A.Φοβερή αδράνεια επικρατούσε στην κυβέρνηση περί την εκτέλεση του εθνικού καθήκοντος. Οι προπαρασκευές κατά των Τούρκων και Αιγυπτίων γίνονταν νωχελικά σα να ήταν ο πόλεμος ψεύτικος.
Και όμως στη διάθεσή της είχε ασφαλείς και τακτικούς πόρους που οι προκάτοχές της κυβερνήσεις στερούνταν. Το αποφασισμένο από τη δεύτερη εθνική συνέλευση δάνειο είχε επιτευχθεί στο Λονδίνο στις αρχές του 1824. Περισσότερο το όνομα του Μπάϋρον, παρά κάθε άλλη εγγύηση, όπως ο λόγος της κυβερνήσεως και η υποθήκευση των εθνικών κτημάτων, των τελωνείων, αλυκών και ιχθυοτροφείων, είχε κάνει τους Άγγλους ν' ανοίξουν τα πουγγιά τους.
Τους Έλληνες απεσταλμένους στο Λονδίνο για το δάνειο Ορλάνδο και Λουριώτη βοήθησε την άνοιξη του 1824 η ευνοϊκή σύμπτωση, ότι κατά την εποχή εκείνη συγκινούσε τον εμπορικό κόσμο της Αγγλίας ο πόθος υπερπόντιων επιχειρήσεων. Το δάνειο υπογράφηκε στην κατοικία του λόρδου δημάρχου με τον εμπορικό οίκο Ρίκορντ, ύστερα από ένα πλούσιο τραπέζι, στο οποίο παρευρίσκονταν ο δούκας του Σώσεξ και η αντιπολίτευση, είχε δε ονομαστική αξία 800.000 λιρών στερλινών.
Ένα δεύτερο δάνειο που εγκρίθηκε στις αρχές του 1825 έδωσε στην κυβέρνηση Κουντουριώτη 2.000.000 λίρες. Από τα χρήματα αυτά, εννοείται, λίγα έφτασαν στην Ελλάδα. Οι δυο έλληνες αντιπρόσωποι έπεσαν στα νύχια των εγγλέζων σαράφηδων, που κατάφεραν να τους ξεγελάσουν. Τα δάνεια συμφωνήθηκαν προς 59% και 55 1/2 % και στα χέρια των Ελλήνων έφτασαν από μεν το πρώτο κάπου 300.000 λίρες και από το δεύτερο κάπου 600.000. Τα υπόλοιπα κρατήθηκαν σαν μεσιτικά, προμήθεια, τόκοι, χρεωλύσια, και όπως αλλιώς ονομάζονται συνήθως τα άτιμα μέσα με τα οποία οι τραπεζίτες καλύπτουνν τα κέρδη τους και εκμεταλλεύονται την αμάθεια του πλήθους.
Ανάγκη υπήρξε ακόμα να μοιραστούν δώρα σε «φίλους της Ελλάδος που πρόσφεραν σπουδαίες υπηρεσίες» να κρατηθούν οδοιπορικά, ναύλοι και να πληρωθούν εφημερίδες. Ο λόρδος Κόχραν προσλήφθηκε ναύαρχος των Ελλήνων με μισθό. Και μόνη η πρόσληψή του, επειδή είχε πολεμικές περγαμηνές στη Βραζιλία, έφτασε για να υψωθούν οι τιμές των ελληνικών χρεωγράφων και να κερδοσκοπήσουν οι Ρίκορντ. Υπετίθετο ότι ο Κόχραν με ένα μικρό ατμοκίνητο θα συνέτριβε τον τουρκικό στόλο, θα βομβάρδιζε την Κωνσταντινούπολη και θα έκανε περιττή κάθε πολεμική ενέργεια των Ελλήνων!
Ο μεγάλος εκείνος θαλασσόλυκος τσέπωσε 37.000 λίρες και κλείστηκαν γι' αυτόν σ' ένα ναυπηγείο αντί υπέρογκων τιμών έξι συφοριασμένα και βραδυκίνητα ατμόπλοια, που τάχε παραγγείλει η Αιγυπτιακή κυβέρνηση και αρνήθηκε να τα παραλάβει εξ αιτίας της κακής κατασκευής τους. Με τα έξι αυτά σαπιοκάραβα επρόκειτο να βυθιστεί ο τουρκικός στόλος.
Οι τιμές που συμφωνήθηκαν είταν 130.000 λίρες, με τον όρο να βρίσκονται στην Ελλάδα στα τέλη του 1825. Όμως ένα μόνο κατάφερε να καταπλεύσει, η «Καρτερία», το φθινόπωρο του 1826· άλλα δυο έφτασαν στα 1827 και τα τρία τα υπόλοιπα, διαλύθηκαν για παλιοσίδερα στα ναυπηγεία του Λονδίνου. Ο μέγας στόλαρχος Κόχραν μόλις την άνοιξη του 1827 κατάφερε να φτάσει στην Ελλάδα!
Εκτός τούτου στάλθηκε στην Αμερική ένας Γάλλος στρατηγός του ιππικού ονομαζόμενος Παλεμάν, ο οποίος αν και είχε μεσάνυχτα από ναυτική τέχνη, έλαβε εντολή, αφού πληρώθηκε αδρότατα, να παραγγείλει εκεί δυο φρεγάτες για λογαριασμό της Ελληνικής κυβερνήσεως. Αν και η τιμή τους ορίστηκε σε 160.000 λίρες, οι ληστρικοί οίκοι που ανέλαβαν την κατασκευή τους απαίτησαν τα διπλά κι έτσι οι βραδύτατα άρχιζαν να ετοιμάζουν τα πλοία. Επειδή μάλιστα ο ένας οίκος κινδύνευα να χρεωκοπήσει οι αντιπρόσωποι Παλεμάν και Κοντόσταυλος ευχαριστήθηκαν παραλαβαίνοντας μόνο τη μία, που ονομάστηκε «Ελλάς» και κατέπλευσε στην Ελλάδα τέλη του 1826.
Αλλά ούτε και το κουτσουρεμένο υπόλοιπο των δανείων παραδόθηκε έγκαιρα και πρόθυμα στην Ελλάδα. Η πρώτη δόση του δανείου από 80.000 λίρες έμεινε στη Ζάκυνθο και δεν παραδινόταν στην Κυβέρνηση, γιατί ο Μπάϋρον, που απαιτούνταν η εντολή του, είχε πια πεθάνει, η δε ιονική κυβέρνηση παρενέβαλε προσκόμματα για την εξαγωγή του. Μόλις στα τέλη του 1824 στάλθηκε από το Λονδίνο η εντολή να παραδοθεί.
Υπήρχε όμως ελπίδα ό,τι περισώθηκε από τα νύχια των τοκογλύφων να φτάσει στα χέρια του ελληνικού λαού; Ο ίδιος ο Μπάϋρον στο κρεββάτι του ψυχομαχητού του ανησυχούσε αν τα δάνεια θάπεφταν σε καλά χέρια και φοβόταν ότι η ιδιοτέλεια ορισμένων φατριαστών παρά το έθνος θα καρπωνόταν τα χρήματα των δανείων.
απόσπασμα από την Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως, Μέντελσον-Μπαρτόλδυ, επιτομή από άγνωστον, Αθήνα 1955,σελ. 139-141
B.Η κυβέρνηση, απ' τα πρώτα χρόνια της Επανάστασης, σκέφτηκε να συνάψει εσωτερικά και εξωτερικά δάνεια.
Το άρθρο 62 του Συντάγματος του 1822 της έδωσε τη σχετική εξουσιοδότηση, καθώς και το δικαίωμα να υποθηκεύσει γι' αυτό το σκοπό τα εθνικά κτήματα.
Αποφασίστηκε να συναφτούν δυο εσωτερικά δάνεια, το ένα για 5.000.000 τουρκικά πιάστρα, και το δεύτερο για 2.000.000 πιάστρα. Επειδή όμως κανείς δεν έδειξε προθυμία ούτε για το έν αούτε για το άλλο, με διάταγμα της 4ης Μαρτίου 1822, το πρώτο, των πέντε εκατομμυρίων, κηρύχτηκε αναγκαστικό δάνειο και υποχρεώθηκαν να το καλύψουν ο κλήρος, οι έμποροι, όσοι είχαν ακίνητα και γενικά όλοι οι πλούσιοι.
Αλλά όταν αποδείχτηκε ότι και το αναγκαστικό αυτό δάνειο δεν επαρκούσε για να καλυφτούν οι άμεσες ανάγκες, αποφασίστηκε στις 9 Μαρτίου 1822 να συναφτεί ένα εξωτερικό δάνειο από 1.000.000 ισπανικά τάληρα. Μόνον όμως ύστερα από δυο χρόνια, επί κυβερνήσεως Γεωργ. Κουντουριώτη και με τη μεσολάβηση του φίλου του Μαυροκορδάτου, οι διαπραγματεύσεις έφτασαν σ' ένα αποτέλεσμα. Πήγε στο Λονδίνο μια επιτροπή, από το γαμπρό του Κουντουριώτη, Ιωάννη Ορλάνδο, και δυο άλλους ανθρώπους του Μαυροκορδάτου, τον Ανδρέα Λουριώτη και τον Ιωάννη Ζαΐμη, και όταν τραβήχτηκε ο Ζαΐμης τον αντικατέστησε ο Σπανιολάκης. Μέσα σε πολύ μικρό διάστημα, η επιτροπή έκλεισε συμφωνία για δύο δάνεια, το ένα πίσω απ' τ' άλλο, το πρώτο με 59% και το δεύτερο με 55%. Αλλά δεν έφτανε που τα δάνεια αυτά συνομολογήθηκαν με τόσο δυσμενείς όρους, καταβλήθηκαν επιπλέον και πρωτάκουστα ποσά για προμήθειες. Από τα δάνεια αυτά, η Αμερική πήρε 700.000 ισπανικά πιάστρα για μια μοναδική φρεγάτα, για ένα ατμόπλοιο σε κακή κατάσταση, ξοδεύτηκαν 150.000 λίρες στερλίνες, 36.000 λίρες στερλίνες πήρε ο λόρδος Κόχραν κλπ. κλπ. Όλοι όσοι ανακατώθηκαν μ' αυτά τα δυο δάνεια έγιναν τελικά πλούσιοι, και μόνον ο άμεσα ενδιαφερόμενος -η φτωχή Ελλάδα- έμεινε με αδειανά χέρια. Δεν ξεκαθάρισε ούτε 250.000 λίρες στερλίνες, γιατί δεν μπήκε τελικά στο δημόσιο ταμείο ούτε κι' ολόκληρο αυτό το ποσό, ενώ το κράτος βρέθηκε χρεωμένο με 2.400.000 λίρες στερλίνες.
απόσπασμα από το βιβλίο Ο Ελληνικός Λαός, G. Maurer, Μτφ. Ο. Ρομπάκη, επιμέλεια Τ.Βουρνά, Αθήνα 1955, σελ. 353
Ο πίνακας: «Ο Λήσταρχος Χρήστος Νάτσιας Νταβέλης το 1855», του Θεόφιλου
λαδομπογιά πάνω σε χαρτόνι (23 x 31,5 εκ.), αχρονολόγητος κι ανυπόγραφος.
Δημοτική Πινακοθήκη Ρόδου. Από τη Βικιπαίδεια.
Τα αποσπάσματα από το σχολικό βιβλίο της Γ'Λυκείου Θέματα Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας από τις Πηγές. ΟΕΔΒ. ΄Εκδοση ΙΓ' 1994
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου