Στρατηγικό λάθος του ΣΥΝ η υπερψήφιση του Μάαστριχτ

ΠΡΟΣΧΕΔΙΟ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΩΝ ΘΕΣΕΩΝ
Παναγιώτης Λαφαζάνης
Αλέκος Καλύβης
Δημήτρης Στρατούλης
Γιάννης Τόλιος

 (απόσπασμα)

4. Η ΚΡΙΣΗ ΤΗΣ Ε.Ε.

Η Ε.Ε., παρόλον ότι υποτίθεται πως διέθετε το πλέον αποτελεσματικό πλαίσιο εποπτείας και ελέγχου, όχι μόνο δεν κατόρθωσε να εντοπίσει έγκαιρα και πολύ περισσότερο να εμποδίσει τα κρισιακά φαινόμενα αλλά και υπήρξε κατεξοχήν συνυπεύθυνη μαζί με τις ΗΠΑ για το ξέσπασμά τους, ενώ οι συνέπειες της καπιταλιστικής κρίσης μπορεί να αποδειχθούν μεγαλύτερες, βαθύτερες και ίσως μονιμότερες στο χώρο της Ε.Ε.
Η Ε.Ε. και η ευρωζώνη εδώ και καιρό και ιδιαίτερα μέσα στην κρίση, χάνουν συνεχώς έδαφος στο πλαίσιο του παγκόσμιου καπιταλισμού, του οποίου το κέντρο βάρους διαρκώς μετατοπίζεται από τις δύο πλεύρες του Ατλαντικού προς τη ζώνη του Ειρηνικού. Όσο ο καπιταλισμός της Ε.Ε. βλέπει να χάνει έδαφος τόσο καθίσταται οικονομικά και κοινωνικά πιο επιθετικός και πολιτικά πιο αντιδημοκρατικός, αυταρχικότερος, ενώ τόσο περισσότερο αξιοποιεί τους υπερεθνικούς μηχανισμούς και τις υπερεθνικές δυνατότητες της Ε.Ε. σε βάρος των λαών και των εργαζομένων για την ακύρωση της βούλησης και των αγώνων τους.
Η Ε.Ε. μπροστά στην κρίση, αντί να αντλήσει συμπεράσματα, λειτούργησε και συνεχίζει να λειτουργεί όλο και περισσότερο ως ένας σκληρός υπερεθνικός μηχανισμός των Τραπεζών και των πολυεθνικών μεγαθηρίων. Η Ε.Ε. για την αντιμετώπιση της κρίσης ενέκρινε σχέδια με έναν πακτωλό εκατοντάδων δις ευρώ για τη «διάσωση» τραπεζών και τη διοχέτευση προνομιακής ρευστότητας στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, ενώ ενθάρρυνε πιεστικά σκληρά μέτρα περαιτέρω συμπίεσης μισθών και συντάξεων, διάλυσης εργασιακών σχέσεων, συρρίκνωσης των κοινωνικών κατακτήσεων.
Η Ε.Ε. με τους προσανατολισμούς που κυριαρχούν, τόσο στα κράτη μέλη και κυρίως σε «ενωσιακό» επίπεδο, επιχειρεί να απαντήσει στην κρίση με ένα ακόμα πιο ακραίο νεοφιλελεύθερο μονεταριστικό πρότυπο και συνταγολόγιο, πράγματα που έχουν ως συνέπεια να ενισχύονται αντί να αποδυναμώνονται οι υφεσιακές τάσεις και οι τάσεις οικονομικής στασιμότητας στις χώρες-μέλη, να διευρύνονται οι κοινωνικές ανισότητες, να αναπτύσσονται οι εθνικοί περιφερειακοί αναταγωνισμοί και μαζί τους οι εθνικές και περιφερειακές αποκλίσεις ενώ αναδεικνύεται ακόμα περισσότερο ο ιδιοτελής και αρπακτικός ρόλος του γερμανικού καπιταλισμού και ιμπεριαλισμού και της γερμανο-γαλλικής ηγεμονίας στο πλαίσιο της Ε.Ε.. ειδικότερα της Ευρωζώνης.
Η Ε.Ε. ως ιδιότυπη συμμαχία καπιταλιστικών χωρών θα έβαινε, κατά τους εμπνευστές της, προς όλο και περισσότερη σύγκλιση και ενοποιητικές εξελίξεις. Η σημερινή κρίση, στην οποία κατά τεκμήριο δοκιμάζονται τέτοιας μορφής «ενωσιακές» απόπειρες και όχι σε περιόδους «ομαλής» καπιταλιστικής ανάπτυξης, δείχνει ακριβώς το αντίθετο. Καταδεικνύει ότι στο πλαίσιο της Ε.Ε. αναπτύσσονται και λαμβάνουν νέα έκταση οι καπιταλιστικοί ανταγωνισμοί, οι διαιρέσεις και ανισότητες, οι ηγεμονικές επιθετικές βλέψεις των χωρών που κυριαρχούν με κεντρικό ρόλο σε αυτή την κατεύθυνση της Γερμανίας, την ίδια ώρα που αναπτύσσεται και γίνεται όλο και πιο επιθετικός ο συνολικός ιμπεριαλιστικός ρόλος της Ε.Ε. απέναντι στην υπόλοιπη Ευρώπη και κυρίως απέναντι στον υπόλοιπο κόσμο.
Σήμερα, κι ενώ η καπιταλιστική κρίση βρίσκεται σε εξέλιξη, διαγράφονται εναργέστερα οι κεντρόφυγες διαιρετικές, αν όχι αποσυνθετικές και διαλυτικές, τάσεις στην Ε.Ε. και ειδικότερα στην Ευρωζώνη, τάσεις που συχνά συνδέονται με γεωγραφικές κατατάξεις. Μια υπερεθνική ένωση όπως η Ε.Ε. που προωθείται και εξελίσσεται με όρους αγοράς και νομίσματος, διαπερνάται από εγγενείς αντιφάσεις και έχει άκρως προβληματικό μέλλον και προοπτική. Σε συνθήκες περαιτέρω κλιμάκωσης της κρίσης είναι αρκετά πιθανόν η Ε.Ε. και η Ευρωζώνη να συμπαρασυρθούν στη δίνη των κρισιακών εξελίξεων και να οδηγηθούν στην αποσύνθεση και τη διάλυση.
Η Ε.Ε., ως ιδιότυπη καπιταλιστική περιφερειακή ολοκλήρωση και ως ιμπεριαλιστική συμμαχία καπιταλιστικών χωρών, εξελίσσεται στο κατεξοχήν πεδίο εφαρμογής, σε πλανητική κλίμακα, των πιο ακραίων νεοφιλελεύθερων μονεταριστικών δογμάτων και σε κατεξοχήν υπερεθνικό μηχανισμό κατεδάφισης εργασιακών, μισθολογικών, ασφαλιστικών και κοινωνικών δικαιωμάτων και κατακτήσεων. Ακόμα χειρότερα, η Ε.Ε. οικοδομείται με τον πλέον αυταρχικό και αντιδημοκρατικό τρόπο, χωρίς και ενάντια στη βούληση των λαών, η οποία παρακάμπτεται με άκρως «πραξικοπηματικές» μεθοδεύσεις, ενώ η ίδια ως υπερεθνικός μηχανισμός αξιοποιείται για την υποβάθμιση και συρρίκνωση, συχνά κάθε ίχνους, και αυτής της αστικής αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας.
Η απόπειρα περαιτέρω πολιτικής ενοποίησης της Ε.Ε., όσο η τελευταία διατηρεί τον καπιταλιστικό -και πολύ περισσότερο τον ακραίο νεοφιλελεύθερο- προσανατολισμό της, πέραν των όποιοων δυσχερειών του εγχειρήματος, θα σηματοδοτηθεί από ακόμα πιο ηγεμονικά, αντιδημοκρατικά, αντικοινωνικά και αντεργατικά χαρακτηριστικά, από ακόμα πιο σκληρές επικυριαρχίες των πλέον ισχυρών κρατών στο εσωτερικό της, περισσότερες «ταχύτητες» και «δουλείες» των μικρότερων και πιο αδύνατων χωρών και ακόμα χειρότερα, από ένα πιο σκληρό, επιθετικό και επεκτατικό ιμπεριαλιστικό ρόλο της Ε.Ε. ως σύνολο.
Η πολιτική ένωση των ευρωπαϊκών χωρών ή θα γίνει κάτω από τις σημαίες της προόδου και του σοσιαλισμού ή αλλιώς δεν μπορεί να υλοποιηθεί παρά μόνο ως ακραία αντίδραση.
Η συνεχής διεύρυνση της Ε.Ε. -μαζί με την ανάπτυξη των «προτιμησιακών» συμφωνιών της- η οποία κλιμακώνεται στο χρόνο, με τους όρους μάλιστα που προωθείται, ενδυναμώνει τον ακραίο νεοφιλελεύθερο χαρακτήρα της Ένωσης και τη διαμορφώνει ως αγοραία «αυτοκρατορία» και απέραντη λεία του γερμανο-γαλλικού κατά κύριο λόγο ιμπεριαλισμού, αλλά και ως «πόλο» έλξης και αδίστακτης εκμετάλλευσης των οικονομιών του «δεύτερου» και «τρίτου» κόσμου.
Ο ΣΥΝ έκανε κρίσιμο στρατηγικό λάθος με την υπερψήφιση το 1992 της Σύνθηκης του Μάαστριχτ, η οποία αποτέλεσε τη «ραχοκοκαλιά» για την απαράδεκτη συγκρότηση με αποκλειστικά ταξικούς και τους πλέον ιεραρχικούς ιδιοτελείς όρους της ΟΝΕ, διαμορφώνοντας ένα ενιαίο νόμισμα το οποίο έφερε και φέρνει τη σφραγίδα της γερμανικής επικυριαρχίας, της επικυριαρχίας του ευρωπαϊκού κεφαλαίου και ιμπεριαλισμού σε βάρος λαών και εργαζομένων και του ανταγωνισμού για την παγκόσμια νομισματική πρωτοκαθεδρία.
Σήμερα φαίνεται πιο καθαρά η αποτυχία της Ε.Ε. και η παταγώδης αποτυχία της ευρωζώνης. Η ενιαία απελευθερωμένη αγορά και το ευρώ στη βάση του Συμφώνου Σταθερότητας και της ενιαίας «ανεξάρτητης» αντιπληθωριστικής νομισματικής πολιτικής, μπορεί να εξυπηρετούν θαυμάσια τις πιο ισχυρές και «ανταγωνιστικές» μερίδες του ευρωπαϊκού κεφαλαίου, ιδιαίτερα του πολυεθνικού και πρώτα απ' όλα και κυρίως το χρηματιστικό και χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο, αλλά λειτουργούν ως η τέλεια δογματική συνταγή οικονομικής καχεξίας και ανταγωνισμού για τη διάλυση εργασιακών, μισθολογικών, κοινωνικών, ασφαλιστικών δικαιωμάτων, για την εκτίναξη της ανεργίας και την εξουθένωση, μέχρι εξαντλήσεως, βοηθούσης και της νέας ΚΑΠ, των πολύ μικρών επιχειρηματικών και επαγγελματικών προσπαθειών και κυρίως των μικρομεσαίων αγροτών.
Από τότε που ο Μαρξ μίλαγε για το «φάντασμα που πλανιέται πάνω από την Ευρώπη» και υπογράμμιζε ότι «όλες οι δυνάμεις των καθεστώτων της ηπείρου έχουν συνασπισθεί σε ιερή συμμαχία εναντίον του» έχει κυλήσει αρκετό νερό στο αυλάκι, αλλά κάποιες αναλογίες παραμένουν. Το «φάντασμα» μοιάζει να επιστρέφει ξανά, ενώ η «ιερή ευρωπαϊκή συμμαχία» του κεφαλαίου βρήκε στο πρόσωπο της Ε.Ε. ένα πολύ πιο συνεκτικό, πιο ενοποιημένο, πιο αποφασιστικό και σιδερένιο υπερεθνικό πολιτικό οδοδστρωτήρα ενάντια στο εργατικό κίνημα και τις κατακτήσεις του σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.
Η ριζοσπαστική Αριστερά οφείλει να προωθεί την πλέον ενισχυμένη συνεργασία και αλληλεγγύη των αριστερών δυνάμεων των χωρών της Ε.Ε., στο πλαίσιο της πιο πλατιάς συνεργασίας και αλληλεγγύης των αριστερών δυνάμεων όλων των χωρών της Ευρώπης, της ευρύτερης περιοχής μας και κυρίως του πλανήτη.
Η πιο συντονισμένη και αποφασιστική συνεργασία των αριστερών δυνάμεων των χωρών της Ε.Ε. και η ανάπτυξη αλληλέγγυων, κοινών ενωντικών αγώνων των εργαζομένων στο επίπεδο της Ε.Ε. είναι απόλυτα αναγκαίος για να αποτραπούν αντικοινωνικά μέτρα, για να προωθούν, όσο είναι δυνατόν, κοινούς στόχους και να αναδεικνύουν την ανάγκη ανύψωσης των επιδιώξεων ως την ανατροπή του καπιταλισμού.
Η Ε.Ε. είναι πεδίο ταξικών αγώνων και αντιπαραθέσεων αλλά δεν είναι ένα ουδέτερο πεδίο, αφού απέναντι στους μεμονωμένους ή συνολικότερους αγώνες των εργαζομένων της Ε.Ε. αντιπαραθέτει όχι μόνο το σύνολο των αστικών κρατών της Ε.Ε. αλλά και τον στιβαρό και ταξικά προσηλωμένο υπερεθνικό συντονισμό τους μέσω των Κοινοτικών μηχανισμών, των θεσμών και των διασυνδέσεών τους.
Η Ε.Ε., δομημένη πάνω σε συνθήκες που έχουν θεσμοθετημένη με Συνταγματική κατοχύρωση τη βούλα του νεοφιλελευθερισμού και του καπιταλισμού, πολύ πιο προωθημένη από τα Συντάγματα των επιμέρους κρατών, δεν μπορεί από Ένωση του κεφαλαίου να μετατραπεί σε Ένωση που να εξυπηρετεί τα συμφέροντα των εργαζομένων. Για να σημειωθεί μια τέτοια εξέλιξη προϋποθέτει μεγάλες ανατροπές σε κάθε χώρα μέλος, ώστε οι λαοί να επιλέξουν νέους προοδευτικούς και σοσιαλιστικούς δρόμους και να συναρμολογήσουν μεταξύ τους μια νέα, πολύ διαφορετική, ισότιμη, προοδευτική και σοσιαλιστική ενοποίηση.
Μια νέα τέτοια ιστορική εξέλιξη, - λόγω της ανισόμετρης ανάπτυξης των πολιτικών και κοινωνικών αγώνων -, μπορεί να έχει ως αφετηρία επαναστατικές αλλαγές σε μια χώρα ή ομάδα χωρών, που θα βάλουν σε κρίση τη σημερινή Ε.Ε., θα τη ρηγματώσουν, θα ενθαρρύνουν μια νέα μεγάλη ενίσχυση των κοινωνικών αγώνων και θα ανοίξουν ένα μεγάλο κύκλο αντιπαραθέσεων που θα κρίνει την τελική πορεία της Ευρώπης.

 από την ιστοσελίδα του ΣΥΝ

η εικόνα της ΕΕ το 1992 από την Βικιπαίδεια