...κάτι με σπρώχνει επίμονα να γράψω στο χαρτί, / εκείνο που παντοτινή κρυφή πληγή μού εγίνη.*

Ο στρατιώτης ποιητής

Δεν έχω γράψει ποιήματα

μέσα σε κρότους

μέσα σε κρότους

κύλησε η ζωή μου

Τη μιαν ημέρα έτρεμα

την άλλη ανατρίχιαζα

μέσα στο φόβο

μέσα στο φόβο

πέρασε η ζωή μου

Δεν έχω γράψει ποιήματα

δεν έχω γράψει ποιήματα

μόνο σταυρούς

σε μνήματα

καρφώνω

Μίλτος Σαχτούρης, Τα φάσματα ή η χαρά στον άλλο δρόμο (1958)

Αριστοτέλης Βαλαωρίτης, Αρχίλοχος, Γιώργος Σεφέρης, Ναπολέων Λαπαθιώτης, Πέτρος Ανταίος, Αλκαίος, Κώστας Βάρναλης, Κώστας Μόντης, Ηρώνδας, Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου, Νικόλας Κάλας, Αργύρης Χιόνης, Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής, Παλλαδάς, Αθηνά Ταρσούλη, Ανδρέας Κάλβος, Παρμενίδης, Μανώλης Πρατικάκης, Γιώργος Σουρής, Διονύσιος Σολωμός, Ανδρέας Εμπειρίκος, Νόννος, Γιάννης Βαρβέρης, Μαρία Λαϊνά, Σιμωνίδης, Μανόλης Αναγνωστάκης, Βιτσέντζος Κορνάρος, Θέογνις, Έκτωρ Κακναβάτος, Αχιλλέας Παράσχος, Ανύτη, Νίκος Εγγονόπουλος, Παυλίνα Παμπούδη, Ρώμος Φιλύρας, Γιάννης Δάλλας, Μυρτιώτισσα, Μελέαγρος, Τέλλος Άγρας, Γιάννης Ρίτσος, Ελένη Βακαλό, Ρήγας Φεραίος, Ιάκωβος Πολυλάς, Σαπφώ, Οδυσσέας Ελύτης, Λουκάς Κούσουλας, Άγγελος Σικελιανός, Μενέλαος Λουντέμης, Θεόκριτος, Κωστής Μοσκώφ, Ζωή Καρέλλη, Κριναγόρας, Κυριάκος Χαραλαμπίδης, Βικτωρία Θεοδώρου, Λένα Παππά, Ανακρέων, Νικηφόρος Βρεττάκος, Ανδρέας Λασκαράτος, Στησίχορος, Δημήτρης Παπαδίτσας, Τάκης Σινόπουλος, Ωριγένης, Κώστας Στεργιόπουλος, Γεράσιμος Μαρκοράς, Αριστοφάνης, Άρης Δικταίος, Ιωάννα Μπουκουβάλα-Αναγνώστου, Γιάννης Κακουλίδης, Τασούλα Καραγεωργίου, Τυρταίος, Νάνος Βαλαωρίτης, Γιάννης Γκούμας, Μαρία Πολυδούρη, Πίνδαρος, Κ.Π. Καβάφης, Σωτήρης Σκίπης, Τελέσιλλα, Γιάννης Σκαρίμπας, Τζένη Μαστοράκη, Αλκμάν, Ζέφη Δαράκη, Κλείτος Κύρου, Σόλων, Τ.Κ.Παπατσώνης, Άννα Κομνηνή, Λένα Παππά, Πρόδρομος Μάρκογλου, Νίκος-Αλέξης Ασλάνογλου, Πέγκυ Δαλιάνη, Μάρκος Μέσκος, Γοργώ, Ηλίας Σιμόπουλος, Κώστας Καρυωτάκης, Μιχάλης Κατσαρός, Θανάσης Χατζόπουλος, Νανά Ησαΐα, Τώνια Μαρκετάκη, Μίλτος Σαχτούρης, Θανάσης Κωσταβάρας, Θέσπις, Ρένα Καρθαίου, Γ.Θ. Βαφόπουλος, Κλαίρη Μιτσοτάκη, Νίκος Δαββέτας, Νίκος Καββαδίας, Μίμνερμος, Ζωή Σαμαρά, Ρούλα Αλαβέρα, Γεώργιος Χορτάτσης, Νίκος Καρούζος, Όμηρος, Γιώργος Χειμωνάς, Μιχαήλ Ψελλός, Νίκος Γκάτσος, Κωστής Παλαμάς, Νικήτας Ράντος, Κωνσταντίνος Χατζόπουλος, Κατερίνα Γώγου, Τάσος Λειβαδίτης, Άρης Αλεξάνδρου, Αισχύλος, Κική Δημουλά, Στέφανος Ροζάνης, Μελισσάνθη, Γιάννης Κουτσοχέρας, Ευριπίδης, Ηλιόδωρος, Τάκης Βαρβιτσιώτης, Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, Γιάννης Κοντός, Κασσιανή, Ρέα Γαλανάκη, Σάκης Σερέφας, Ηλίας Λάγιος, Σοφοκλής, Καίσαρ Εμμανουήλ, Χάρης Βλαβιανός, Ησίοδος, Μάριος Μαρκίδης, Γιώργος Λίλλης, Αλόη Σιδέρη, Τίτος Πατρίκιος, Ιουλίτα Ηλιοπούλου, Ντίνος Χριστιανόπουλος, Νάσος Βαγενάς, Τόλης Νικηφόρου, Ρίτα Μπούμη-Παπά, Ντίνος Σιώτης, Μπεργαδής, Γιάννης Δάλλας, Γιάννης Υφαντής, Αντώνης Φωστιέρης, Στρατής Πασχάλης, Νίκος Φωκάς, Βασίλης Βασικεχαγιόγλου, Γιώργος Σαραντάρης...

ΓΡΑΜΜΑ ΣΤΟΝ ΠΟΙΗΤΗ ΚΑΙΣΑΡΑ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ

«Φαίνεται πια πως τίποτα - τίποτα δεν μας σώζει...»
ΚΑΙΣΑΡ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ

Ξέρω εγώ κάτι που μπορούσε, Καίσαρ, να σας σώσει.
Κάτι που πάντα βρίσκεται σ' αιώνια εναλλαγή,
κάτι που σχίζει τις θολές γραμμές των οριζόντων,
και ταξιδεύει αδιάκοπα την ατέλειωτη γη.

Κάτι που θα 'κανε γοργά να φύγει το κοράκι,
που του γραφείου σας πάντοτε σκεπάζει τα χαρτιά·
να φύγει κρώζοντας βραχνά, χτυπώντας τα φτερά του,
προς κάποιαν ακατοίκητη κοιλάδα του Νοτιά.

Κάτι που θα 'κανε τα υγρά, παράδοξά σας μάτια,
που αβρές μαθήτριες τ' αγαπούν και σιωπηροί ποιηταί,
χαρούμενα και προσδοκία γεμάτα να γελάσουν
με κάποιον τρόπο που, όπως λεν, δε γέλασαν ποτέ.

Γνωρίζω κάτι, που μπορούσε, βέβαια, να σας σώσει.
Εγώ που δε σας γνώρισα ποτέ... Σκεφτήτε...Εγώ.
Ένα καράβι... Να σας πάρει, Καίσαρ... Να μας πάρει...
Ένα καράβι, που πολύ μακριά θα τ' οδηγώ.

Μια μέρα χειμωνιάτικη θα φεύγαμε.
- Τα ρυμουλκά περνώντας θα σφυρίζαν,
τα βρωμερά νερά η βροχή θα ράντιζε,
κι' οι γερανοί στους ντόκους θα γυρίζαν.

Οι πολιτείες οι ξένες θα μας δέχονταν,
οι πολιτείες οι πιο απομακρυσμένες
κι' εγώ σ' αυτές αβρά θα σας εσύσταινα
σαν σε παλιές, θερμές μου αγαπημένες.

Τα βράδια, βάρδια κάνοντας, θα λέγαμε
παράξενες στη γέφυρα ιστορίες,
για τους αστερισμούς ή για τα κύματα,
για τους καιρούς, τις άπνοιες, τις πορείες.

Όταν πυκνή η ομίχλη θα μας σκέπαζε,
τους φάρους θε ν' ακούγαμε να κλαίνε
και τα καράβια αθέατα θα τ' ακούγαμε,
περνώντας να σφυρίζουν και να πλένε.

Μακριά, πολύ μακριά να ταξιδεύουμε,
κι' ο ήλιος πάντα μόνους να μας βρίσκει·
εσείς τσιγάρα «Κάμελ» να καπνίζετε,
κι' εγώ σε μια γωνιά να πίνω ουΐσκυ.

Και μια γριά στο Αννάμ, κεντήστρα στίγματος,
- μια γριά σ' ένα πολύβοο καφενείο -
μια αιμάσσουσα καρδιά θα μου στιγμάτιζε,
κι' ένα γυμνό, στο στήθος σας, κρανίο.

Και μια βραδιά στη Μπούρμα, ή στη Μπατάβια
στα μάτια μιας Ινδής που θα χορέψει
γυμνή στα δεκαεφτά στιλέτα ανάμεσα.
θα δήτε - ίσως- τη Γκρέτα να επιστρέψει.

Καίσαρ, από ένα θάνατο σε κάμαρα,
κι' από ένα χωματένιο πεζό μνήμα,
δε θα 'ναι ποιητικώτερο και πι' όμορφο,
ο διάφεγγος βυθός και τ' άγριο κύμα;

Λόγια μεγάλα, ποιητικά, ανεκτέλεστα,
λόγια κοινά, κενά, «καπνός κι αθάλη»,
που ίσως διαβάζοντάς τα να με οικτίρετε,
γελώντας και κουνώντας το κεφάλι.

Η μόνη μου παράκληση όμως θα 'τανε,
τους στίχους μου να μην ειρωνευθήτε.
Κι' όπως εγώ για έν' αδερφό εδεήθηκα,
για έναν τρελόν εσείς προσευχηθήτε.

Νίκος Καββαδίας, Μαραμπού (1933)

FEDERICO GARCIA LORCA

Στο Θανάση Καραβία

Ανέμισες για μια στιγμή το μπολερό
και το βαθύ πορτοκαλί σου μεσοφόρι.
Αύγουστος ήτανε δεν ήτανε θαρρώ,
τότε που φεύγανε μπουλούκια οι Σταυροφόροι.

Παντιέρες πάγαιναν του ανέμου συνοδιά
και ξεκινούσαν οι γαλέρες του θανάτου.
Στο ρωγοβύζι ανατριχιάζαν τα παιδιά
κι ο γέρος έλιαζε ακαμάτης τ' αχαμνά του.

Του ταύρου ο Πίκασσο ρουθούνιζε βαριά
και στα κουβέλια τότε σάπιζε το μέλι.
Τραβέρσο ανάποδο - πορεία προς το Βοριά.
Τράβα μπροστά - ξοπίσω εμείς - και μη σε μέλει.

Κάτου απ' τον ήλιο αναγαλλιάζαν οι ελιές
και φύτρωναν μικροί σταυροί στα περιβόλια.
Τις νύχτες στέρφες απομέναν οι αγκαλιές
τότες που σ' έφεραν, κατσίβελε, στη μπόλια.

Ατσίγγανε κι Αφέντη μου, με τι να σε στολίσω;
Φέρτε το μαυριτάνικο σκουτί το πορφυρό.
Στον τοίχο της Καισαριανής μάς φέραν από πίσω
κ' ίσα εν' αντρίκιο ανάστημα ψηλώσαν το σωρό.

Κοπέλες απ' το Δίστομο φέρτε νερό και ξίδι.
Κι απάνω στη φοράδα σου δεμένος σταυρωτά
σύρε για κείνο το στερνό στην Κόρδοβα ταξίδι,
μέσ' απ' τα διψασμένα της χωράφια τ' ανοιχτά.

Βάρκα του βάλτου ανάστροφη, φτενή, δίχως καρένα.
Σύνεργα που σκουριάζουνε σε γύφτικη σπηλιά.
Σμάρι κοράκια να πετάν στην έρημην αρένα
και στο χωριό ν' ουρλιάζουνε τη νύχτα εφτά σκυλιά.

Νίκος Καββαδίας, Πούσι (1947)

 Yara Yara

Καθώς αποκοιμήθηκες φύλαγε βάρδια ο κάβος.
Σε σπίτι μέσα, ξέχασες προχτές το φυλαχτό.
Γελάς, μα εγώ σε πούλησα στο Rio για δυο centavos
κι απέ σε ξαναγόρασα ακριβά στη Βηρυττό.

Με πορφυρό στα χείλη μου κοχύλι σε προστάζω.
Στο χέρι το γεράκι σου και τα σκυλιά λυτά.
Απάνωθέ μου σκούπισε τη θάλασσα που στάζω
και μάθε με να περπατώ πάνω στη γη σωστά.

Κούκο φορούσες κάτασπρο μικρός και κολαρίνα.
Ναυτάκι του γλυκού νερού.
Σε πιάνει - μην το πεις αλλού - σα γάτα η λαμαρίνα
και σε σαστίζει ξαφνικό προβέτζο του καιρού.

Το ντύμα πάρε του φιδιού και δωσ' μου ένα μαντίλι.
Εγώ, - και σ' έγδυσα μπροστά στο γέρο Τισιανό.
Βίρα, Κεφαλλονίτισσα, και μάινα το καντήλι.
Σε λόφο γιαπωνέζικο κοιμάται το στερνό.

Σου πήρ' από τη Νάπολη μια ψεύτικη καμέα
κι ένα κοράλλι ξέθωρο μαζί.
Πίσω απ' το φριγκορίφικο στην άδεια προκυμαία
έβενος, - γλώσσα της φωτιάς, στο βάθος κρεμεζί.

Φώτα του Melbourne. Βαρετά κυλάει ο Yara Yara
ανάμεσα σε φορτηγά πελώρια και βουβά,
φέρνοντας προς το πέλαγος, χωρίς να δίνει διάρα,
του κοριτσιού το φίλημα, που στοίχισε ακριβά.

Γερά την ανεμόσκαλα. Καφέ για τον πιλότο.
Λακίζετε, αλυσόδετοι του στεριανού καημού.
Και σένα, που σε κέρδισα μιανής νυχτιάς σε λότο,
σμίγεις και πας με τον καπνό του γκρίζου ποταμού.

Μια βάρκα θέλω, ποταμέ, να ρίξω από χαρτόνι,
όπως αυτές που παίζουνε στις όχθες μαθητές.
Σκοτώνει, πες μου, ο χωρισμός; - Ματώνει, δε σκοτώνει.
Ποιος είπε φούντο; Ψέματα. Δε φτάσαμε ποτές.

Melbourne 1951
Νίκος Καββαδίας, Τραβέρσο (1975)

* από το ποίημα του Ν.Καββαδία "Μαραμπού"