισμού και την έκπτωση της νομιμοποίησης του πολιτικού: οι κερδοσκόποι που καταριόμαστε δεν είναι στο υπερπέραν αλλά εδώ, στο κέντρο της Αθήνας, η Σοφοκλέους και οι Τράπεζές μας είναι μέρος των «αγορών» που μας «εκβιάζουν». Κερδοσκοπούν κεφαλαιοποιώντας το πραγματικό χρήμα που σωρεύουν έναντι κοπανιστού αέρα, διεκπεραιώνουν, όχι μέσω οικονομικών δραστηριοτήτων αλλά δια της συνδρομής του πολιτικού, την αναδιανομή προς τα πάνω και εμπεδώνουν την κυριαρχία του κεφαλαίου με όλες τις συνέπειες για τους εργαζομένους.
 Δεύτερο κλικ: τα μέτρα και οι πολιτικές αυτές δεν είναι ατελέσφορα, κι ας αφήσουμε τις ευκολίες. Θα πετύχουν και μάλιστα σύντομα τη συμβατότητα θεσμικής οργάνωσης της πολιτείας και κερδοφορίας του κεφαλαίου. Το κράτος δεν πρόκειται να κηρύξει πτώχευση. Καθώς επιβάλλεται, λοιπόν, μείωση των μισθών και άνοδος των τιμών στην εσωτερική αγορά, υποτιμάται στο εσωτερικό της χώρας το κοινό νόμισμα. Έτσι, οι Έλληνες για να επιβιώσουν πρέπει να μάθουν, με το καλό ή με το ζόρι, να ζουν δουλεύοντας ακόμη περισσότερο και εντατικότερα για το κεφάλαιο.
 Τρίτο κλικ: είμαστε καλομαθημένες κοινωνίες και καλά κάνουμε, όχι μόνο γιατί λεηλατήσαμε τον τρίτο κόσμο και ρημάξαμε τον φυσικό πλούτο, αλλά και γιατί δουλέψαμε σκληρά, ξεζουμίσαμε ανελέητα τους εργαζόμενους, επενδύσαμε τη γνώση και τη φαντασία μας. Το σύνθημα όμως «φέρτε πίσω τα λεφτά», χωρίς πρόγραμμα για το «που θα πάνε τα λεφτά», είναι πολιτικά άχρηστο και ιδεολογικά συντηρητικό. Να πληρώσουμε κι άλλο, κι άλλο, θα το αντέξουμε. Αλλά, αυτή τη φορά την ιστορία για το «τι έγινε μέχρις εδώ» να την αφηγηθούμε εμείς, να μπουκάρουμε στο πολιτικό και να διεκδικήσουμε το σχεδιασμό του αύριο. Όλα τα τρία κλικ μαζί: είμαστε ιεραρχικές κοινωνίες με συντεταγμένο το πολιτικό, το ρεζίλι της πατρίδας δεν μας αφορά όλους. Οι αναφορές του εθνικού κράτους πήγανε κατά διαόλου, κι ας το κατανοήσει το, εν ιδεολογική τρικυμία διατελών εδώ και δεκαετίες, ΠΑΣΟΚ. Πατρίδα σημαίνει μάνα και πουτάνα, δηλαδή μάνα η δικιά μας Ελλαδάρα, πουτάνα των Γερμανών. Ας αφήσουμε όμως για λίγο τις μάνες των άλλων και ας κοιτάξουμε τις πουτανιές της δικιάς μας. Να υπερασπιστούμε τη μάνα-πατρίδα, κοιτώντας κατάματα τις πουτανιές της, αποδίδοντας τιμή τα εύσημα στην παρθενιά της μάνας Γερμανίας. Και καμιά ανοχή στην εκπόρνευση. Αλλά με την πολιτική της Μέρκελ και της παρέας της, εκλεκτά μέλη της οποίας κατοικοεδρεύουν εδώ, τι κάνουμε; Διεθνισμός, δηλαδή, πόλεμος στην εκπόρνευση του πολιτικού. Ας τον κηρύξουμε μαζί με τους άλλους εργαζόμενους στην Ευρώπη. Τα υπόλοιπα, στυλ Πάγκαλου και Χρυσοχοϊδη, είναι εθνικισμός της κακιάς ώρας, ξέφτια του Ανδρέα που με το πολύ πες-πες, εκτός από την δανεική κοινωνική δικαιοσύνη μας έφερε και την κολοβή εθνική ανεξαρτησία, συν τα σημιτικά «ισχυρή Ελλάδα», συν τα νεοδημοκρατικά «πάμε γι’ άλλα», κατάντησαν το κράτος μας μπουρδέλο, στο οποίο δεν μπαινοβγαίνουν «γερμανοί» τραπεζίτες, αλλά σκέτοι τραπεζίτες. Και στους γερμανούς εργαζόμενους, ένα μεγάλο συγνώμη, για τις ανοησίες και τις αφέλειες της τηλεοπτικής μας δημοκρατίας…

 Νίκος Κοταρίδης επ. καθηγητής Ιστορίας Παντείου Πανεπιστημίου
ΕΠΟΧΗ 7-3-2010