Η οποιαδήποτε προσπάθεια αναζήτησης μιας αριστερής απάντησης στην
τρέχουσα οικονομική κρίση πρέπει να λάβει υπ’ όψη τρεις παραμέτρους.Πρώτον, βρισκόμαστε μπροστά σε μια παγκόσμια οικονομική κρίση μακράς διάρκειας. Όσο περνάει ο χρόνος, φαίνεται πιο καθαρά ότι δεν έχουμε να κάνουμε με μια αναταραχή που προκαλούν οι «υπερβολές» των αγορών, αλλά με μια δομική κρίση του νεοφιλελεύθερου παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού, μια κρίση υπερσυσσώρευσης. Φαίνεται, επίσης, ότι οι καπιταλιστές και το πολιτικό προσωπικό τους δεν μπορούν να απαντήσουν με τρόπο ολοκληρωμένο και αξιόπιστο στα αγωνιώδη ερωτήματα που θέτει η συγκυρία. Η αδιέξοδη επιλογή που προκρίνουν προς το παρόν είναι η περαιτέρω εμβάθυνση του νεοφιλελεύθερου μοντέλου. Κατά συνέπεια, για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα θα βυθιζόμαστε στο τέλμα που προκαλεί η προσπάθεια εξόδου από την κρίση μέσω της παρόξυνσης των παραγόντων (χρηματιστοποίηση, εμπορευματοποίηση δημόσιων αγαθών, παγκοσμιοποίηση, πίεση στην εργασία) που τη δημιούργησαν.
Να ακυρώσουμε «Το Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης»
Δεύτερον, σε ό,τι αφορά ειδικά την ελληνική οικονομία, το Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης ανοίγει μια περίοδο μακροχρόνιας ύφεσης και δραματικής πτώσης του βιοτικού επιπέδου των εργαζομένων. Πρόκειται στην πραγματικότητα για μια διαδικασία «εσωτερικής υποτίμησης» σε ένα μέλος της ευρωζώνης, ένα αρνητικό σοκ που προκαλεί απότομη κάμψη της ζήτησης και των τιμών, με τελικό στόχο μια υποτιθέμενη εξυγίανση της οικονομίας. Είναι βέβαιο ότι αυτή η κατάσταση δεν θα διαρκέσει μήνες αλλά χρόνια. Επομένως, ο συνδυασμός του παγκόσμιου οικονομικού τέλματος με την ελληνική ύφεση θα πρέπει να μάς οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι τα κινήματα και η Αριστερά δεν πρέπει να προετοιμάζονται για ένα αγωνιστικό σπριντ κάποιων εβδομάδων, αλλά για ένα μαραθώνιο αντίστασης. Σε αυτήν την περίοδο αβεβαιότητας και σύγχυσης, οι αγωνιστικές επικλήσεις θα αποδειχτούν ατελέσφορες αν δεν συνοδεύονται από μια ριζοσπαστική και, ταυτόχρονα, ρεαλιστική πολιτική προοπτική.
Η τρίτη παράμετρος είναι ότι δεν μπορεί να υπάρξει αριστερή απάντηση στην κρίση αν δεν αμφισβητηθεί η «εγκυρότητα», η «αντικειμενικότητα» και η «επιστημονικότητα» των όρων που διέπουν το δημόσιο διάλογο γύρω από το ζήτημα. Θα πρέπει να επιμείνουμε, δηλαδή, ότι η κερδοσκοπία με το δημόσιο χρέος δεν υπήρχε από κτήσεως κόσμου· ότι οι «οίκοι αξιολόγησης» δεν είναι παρά μεροληπτικοί κερδοσκοπικοί οργανισμοί οι οποίοι αποκτούν σημαίνοντα ρόλο γιατί αυτός τους παραχωρείται από τις κυρίαρχες πολιτικές δυνάμεις· ότι δεν υπάρχει κανένας οικονομικός νόμος που να καθορίζει την αναγκαστική συσχέτιση ενός συγκεκριμένου ποσοστού χρέους με μια ορισμένη αλυσίδα αποτελεσμάτων· ότι οι χώρες δεν είναι ανώνυμες εταιρίες για να πτωχεύουν. Πρέπει, με δυο λόγια, να αμφισβητήσουμε έναν οικονομολογικό λόγο που λειτουργεί ως μηχανισμός νομιμοποίησης και εμπέδωσης των πιο ακραίων νεοφιλελεύθερων επιλογών.
Εκτιμάμε ότι η δικιά μας προγραμματική απάντηση στην καπιταλιστική κρίση (η απάντηση του ΣΥΡΙΖΑ, των κινημάτων, της Αριστεράς) θα πρέπει να κινηθεί σε τέσσερα επίπεδα.
Πρώτα απ’ όλα, θα πρέπει να επιμείνουμε μέχρι το τέλος στην ακύρωση του Προγράμματος Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Σε πρώτη φάση, είναι επείγον να αποδείξουμε ότι τα ληφθέντα μέτρα δεν ήταν σε καμιά περίπτωση τα μόνα δυνατά, αλλά αποτελούν μια υποκειμενική (και ακραία ταξική) επιλογή ανάμεσα σε μια σειρά εναλλακτικών λύσεων. Στην τετριμμένη (κι εξόχως λαϊκίστικη αν και διατυπωμένη από… τεχνοκρατικά χείλη) ερώτηση «και πού θα βρείτε τα λεφτά» την πιο τεκμηριωμένη απάντηση δίνει σε προκήρυξη της η Ενωτική Αγωνιστική Κίνηση Εργαζομένων στο Υπουργείο Πολιτισμού: «2,5 δις ευρώ θα κοστίσουν το 2010 μόνο οι 6 γαλλικές φρεγάτες που θα προμηθευτεί η χώρα; υπάρχουν 10.000 υπεράκτιες (offshore) εταιρείες ελληνικών συμφερόντων που διακινούν γύρω στα 500 δις ευρώ και το δημόσιο χάνει ετησίως από φόρους 6 δις; ο προϋπολογισμός προβλέπει 16 εκατομμύρια ευρώ από τη φορολόγηση των εφοπλιστών και 45 εκατομμύρια ως έσοδο από τις πράσινες κάρτες των μεταναστών· οι μισθωτοί (για ετήσιο εισόδημα κάτω από 30.000 ευρώ) θα φορολογηθούμε με 25%, ενώ με 20% φορολογούνται τα καθαρά κέρδη των Ανώνυμων Εταιρειών (πριν το 1996 φορολογούνταν με 45%)? 30.000 ελληνικές οικογένειες διαθέτουν στα τμήματα private banking των τραπεζών περίπου 50 δις ευρώ.» Θα μπορούσαμε να προσθέσουμε ακόμα την ύψους 8 δις το χρόνο εισφοροδιαφυγή της εργοδοσίας, όπως επίσης και την ανυπολόγιστη διαφθορά του μπλοκ εξουσίας.
Με δυο λόγια, η κυβέρνηση θα μπορούσε να βρει τα χρήματα από τους πλούσιους, αλλά προτίμησε να τα βρει από τους φτωχούς. Η πραγματική φορολόγηση των πλουσίων και της εκκλησίας, καθώς και το πάγωμα των εξοπλισμών αποτελούν κεντρικά στοιχεία μιας αριστερής απάντησης στην κρίση.
Κοινός Αγώνας με τους Ευρωπαίους εργαζόμενους
Το δεύτερο επίπεδο που πρέπει να κινηθούμε είναι το ευρωπαϊκό-διεθνές. Η κρίση του δημόσιου χρέους δεν είναι αποκλειστικό ελληνικό πρόβλημα, αλλά μπορεί κατ‘ αρχάς να απειλήσει εξίσου την Πορτογαλία και την Ισπανία, και στη συνέχεια ποιος ξέρει ποια άλλη χώρα. Μπροστά, λοιπόν, σε ένα κοινό ευρωπαϊκό πρόβλημα, η εύλογη επιλογή είναι ο συντονισμένος κοινός αγώνας των Ευρωπαίων εργαζόμενων. Η προσπάθεια ανεύρεσης ξεχωριστών εθνικών λύσεων απέναντι στην κρίση δεν είναι μόνο εξ αρχής αναποτελεσματική (μιας και η κρίση είναι παγκόσμια και καθολική), αλλά μπορεί να αποβεί κι εξαιρετικά επικίνδυνη, συμβάλλοντας στην ένταση του ανταγωνισμού μεταξύ των Ευρωπαίων εργαζομένων.
Τα μεταβατικά αιτήματα ενός πανευρωπαϊκού εργατικού μετώπου θα μπορούσαν να είναι η αποθάρρυνση της κερδοσκοπίας μέσω της φορολόγησης των χρηματιστικών συναλλαγών και της απαγόρευσης προϊόντων όπως τα CDS (ασφάλιστρα κινδύνου), η χρηματοδότηση του δημόσιου χρέους από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και όχι από τις διεθνείς χρηματαγορές, η μεταφορά πόρων από τις πλουσιότερες στις φτωχότερες χώρες, ο ενιαίος πανευρωπαϊκός συντελεστής φορολόγησης του κεφαλαίου, η τελική ανατροπή του Μάαστριχ και της ΟΝΕ και η αντικατάσταση τους με μια νέα ευρωπαϊκή νομισματική και οικονομική αρχιτεκτονική στη βάση των αναγκών των εργαζόμενων και του περιβάλλοντος. Είναι προφανές ότι η ανάγκη για διεθνοποίηση των αγώνων δεν μπορεί να αποτελέσει άλλοθι εφαρμογής του Μάαστριχ. Αποτελεί αυτονόητο καθήκον μιας δυνάμει αριστερής κυβέρνησης σε οποιαδήποτε χώρα της Ευρώπης, να μην εφαρμόσει τα κριτήρια του Μάαστριχ, ακόμα και αν μια τέτοια επιλογή την οδηγήσει σε ρήξη με το ευρώ ή ακόμα και με την ΕΕ. Κοινωνική πολιτική και σεβασμός του Σύμφωνου Σταθερότητας είναι μεγέθη αντιστρόφως ανάλογα.
Τρίτον, η κοινωνική ερήμωση που φέρνει η κρίση κάνει ώριμα ριζοσπαστικά αιτήματα που δεν αφορούν μόνο τη διανομή του πλούτου, αλλά και την ίδια την ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής. Πρέπει να διεκδικήσουμε για λόγους δημόσιου συμφέροντος την εθνικοποίηση των τραπεζών (ξεκινώντας από όσες έλαβαν κρατικές επιχορηγήσεις), καθώς και των μεγάλων επιχειρήσεων που κλείνουν αφήνοντας στο δρόμο χιλιάδες εργαζόμενους. Η απίστευτη χρηματοπιστωτική αστάθεια και η τρομακτική διόγκωση της ανεργίας απαιτούν αποτελεσματικές παρεμβάσεις εδώ και τώρα.
Τέλος, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η οικονομική κρίση συνυφαίνεται με την περιβαλλοντική και τη διατροφική κρίση. Η ιστορική αποτυχία του καπιταλισμού δεν απορρέει μόνο με την αδυναμία του να ικανοποιήσει τις ανθρώπινες ανάγκες, αλλά και με το ότι οδηγεί τον πλανήτη στον όλεθρο. Το γεγονός ότι διαπιστώνουμε πια το πεπερασμένο του πλανήτη, δεν μπορεί παρά να επηρεάσει και την αντίληψη της Αριστεράς για την οικονομία. Η λογική του παραγωγισμού, της ποσοτικοποίησης των πάντων και της αέναης μεγέθυνσης της κατανάλωσης, πρέπει να δώσει τη θέση της σε ένα οικονομικό και κοινωνικό μοντέλο που θα υπηρετεί την αλληλεγγύη, το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής, σε μια κοινωνική οικονομία που θα θεμελιωθεί στην αναδιανομή του πλούτου και την αυτοδιαχείριση της παραγωγής.
Κανένα όμως άμεσο εργατικό αίτημα και κανένα όραμα κοινωνικής αλλαγής δεν μπορούν να έχουν πραγματικό περιεχόμενο χωρίς την όξυνση του κοινωνικού ανταγωνισμού, χωρίς τη μαζική κινητοποίηση των εργαζομένων και την εν σώματι αυτοπρόσωπη συμμετοχή τους στη ριζοσπαστική πολιτική.
Ομάδα Ρόζα / Συνιστώσα του ΣΥΡΙΖΑ
28.03.10, Από την Εποχή
το graffiti από Dead Man Walking's Poetry Bar και από την ΠΑΣΑ δεν αποτελεί μέρος του αρχικού άρθρου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου